Σε εκτός λειτουργίας ραδιοφάρο οφείλεται η πτώση του Mirage 2000-5 στην Σκύρο;

Ένας ραδιοφάρος εκτός λειτουργίας ίσως ήταν τελικά η αιτία της συντριβής του μοιραίου Mirage 2000-5 που προκάλεσε τον θάνατο του πιλότου της ΠΑ Γιώργου Μπαλταδώρου ο οποίος σήμερα θα είχε και την ονομαστική του εορτή.

Ο ραδιοφάρος της Σκύρου που θα έδινε την απαραίτητη βοήθεια κατά τη προσέγγιση του Σμηναγού στο αεροδρόμιο, ήταν εκτός λειτουργίας.

Ειδικά με τις καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν στη περιοχή, όπου η ορατότητα ήταν προβληματική, η λειτουργία του ραδιοφάρου ήταν κάτι παραπάνω από αναγκαία. Όπως προκύπτει από πηγές υπάρχουν γενικώς ελλείψεις στο αεροδρόμιο, οι οποίες όμως στο συγκεκριμένο συμβάν δεν έπαιξαν ρόλο.

Το θέμα του ραδιοφάρου που ήταν εκτός λειτουργίας θα απασχολήσει ασφαλώς την επιτροπή εμπειρογνωμόνων που θα συντάξει το πόρισμα για τη συντριβή του αεροσκάφους.

Συνεπώς ανθρώπινο λάθος, υπήρχε αλλά το ζήτημα είναι ποιανού ήταν. Όπως φαίνεται δεν ήταν του πιλότου.

Μια αμέλεια η οποία πρέπει να διερευνηθεί σε ποιον οφείλεται κατά πάσα πιθανότητα προκάλεσε μια ανείπωτη τραγωδία ή τουλάχιστον έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο

Η λέξη V.O.R. ή VOR είναι ένα σύνθετο ακρωνύμιο των λέξεων Very high frequency (VHF) Omnidirectional Range. Στην ελληνική γλώσσα ο όρος μεταφράζεται ως Πανκατευθυντικός (προς κάθε κατεύθυνση) Αεροναυτιλιακός Ραδιοφάρος πολύ υψηλής συχνότητας.

Είναι ένα ραδιοναυτιλιακό βοήθημα (Ραδιοφάρος) το οποίο δίνει τη δυνατότητα στα αεροσκάφη να ακολουθούν την πορεία τους από το αεροδρόμιο αναχώρησης, στο αεροδρόμιο προορισμού.

Παρόλο που η λειτουργία τους είναι ακριβώς ίδια, διακρίνονται σε VOR διαδρομής (en-route) και σε τερματικά (terminal) VOR. Η διαφορά τους βρίσκεται στην ισχύ που εκπέμπουν. Τα τερματικά VOR έχουν ισχύ συνήθως 40-60 Watt ενώ τα διαδρομής 150-200 Watt. Το «διαδρομής» εννοεί ότι χρησιμοποιούνται κατά τη διαδρομή του αεροσκάφους από το αεροδρόμιο αναχώρησης στο αεροδρόμιο προορισμού, ενώ τα τερματικά χρησιμοποιούνται κατά την προσέγγιση και διαδικασία προσγείωσης (όπου τερματίζεται η πτήση) στο αεροδρόμιο προορισμού.

Υπάρχει ένας σταθμός εδάφους, ο οποίος είναι συνήθως εγκατεστημένος σε χώρο εντός αεροδρομίων (τερματικό) ή εκτός σε διάφορα επιλεγμένα σημεία (συνήθως υψώματα, λόφους, βουνά) [VOR διαδρομής] ο οποίος εκπέμπει όπως ένας ραδιοφωνικός σταθμός κάποιες πληροφορίες σε ηλεκτρομαγνητική μορφή.

Ποιες πληροφορίες δίνει

Οι πληροφορίες, λαμβάνονται από τους δέκτες που είναι εγκατεστημένοι στα αεροσκάφη και εμφανίζονται σε μια μικρή οθόνη (του δέκτη). Στην αεροπορική ορολογία λέγονται ενδείξεις VOR και ουσιαστικά είναι δύο «πληροφορίες».

Η πρώτη είναι ένας αριθμός που παίρνει τιμές από 0 έως 359, ο οποίος εμφανίζεται σε ψηφιακή ή/και σε αναλογική μορφή και αφορά (δείχνει) στις μοίρες της πορείας του αεροσκάφους από το μαγνητικό Βορά, πάνω στον οποίο (Βορά) είναι προσανατολισμένα όλα τα VOR.

Η δεύτερη ένδειξη είναι σε μορφή γραμμάτων ή βέλους και:

Αν είναι γράμματα είναι FM από τη λέξη FROM (από) ή TO (προς) και δηλώνουν ότι το αεροσκάφους απομακρύνεται από το συγκεκριμένο VOR αν η ένδειξη είναι FM ή πλησιάζει προς το συγκεκριμένο VOR αν είναι TO.
Αν είναι βέλος τότε όταν δείχνει προς το ρύγχος (μύτη) του αεροσκάφους δηλώνει ότι αυτό κατευθύνεται προς το VOR και αν δείχνει προς την ουρά, δηλώνει ότι το αεροσκάφος απομακρύνεται από το VOR.

Υπάρχει και μια τρίτη πληροφορία η οποία εκπέμπεται από το σταθμό εδάφους και αυτή είναι σε ακουστική μορφή (ακούγεται από ένα μεγάφωνο) και είναι μια τριάδα γραμμάτων του λατινικού αλφαβήτου, κωδικοποιημένη σε κώδικα Mors και αποτελεί την ταυτότητα του μηχανήματος που εκπέμπει, π.χ. τα γράμματα KPL (– · – · – – · · – · ·), από τη λέξη KrisouPoLis (Χρυσούπολις), είναι αυτό που ακούει ο κυβερνήτης του αεροσκάφους, όταν συντονίσει στη συχνότητα 108,8 MHZ το δέκτη του VOR του αεροσκάφους του, για το αεροδρόμιο Καβάλας. Έτσι γνωρίζει ότι οι ενδείξεις που λαμβάνει, προέρχονται από το σωστό ραδιοβοήθημα.

Έχοντας αυτές τις πληροφορίες διαθέσιμες καθ’ όλη τη διάρκεια της πτήσης και συμβουλευόμενος την απόσταση από το DME και τις πληροφορίες που υπάρχουν στα αεροναυτικά εγχειρίδια οι οποίες αφορούν στα ραδιοβοηθήματα που υπάρχουν εγκατεστημένα, ο κυβερνήτης του αεροσκάφους μπορεί με σιγουριά να το κατευθύνει στον προορισμό του.