Υπογραφή συμφωνίας μεταξύ Βουλγαρίας και ΠΓΔΜ- Εν αναμονή του κοινού εορτασμού του «Ίλιντεν»

Οι πρωθυπουργοί Σκοπίων και Βουλγαρίας υπέγραψαν την Τρίτη 1η Αυγούστου στα Σκόπια τη διμερή συμφωνία για «Φιλία, Καλή Γειτονία και Συνεργασία» μεταξύ των δύο κρατών.

Ζόραν Ζάεφ και Μπόικο Μπορίσοφ, σύμφωνα με δημοσιεύματα, υπέγραψαν τη συμφωνία «στη “μακεδονική” γλώσσα, σύμφωνα με το Σύνταγμα της “Μακεδονίας” και στη βουλγαρική γλώσσα, σύμφωνα με το Σύνταγμα της Βουλγαρίας», πρωτοφανής κωμωδία αφού τα σκοπιανά είναι βουλγαρικά.

Υπέγραψαν δηλαδή ένα κείμενο δύο φορές στην ίδια γλώσσα, που αποκαλείται από τους μεν «μακεδονική» και από τους δε βουλγαρική.

Η συμφωνία μεταξύ Σκοπίων και Βουλγαρίας προβλέπει στήριξη των ευρω-ατλαντικών επιδιώξεων της ΠΓΔΜ εκ μέρους της Βουλγαρίας, συνεργασία σε διμερές και πολυμερές επίπεδο, αναβάθμιση των συγκοινωνιακών συνδέσεων και των επικοινωνιών, απλούστευση των τελωνειακών και συνοριακών διαδικασιών, κατανομή κονδυλίων για περιφερειακά και διασυνοριακά έργα υποδομής, καθώς και διευκόλυνση των επαφών μεταξύ των πολιτών των δύο χωρών.

Βεβαίως, όπως έχει γίνει ξεκάθαρο τόσο από το ΝΑΤΟ όσο και από την ελληνική κυβέρνηση, τα Σκόπια δεν πρόκειται να γίνουν ποτέ μέλος της Συμμαχίας εάν πρώτα δεν καταλήξουν σε όνομα κοινά αποδεκτό με την Ελλάδα.

Ο καθένας βεβαίως έχει το δικαίωμα να χαίρεται για ό,τι υπογράφει, πόσο μάλλον οι Βουλγαρόφωνοι ψευδομακεδόνες των Σκοπίων, οι οποίοι προσπαθούν να εμφανίσουν διπλωματικές επιτυχίες πριν βρεθούν αντιμέτωποι με το Ν.Κοτζιά στα τέλη του μήνα.

Το σκοπιανό εθνικιστικό ακροδεξιό κόμμα VMRO-DPMNE, που κυβερνούσε προηγουμένως το κρατίδιο, σε ανακοίνωση που εξέδωσε τη Δευτέρα, ανέφερε ότι, κατά τη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος στις 29 Ιουλίου, δεδομένων των όλων και πιο ηχηρών εικασιών ότι κατά τη διάρκεια των εορτασμών για το «Ίλιντεν», την εθνική εορτή των Σκοπιανών, την Τετάρτη 2 Αυγούστου 2017, απεύθυνε έκκληση προς τα μέλη και τους οπαδούς του να απέχουν από τις εορταστικές εκδηλώσεις που διοργανώνει το κυβερνών σοσιαλδημοκρατικό κόμμα SDSM.

Σε περίπτωση, ωστόσο, που παραστούν στις εκδηλώσεις, αναφέρει επίσης η ανακοίνωση, η Κεντρική Επιτροπή του VMRO-DPMNE υποδεικνύει αυτοί να μην απαντήσουν σε ενδεχόμενες προκλήσεις και να μην επιτρέψουν να εμπλακούν σε ενδεχόμενα σκηνοθετημένα επεισόδια.

Η Κεντρική Επιτροπή του VMRO-DPMNE υπενθυμίζει επίσης, σημειώνουν τα ΜΜΕ, ότι η αγανάκτηση των πολιτών εξαιτίας της υπογραφής της συμφωνίας με τη Βουλγαρία εκ μέρους της κυβέρνησης του SDSM, σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να στρέφεται κατά της γειτονικής Βουλγαρίας και των εκπροσώπων και πολιτών της, καθώς, όπως και κάθε άλλη χώρα, προασπίζεται τα συμφέροντα του κράτους της και δεν φέρει καμία απολύτως ευθύνη για τις ανώριμες και επιζήμιες για το έθνος αποφάσεις του SDSM.

Στην κεντρική εορταστική εκδήλωση για το «Ίλιντεν» στο Κρούσεβο, κύριος ομιλητής θα είναι ο προερχόμενος από το συγκυβερνών αλβανικό κόμμα DUI Πρόεδρος του Κοινοβουλίου Τάλατ Τζαφέρι.

Ο ίδιος, σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου, όπου, μεταξύ άλλων, ανήγγειλε ότι θα προκηρύξει τις Δημοτικές Εκλογές στις 6 Αυγούστου, προκειμένου αυτές να διεξαχθούν στις 15 Οκτωβρίου, μίλησε πρώτα στην αλβανική και ακολούθως στην επίσημη γλώσσα της πΓΔΜ, ενώ, απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφων, απέφυγε να διευκρινίσει σε ποια γλώσσα θα εκφωνήσει την ομιλία του στο Κρούσεβο.

Να σημειωθεί ότι η εξέγερση του Ίλιντεν, θεωρείται εθνική επέτειος τόσο στα Σκόπια όσο και στη Βουλγαρία, ενώ Ζάεφ και Μπορίσοφ έχουν συμφωνήσει σε κοινούς εορτασμούς της, πράγμα που έχει εξοργίσει τους ψευδομακεδόνες.

Οι Πρωθυπουργοί Ζάεφ και Μπορίσοφ, την Τετάρτη στις 08.00 (τοπική ώρα) θα παραστούν στην Πανηγυρική Δοξολογία για το «Ίλιντεν» στην εκκλησία του Σωτήρος στα Σκόπια, ενώ ακολούθως θα καταθέσουν στεφάνια στον τάφο του Γκότσε Ντέλτσεφ που βρίσκεται στον υπαίθριο χώρο της εκκλησίας.

Με την κατάθεση στεφάνων και εκ μέρους των λοιπών μελών της αντιπροσωπείας της Βουλγαρίας ολοκληρώνεται η επίσημη επίσκεψη Μπορίσοφ στα Σκόπια.

Τι είναι η εξέγερση του Ίλιντεν

Η Εξέγερση του Ίλιντεν (Εξέγερση του Προφήτη Ηλία Μεταμορφώσεως) αναφέρεται στην επανάσταση που οργανώθηκε-υλοποιήθηκε στο έδαφος της «Παιονίας» από την αυτονομιστική οργάνωση «Εσωτερική Μακεδονο-Αδριανουπολιτική Επαναστατική Οργάνωση» τον Αύγουστο 1903 ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Σήμερα αυτή η επανάσταση γιορτάζεται στα Σκόπια ως εθνική επέτειος και για πολλούς στη χώρα θεωρείται η αρχή της σλαβομακεδονικής εθνογέννησης, ενώ την υιοθετεί και η Βουλγαρία.

Ονομάστηκε έτσι από την ημέρα που ξεκίνησε, την ημέρα του Προφήτη Ηλία, στις 2 Αυγούστου 1903, με το γρηγοριανό ημερολόγιο, στο Βιλαέτι του Μοναστηρίου και συγκεκριμένα στους καζάδες Αχρίδας, Πρέσπας, Κιτσόβου, Μοναστηρίου, Φλώρινας, Καστοριάς και Καϊλαρίων, όπου σημειώθηκε και η πιο έντονη και εντυπωσιακή σε αποτελέσματα δράση, στα βόρεια διαμερίσματα του Βιλαετίου της Θεσσαλονίκης, που γειτόνευαν με τη βουλγαρική ηγεμονία και σε ορισμένες περιοχές του Βιλαετίου της Αδριανούπολης, κυρίως στην περιοχή των Σαράντα Εκκλησιών.

Το 1897 δημιουργήθηκε η Σλαβόφωνη Εσωτερική Μακεδονο-Αδριανουπολιτική Επαναστατική Οργάνωση (ΕΜΑΕΟ) ώστε να οργανώσει και να προκαλέσει μια εξέγερση, με την υπόσχεση αυτοδιάθεσης και αυτονομίας στον τοπικό πληθυσμό.

Αρχική επιδίωξη της ήταν έπειτα από την αυτονόμηση της Μακεδονίας και της Θράκης, να ενταχθούν οι δυο περιοχές στο Βουλγαρικό Βασίλειο, όπως έγινε στην περίπτωση της Ανατολικής Ρωμηλίας όταν- με την Συνθήκη του Βερολίνου (1878)- η περιοχή αυτονομήθηκε και αργότερα, με πραξικόπημα ενάντια στην οθωμανική αρχή, προσαρτήθηκε στην Βουλγαρία.

Η οργάνωση, που άλλαζε διάφορα ονόματα πριν και μετά την εξέγερση, ξεκίνησε κυρίως ως βουλγαρομακεδόνικη υποστηρίζοντας την ιδέα της αυτόνομης Μακεδονίας αλλά και των περιοχών της Αδριανούπολης με την Θράκη που ανήκαν στην Οθωμανική αυτοκρατορία και την προστασία της Βουλγαρικής εθνικής ταυτότητας.

Σύντομα στην οργάνωση αυτή δημιουργήθηκαν δύο ρεύματα. Το ένα, οι Αυτονομιστές, υποστήριζε την αυτονόμηση της Μακεδονίας ως υπόσχεση για την διαφύλαξη της υπόσχεσης της αυτονομίας και αυτοδιάθεσης της περιοχής, ενώ η άλλη ομάδα, που δημιουργήθηκε από μέλη του Ανώτατου Μακεδονικού Κομιτάτου (ВМОК), μιας οργάνωσης που ιδρύθηκε το 1894 στην Σόφια, υποστήριζε την άμεση προσχώρηση στην Βουλγαρία.

Τα μέλη της ομάδας αυτής ονομάστηκαν Ενωτικοί ή Βερχοβιστές, σε αντίθεση με τους Αυτονομιστές, επειδή πίστευαν στον υπέρτατο στόχο, την άμεση προσάρτηση της Μακεδονίας στην Βουλγαρία.

Έτσι η οργάνωση ΕΜΑΕΟ που δημιούργησε το Ίλιντεν φαίνεται πως είχε ως τελικό στόχο την απελευθέρωση των υπόδουλων Χριστιανών από τον Σουλτάνο και τους Οθωμανούς -τη στιγμή που οι ντόπιοι έβλεπαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία να καταρρέει και να δημιουργούνται τα πρώτα βαλκανικά κράτη (με εξαίρεση την Ελλάδα που είχε ήδη δημιουργήσει το πρώτο εθνικό κράτος το 1830)- και μία αυτόνομη ή ανεξάρτητη Μακεδονία πιθανότατα μέσα σε μία ομόσπονδη ένωση Βαλκανικών κρατών.

Η επιλογή της ημέρας του Προφήτη Ηλία, ήρθε ύστερα από μια σειρά πολλών αναβολών, ώστε να οργανωθεί με τον κατάλληλο τρόπο και με την συμμετοχή του τοπικού πληθυσμού.

Η εξέγερση στην Μακεδονία εκδηλώθηκε στο βιλαέτι του Μοναστηρίου και υποστηρίχθηκε από βουλγαρόφιλους και σλαβόφωνους των αγροτικών περιοχών αλλά και σε κάποιο βαθμό και από τον Αρμανικό (Βλάχικο) και ελληνόφωνο πληθυσμό της περιοχής.

Η κατοχή του Κρουσόβου από τους επαναστάτες κράτησε ακριβώς δέκα μέρες μέχρι τις 12 Αυγούστου ανακηρύσσοντας τη Δημοκρατία του Κρούσεβο υπό την προεδρία του δασκάλου Νικόλα Κάρεβ.

Στις 19 Αυγούστου 1903, ημέρα εορτής της Μεταμορφώσεως, έγινε η εξέγερση Βουλγάρων αγροτών στο βιλαέτι της Αδριανούπολης και οδήγησε στον έλεγχο μιας μεγάλης περιοχής στα όρη της Στράντζα κοντά στη Μαύρη Θάλασσα και ανακηρύχτηκε η δημιουργία αυτόνομης διοίκησης των ελεύθερων περιοχών με το όνομα Δημοκρατία της Στράντζα και μιας προσωρινής κυβέρνησης με έδρα την πόλη Βασιλικό (σήμερα Τσάρεβο της Βουλγαρίας, στην επαρχία Μπουργκάς).

Η προσωρινή κυβέρνηση διατηρήθηκε συνολικά για είκοσι μέρες μέχρι την καταστολή της εξέγερσης από τον οθωμανικό στρατό.

Όταν η εξέγερση εξαπλώθηκε πολλά ηγετικά στελέχη σκοτώθηκαν σε μάχες με τους Οθωμανούς και η δράση της εξέγερσης καταστάλθηκε μέσα σε διάστημα λίγων μηνών, ενώ πολλοί που στρατεύτηκαν με τους εξεργεθέντες σκοτώθηκαν, φυλακίστηκαν ή κατέφυγαν στις ορεινές περιοχές.

Η οθωμανική διοίκηση έβλεπε τώρα με μεγαλύτερη καχυποψία τους χριστιανικούς πληθυσμούς, και αντί να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις για την βελτίωση των βασικών δικαιωμάτων του χριστιανικού στοιχείου, η καταπίεση εντάθηκε και δοκιμάστηκε η εμπιστοσύνη του πληθυσμού σε ανάλογες μελλοντικές αυτονομιστικές ενέργειες.

Πιθανολογείται ότι ένας από τους κυριότερους στόχους της εξέγερσης, που ήταν η εμπλοκή των Μεγάλων Δυνάμεων, επετεύχθη και κατάφεραν να πείσουν τις ευρωπαϊκές δυνάμεις να προσπαθήσουν να παρέμβουν στον σουλτάνο ώστε να υιοθετήσει μια πιο διαλλακτική στάση απέναντι στους χριστιανούς υπηκόους, αν και η πίεση αντίθετα εντάθηκε στο χριστιανικό στοιχείο και οδήγησε, μετά την Επανάσταση των Νεότουρκων, στη κήρυξη του Α’ Βαλκανικού Πολέμου το 1912.