1938: Όταν η Ελλάδα έφτιαχνε αεροπλάνα!

Την φωτογραφία εκπαιδευτικών αεροσκαφών Avro “Tutor” της Ελληνική Αεροπορίας στα Γιάννενα εντοπίσαμε στην σελίδα “Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΠΡΟΜΑΥΡΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ” στο FACEBOOK, σε ανάρτηση του Stephan Dimos‎ που σημειώνει ότι είναι τραβηγμένη περίπου το 1938.

Η ανάρτηση αυτή ήταν μια αφορμή για μια μικρή έρευνα από την οποία βρήκαμε ότι πολλά από τα περίπου 90 βρετανικής κατασκευής Avro 621 Tutor που απέκτησε η χώρα μας είχαν κατασκευαστεί στην Ελλάδα με ειδική άδεια!

Η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία επέλεξε το Avro 621 Tutor ως βασικό εκπαιδευτικό αρχικής εκπαίδευσης στα πλαίσια του προγράμματος αναδιοργάνωσης της Αεροπορίας την περίοδο 1936 – 1940, επικρατώντας σε διαγωνισμό που είχε προκηρύξει το Υπουργείο Αεροπορίας το 1935 με δεύτερο υποψήφιο το DH82A Tiger Moth II.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Π.Α. αγοράστηκε σε μεγάλους αριθμούς και χαρακτήρισε ως το αεροπλάνο, στο οποίο βασίστηκε η εκπαίδευση των πρώτων φοιτητών της Ακαδημίας της Πολεμικής Αεροπορίας.

Τον Δεκέμβριο του 1939, ήταν διαθέσιμα 59 Avro 621. Τον ίδιο μήνα, περισσότερα από 30 αεροπλάνα ήταν σε γραμμή παραγωγή στο Κρατικό Εργοστάσιο Αεροπλάνων (ΚΕΑ). Ο ρυθμός της γραμμής παραγωγής ήταν περίπου 7 αεροσκάφη το μήνα.

Σε έγγραφα της περιόδου αυτής φαίνεται ότι πολλές εκπαιδευτικές μοίρες ήταν «υπό σύσταση» με κενό ψηφία δίπλα στον κωδικό Ε, φτιαγμένα στο Κρατικό Εργοστάσιο Αεροπλάνων.

Αρκετά αεροσκάφη είχαν τροποποιηθεί ώστε να έχουν δυνατότητα ανάστροφης πτήσης ενώ άλλα διέθεταν όργανα νυχτερινού φωτισμού, έσυραν ανεμούρια ή είχαν διαμόρφωση για ακροβατική εκπαίδευση. Με την έναρξη του πολέμου ένας μικρός αριθμός από Avro Tutor διατέθηκε στις πολεμικές μοίρες όπου ανέλαβαν καθήκοντα αεροσκαφών συνδέσμου. Τουλάχιστον 4 Avro Tutor διέφυγαν στην Αίγυπτο και ενσωματώθηκαν σε μάχιμες μοίρες με την έναρξη του πολέμου.

Με διεθνή καριέρα

Το Avro 621 Tutor ήταν διθέσιο Βρετανικό εκπαιδευτικό διπλάνο της περιόδου του Mεσοπολέμου σχεδιασμένο και κατασκευασμένο από την εταιρία A.V. Roe. Ήταν, όπως διαβάζουμε στην Βικιπαιδεια, ένα απλό σε σχεδίαση αλλά ανθεκτικό εκπαιδευτικό το οποίο χρησιμοποιήθηκε από την RAF και άλλες αεροπορικές δυνάμεις παγκοσμίως. Σχεδιασμένο από τον Ρόυ Τσάντγουικ (Roy Chadwick) στα πλαίσια μίας ιδιωτικής πρωτοβουλίας της Avro για την αντικατάσταση του Avro 504, το μοντέλο Avro 621 αρχικά ονομαζόταν «Trainer» (Εκπαιδευτικό). Η πρώτη πτήση έγινε το 1929. Προορισμένο για την αρχική εκπαίδευση των πιλότων, το σχέδιο του διπλάνου χαρακτηριζόταν από τις ίσης έκτασης, ενιαίες, πτέρυγες. Η άτρακτος του αποτελούνταν από μία σιδερένια σωληνωτή κατασκευή (με κάποια ξύλινα τμήματα στις πτέρυγες), καλυμμένη με πλαστικοποιημένο ύφασμα, ενώ έφερε συμβατικό, σταθερό τρίκυκλο σύστημα προσγείωσης με ουραίο τροχό. Το Μοντέλο 621 έφερε κινητήρες Armstrong Siddeley Mongoose (ισχύος 215 ίππων) ή Armstrong Siddeley Lynx IVC (ισχύος 245 ίππων). Στα αεροσκάφη παραγωγής ο κινητήρας περιβάλλονταν από ένα προστατευτικό δακτύλιο.

Η παραγωγή ξεκίνησε με πρώτη παραγγελία τρία αεροσκάφη για την Ιρλανδία και 30 για την RAF, η οποία μετονόμασε το 621 σε Avro Tutor και ο τύπος υιοθετήθηκε ως το βασικό εκπαιδευτικό αεροσκάφος της. Συνολικά παραγγέλθηκαν από την Βρετανική αεροπορία 381 Tutor και 15 Avro 646 Sea Tutor. Παράλληλα, το Μοντέλο 621 πέτυχε σημαντικές εξαγωγικές παραγγελίες. Η παραγωγή του περιελάμβανε 462 αεροσκάφη, κατασκευασμένα από την Avro, 57 που κατασκευάστηκαν κατόπιν αδείας για την πολεμική αεροπορία της Νότιας Αφρικής, 40 που κατασκευάστηκαν στην Πολωνία (με την ονομασία PWS-18), 61 που κατασκευάστηκαν κατόπιν αδείας στην Ελλάδα από το Κρατικό Εργοστάσιο Αεροσκαφών και τρία που κατασκευάστηκαν κατόπιν αδείας από τα ναυπηγεία της Δανίας.

Εύκολο στο χειρισμό

Το αεροσκάφος έγινε γρήγορα γνωστό για τον εύκολο χειρισμό του και συχνά εμφανιζόταν στις Αεροπορικές εκδηλώσεις. Περισσότερα από 200 Avro Tutor και πέντε Sea Tutor παρέμειναν σε υπηρεσία με την Βρετανική αεροπορία και την αεροπορία του Βρετανικού Ναυτικού στο ξεκίνημα του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου.

Σήμερα το K3241/G-AHSA διατηρείται σε πτητική κατάσταση στην Συλλογή Σατλγουόρθ (Shuttleworth Collection)-(ΒΙΝΤΕΟ). Κατασκευασμένο το 1933, το K3241 υπηρέτησε στην Ακαδημία της RAF στο Κράνγουελ (Cranwell), μέχρι που μεταφέρθηκε στην Κεντρική Αεροπορική Ακαδημία (Central Flying School), το 1936.

Το αεροσκάφος χρησιμοποιήθηκε εκτός από την Βρετανία και την Ελλάδα,και από άλλες χώρες: Τσεχοσλοβακία, Δανία, Καναδάς, Ταϊβάν, Ιράκ, Ιρλανδία, Πολωνία (κατασκεύασε και αυτή 40) και Νότια Αφρική

Τεχνικά Χαρακτηριστικά

Πλήρωμα: 2

Μηχανές: Armstrong Siddeley Lynx IVC των 215 ή 240 hp

Βάρος Απογείωση: £ 2.458

Κενό: £ 1.800

Διαστάσεις Εκπέτασμα: 34 ft

Μήκος: 26 ft 6 in

Ύψος: 9 ft 7

Επιφάνεια πτερύγων: 300 τ.μ

Επίδοση Μέγιστη ταχύτητα: 122 μίλια/ώρα

Οροφή: 16200 ft