Ομαδικός τάφος πολεμιστών της «Μεγάλης Στρατιάς των Απίστων», που χάθηκε μυστηριωδώς, βρέθηκε στην Αγγλία

Η «Μεγάλη Στρατιά των Βίκινγκς» (ή «Μεγάλη Στρατιά των Απίστων», Great Heathen Army, όπως ήταν γνωστός στους Αγγλοσάξωνες), που έσπειρε τον όλεθρο στην Αγγλία, καταλαμβάνοντας μεγάλες εκτάσεις τον 9ο αιώνα, αλλά εξαφανίστηκε από την ιστορία χωρίς να αφήσει ιδιαίτερα ίχνη, αποτελούσε ανέκαθεν ένα μεγάλο ερωτηματικό για τους ιστορικούς.

Αυτό ενδεχομένως να αλλάξει σύντομα, καθώς, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του National Geographic, αρχαιολόγοι εκτιμούν πως ομαδικός τάφος στην Αγγλία περιέχει τα λείψανα περίπου 300 πολεμιστών Βίκινγκς- τα μοναδικά απομεινάρια πολεμιστών της Μεγάλης Στρατιάς που έχουν βρεθεί ποτέ.

Ο ομαδικός αυτός τάφος είχε ανακαλυφθεί αρχικά τη δεκαετία του 1980 στο Ντέρμπισαϊρ της Αγγλίας, και είχε θεωρηθεί από τότε πως ίσως περιελάμβανε σορούς πολεμιστών της Μεγάλης Στρατιάς, αλλά υπήρχε ένα πρόβλημα:

Η ραδιοχρονολόγηση του χώρου αποκάλυψε πως τα απομεινάρια εκείνα ήταν πολύ παλιά για να πρόκειται για Βίκινγκ πολεμιστές. Ο στρατός θεωρείται ότι ξεχειμώνιαζε στο Ντέρμπισαϊρ κατά το 873-874, αλλά οι αρχικές αναλύσεις των σκελετών είχαν υποδείξει τον 7ο και τον 8ο αιώνα. Νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο Antiquity, έδειξε πως οι εκτιμήσεις αυτές δεν είναι σωστές, και ότι στην πραγματικότητα οι χρονολογίες ταιριάζουν για να προέρχονται τα λείψανα από τη Μεγάλη Στρατιά.

Είναι ξεκάθαρο ότι οι Βίκινγκς επηρέασαν την Αγγλία: Μία ένδειξη της σκανδιναβικής επιρροής είναι οι αγγλικές πόλεις που τελειώνουν σε «-by», από τη σκανδιναβική λέξη για το χωριό. Επίσης, η παρουσία του στρατού αναφέρεται και στο Αγγλοσαξωνικό Χρονικό , όπως επισημαίνει η επικεφαλής ερευνήτρια Κατρίν Τζάρμαν, του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ.

Σύμφωνα με το χρονικό αυτό, εκατοντάδες πλοία των Βίκινγκς μετέφεραν τη Στρατιά, υπό την ηγεσία των γιων του Ράγκναρ Λόντμπροκ (ή Λόθμπροκ- θρυλικού ηγέτη των Βίκινγκς, φιγούρα που κινείται μεταξύ της ιστορίας και του θρύλου) στην ανατολική ακτή της Αγγλίας το 865. Οι εισβολείς επιτέθηκαν σε αγγλοσαξωνικά βασίλεια και κατέλαβαν μεγάλες εκτάσεις (οι φίλοι της τηλεοπτικής σειράς «Vikings» αναγνωρίζουν τα γεγονότα των πιο πρόσφατων σεζόν της), ωστόσο μέχρι τώρα ο ομαδικός τάφος στο Derbyshire είναι ο μόνος που έχει βρεθεί να συνδέεται με τον στρατό αυτόν.

«Είναι ένα από τα πιο μεγάλα μυστήρια» λέει η Τζάρμαν. «Έχουμε χιλιάδες και χιλιάδες ανθρώπους να έρχονται, αλλά έχουμε τόσο λίγα υλικά στοιχεία».

Η νέα αυτή μελέτη λύνει το πρόβλημα της αναντιστοιχίας των χρονολογιών λαμβάνοντας υπόψιν μια κρίσιμη λεπτομέρεια: Οι Βίκινγκς, διάσημοι ως θαλασσοπόροι, είχαν μια διατροφή πλούσια σε θαλασσινά. Αυτό, σημειώνει η Τζάρμαν, επηρεάζει τα τεστ ραδιοχρονολόγησης.

«Είναι ένα φαινόμενο το οποίο μόλις αρχίσαμε να συνειδητοποιούμε» λέει η ίδια. Όταν οι επιστήμονες χρονολογούν τα ανθρώπινα οστά, κοιτάζουν την ποσότητα του ραδιενεργού άνθρακα 14 που είναι παρών. Αυτή η μορφή του άνθρακα φθείρεται με το πέρασμα του χρόνου, οπότε η ποσότητά του σε οστά μπορεί να πει στους επιστήμονες πόσα χρόνια έχουν περάσει από τον σχηματισμό τους. Ωστόσο, σε ανθρώπους που τρώνε πολλά θαλασσινά παρουσιάζεται ένα ιδιαίτερο φαινόμενο: Μέρος του άνθρακα προέρχεται από τον ωκεανό.

«Κάποιοι από αυτούς τους Βίκινγκς έτρωγαν πολλά ψάρια, οπότε αυτό επηρεάζει τη χρονολόγηση με άνθρακα» λέει η Τζάρμαν, επισημαίνοντας συγκριτικά ότι αν ένας Βίκινγκ σκότωνε ένα ψάρι και ένα πρόβατο την ίδια ημέρα, η ραδιοχρονολόγηση θα έδειχνε πως το ψάρι είχε πεθάνει 400 χρόνια πριν το πρόβατο.

Για να διαπιστωθεί πώς η δίαιτα των Βίκινγκς μπορεί να επηρέασε την αρχική χρονολόγηση, οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια αρχική χημική ανάλυση σε 17 άτομα από πολλαπλά σημεία στον ομαδικό τάφο, καθώς και μια σιαγόνα προβάτου που βρέθηκε εκεί.

Πλέον η Τζάρμαν λέει με αρκετή βεβαιότητα πως όλα τα οστά ανάγονται στα τέλη του 9ου αιώνα, καθιστώντας εξαιρετικά πιθανό να προήλθαν από τη Μεγάλη Στρατιά. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί πως, μαζί με τα λείψανα, βρέθηκαν όπλα, φυλαχτά με το σφυρί του θεού Θωρ, καθώς και ίχνη οχυρώσεων.