«Αλυσίδα» λαθών από την Πυροσβεστική στην τραγωδία στο Μάτι

«Αμελή ανθρώπινη συμπεριφορά» έκαψε 96 πολίτες! Εναρξη πυρκαγιάς στις 16:25, η Πυροσβεστική την κατάλαβε στις 16:58.

Το πρώτο όχημα έφθασε στις 17:35. «Αφαντα» πυροσβεστικά οχήματα στη Νταού Πεντέλης, γιατί είχαν μετακομίσει στην Κινέτα. Ενα εναέριο μέσο, με τα υπόλοιπα καθηλωμένα ή με άδειο ρεζερβουάρ. Κίνδυνος πυρκαγιάς κατηγορίας 4 και κανένα εναέριο μέσο δεν επιτηρούσε τις επικίνδυνες περιοχές εκδήλωσης, όπως προβλέπεται στο επιχειρησιακό σχέδιο.

Η εισήγηση εκκένωσης για Μάτι ήρθε ως χαλασμένο τηλέφωνο όταν η φωτιά περνούσε τη Λ. Μαραθώνος. Καθυστερημένη μεν, μερικώς σωτήρια, η διακοπή της κυκλοφορίας στις εισόδους της Λ. Μαραθώνος, καθώς αρκετοί φαίνεται να εγκλωβίστηκαν στο Μάτι. Ο πρώην αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος Σωτήρης Τερζούδης, ο πρώην υπαρχηγός και νυν αρχηγός Βασίλης Ματθαιόπουλος, δεν ανέβηκαν ποτέ σε ελικόπτερο για να εποπτεύσουν και συντονίσουν το έργο πυρόσβεσης από αέρος, ως όφειλαν εκ του νόμου να πράξουν. Ο πιλότος ελικοπτέρου με τον κωδικό «Αφροδίτη» στις 17:15 ενημέρωσε το ΕΣΚΕ για την επικινδυνότητα της κατάστασης, χωρίς κανείς να πάρει την απόφαση απομάκρυνσης των πολιτών.

Από την αρχή έως το τέλος μια δολοφονική «ανθρώπινη αμέλεια» και ανεπάρκεια συναρμόδιων φορέων που προκάλεσε το θάνατο 96 ανθρώπων. Στην πυρκαγιά της Κινέτας κινητοποιήθηκε ο απαιτούμενος αριθμός πυροσβεστικών οχημάτων και εναέριων μέσων, ενώ εκκενώθηκαν τρεις οικισμοί. Στο Μάτι, άνθρωποι και περιουσίες χάθηκαν στους… ανέμους.

Ολα τα παραπάνω, που καταγράφηκαν μεμονωμένα από τον Ελεύθερο Τύπο και άλλα ΜΜΕ, περιλαμβάνονται αναλυτικά στην τεχνική έκθεση του κ. Ανδριανού Γκουρμπάτση, δικαστικού πραγματογνώμονα Διερεύνησης Εγκλημάτων Εμπρησμού, τεχνικού συμβούλου δύο οικογενειών οι οποίες έχασαν συγγενείς τους στην καταστροφική φωτιά στο Μάτι την 23η Ιουλίου.

Ο αντιστράτηγος εν αποστρατεία ολοκλήρωσε το πρώτο πόρισμά του, το οποίο υποβλήθηκε στην Εισαγγελία Πρωτοδικών της Αθήνας μέσω του δικηγόρου Αντώνη Φούσσα, προκειμένου να συσχετιστεί με την προκαταρκτική εξέταση που βρίσκεται σε εξέλιξη. Η τεχνική έκθεση, που είναι κόλαφος για το Πυροσβεστικό Σώμα, τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας και την Ελληνική Αστυνομία, παρότι παρουσιάζει κάποιες λεπτομέρειες αναφορικά με τους χρόνους έναρξης της πυρκαγιάς, την κίνηση των πυροσβεστικών οχημάτων και των εναέριων μέσων, τα υπόλοιπα μέρη συμπεριλαμβάνουν νόμους, σχέδια και ΦΕΚ που ορίζουν τις αρμοδιότητες υπηρεσιών και φορέων, αποδίδοντας τις σχετικές ευθύνες.

Ο κ. Γκουρμπάτσης αναφέρει χαρακτηριστικά ότι πολλά από τα στοιχεία της έκθεσης περιλαμβάνουν πληροφορίες του «αρκεί να επιβεβαιωθούν με έγγραφα στοιχεία» και επιφυλάσσεται να συντάξει πλήρη και οριστική τελική έκθεση όταν δοθούν τα απαραίτητα έγγραφα.

Τα οχήματα

Οπως προκύπτει από το πόρισμα του κ. Γκουρμπάτση, η πυρκαγιά ξεκίνησε από οικόπεδο στη συμβολή των οδών Ανδρούτσου και Πλαστήρα στην Νταού Πεντέλης στις 16:35, σύμφωνα με αυτόπτη μάρτυρα. Ενας άνδρας, (65χρονος ύποπτος) είχε βάλει φωτιά σε κλαδιά και κούτσουρα τουλάχιστον… 4-5 ώρες πριν από την έναρξη της δολοφονικής πυρκαγιάς αλλά δεν την έσβησε με την απαιτούμενη ποσότητα νερού και ικανή ποσότητα χώματος.

Οι άνεμοι προκάλεσαν εκ νέου ανάφλεξη και εξάπλωσή της. Η κάμερα κατοικίας στην οδό Ιουστινιανού καταγράφει την πυρκαγιά στις 16:35, ωστόσο αυτή ξεκινά μεταξύ 16:25-16:30.

Η αναγγελία στο ΕΣΚΕ/ΣΕΚΥΠΣ-199 γίνεται στις 16:49, ωστόσο το πυροσβεστικό όχημα 12-30, που θα έπρεπε να βρίσκεται στην περιοχή για την επιτήρηση έναρξης πυρκαγιάς, ενημερώθηκε στις 16:57. Δεν έφθασε ποτέ γιατί από τις 13:50 είχε λάβει εντολή να πάει στην Κινέτα. Και το 12-15 πυροσβεστικό όχημα που είχε αρμοδιότητα τη θέση Ντράφι-Διώνη είχε λάβει εντολή στις 14:45 να μεταβεί στην Κινέτα. Τα πυροσβεστικά οχήματα με κωδικό ΜΑΚΡΗ-30 και ΜΑΚΡΗ-31 πήραν εντολή να κινητοποιηθούν στις… 22:30.

Ενα ελικόπτερο, το άλλο… έμεινε

Από αέρος, σύμφωνα με την τεχνική έκθεση, επιχείρησε μόνο ένα S-64 (ERICSSON), το οποίο στις 17:15 έδωσε την πρώτη εικόνα επικινδυνότητας της πυρκαγιάς και είναι το μοναδικό μέχρι τις 17:45 που επιχειρεί, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Το δεύτερο πτητικό μέσο που απογειώθηκε στις 18:45 ήταν ένα Super Puma με κάδο, που έφθασε στις 19:00 όταν η φωτιά είχε μπει στο Μάτι και επιχείρησε μέχρι τις 20:50.

Το κρίσιμο χρονικό διάστημα, από τις 17:15 έως 17:30 χρησιμοποιήθηκε το ελικόπτερο ΒΚ 117-AC με κωδικό ΦΛΟΓΑ 10, ως συντονιστικό των επίγειων δυνάμεων, χωρίς αρχηγό ή υπαρχηγό στο πλήρωμα. Αυτό το ελικόπτερο την προηγούμενη μέρα είχε χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά τραυματία στη Θεσσαλονίκη και την ημέρα της πυρκαγιάς περιπολούσε στη Σκόπελο. Στις 17:30 εγκατέλειψε το πεδίο της μάχης επιστρέφοντας στο αεροδρόμιο της Ελευσίνας για ανεφοδιασμό, όπου προσγειώνεται στις 17:55. Ηταν ένα κενό και μοιραίο χρονικό διάστημα χωρίς κανέναν συντονισμό των επίγειων δυνάμεων από αέρος.

Τροχονομικά… λάθη

Στο σκέλος ασφαλούς απομάκρυνσης ή εμπόδισης εισόδου οχημάτων στο Μάτι, ο κ. Γκουρμπάτσης, διαπιστώνει κυκλοφοριακή συμφόρηση, λάθη και παραλείψεις από την Αστυνομία στα τροχονομικής-αστυνομικής φύσεως μέτρα αποσυμφόρησης των βασικών οδικών αρτηριών.

Ο τεχνικός σύμβουλος υποστηρίζει, ενδεχομένως βιαστικά, ότι τα οχήματα δεν εκτρέπονταν προς ασφαλή διαφυγή από την περιοχή, όπως στην οδό Μαραθώνος, όπου η εκτροπή έπρεπε να γίνει με επιστροφή προς την Αθήνα για τα οχήματα που έρχονταν από αυτή, είτε με επιστροφή προς τη Νέα Μάκρη για τα οχήματα που έρχονταν από την άλλη πλευρά, αλλά και στην πλατεία στο Κόκκινο Λιμανάκι (οδός Δημοκρατίας), που εσφαλμένα τα οχήματα εκτρέπονταν στον παραλιακό δρόμο προς Μάτι και είχαν σαν αποτέλεσμα τον εγκλωβισμό μεγάλου αριθμών οδηγών.

Στο πόρισμα αναφέρεται ότι και σε αυτή την περίπτωση έπρεπε να υπάρχει ελικόπτερο της ΕΛ.ΑΣ. προκειμένου να δίνει εικόνα της κατάστασης του οδικού δικτύου και αξιωματικό επιφορτισμένο για την ασφαλή απομάκρυνση οχημάτων από τις επικίνδυνες περιοχές.

Πρέπει να σημειωθεί ότι το κλείσιμο στην είσοδο οχημάτων στη Λ. Μαραθώνος στις 18:12 γλίτωσε τους επιβάτες τουλάχιστον 700 αυτοκινήτων από τον εγκλωβισμό τους στη λεωφόρο, ενώ τουλάχιστον 100 οχήματα απεγκλωβίστηκαν από εστιατόριο και ξενοδοχείο της περιοχής.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου, Παναγιώτης Σπυρόπουλος