Τ. Πάρντιου: «Να αποδεχθεί η Ελλάδα πως ο όρος «Μακεδονία» θα πρέπει να είναι στο όνομα των Σκοπίων»

Ο Τζέιμς Πάρντιου έκανε λόγο για για ιστορική ευκαιρία επίλυσης του Σκοπιανού ζητήματος, σημειώνοντας πως αν αυτή χαθεί, θα υπάρξει αποσταθεροποίηση και στις δύο χώρες. Παράλληλα, ο Αμερικανός πρώην διπλωμάτης τονίζει ότι η Ελλάδα πρέπει να αποδεχθεί ότι ο όρος «Μακεδονία» θα πρέπει να υπάρχει στην ονομασία των Σκοπίων.

Ο Πάρντιου υπήρξε ένας εκ των διαπραγματευτών για την ειρήνευση στα Βαλκάνια, τη δεκαετία του ‘90. Μεταξύ άλλων, υπήρξε διαμεσολαβητής των ΗΠΑ για τη συμφωνία του Ντέιτον που τερμάτισε τον τετραετή εμφύλιο στη Βοσνία-Eρζεγοβίνη (1995), συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις για την ειρήνη στο Κοσσυφοπέδιο (1999-2001) και διαδραμάτισε ρόλο-κλειδί στη Συμφωνία της Οχρίδας, η οποία επισφράγισε τη λήξη των εχθροπραξιών μεταξύ Σλαβομακεδόνων και Αλβανών στα Σκόπια (2001).

Μιλώντας στο ελληνικό πρόγραμμα της Deutsche Welle, δήλωσε περισσότερο αισιόδοξος από ποτέ για την επίλυση του ονοματολογικού. «Πιστεύω ότι οι δύο πρωθυπουργοί σε Αθήνα και Σκόπια δείχνουν να ενδιαφέρονται πραγματικά να λύσουν το ζήτημα. Πιστεύω ότι οι ηγεσίες και στις δυο χώρες βλέπουν το πλεονέκτημα της συνεργασίας. Και πιστεύω αυτό είναι σωστό. Δεν υπάρχει λόγος να συνεχίζεται αυτή η διένεξη, μιας και είναι φυσικό οι δύο χώρες να θέλουν να συνεχίσουν να συνεργάζονται σε οικονομικό επίπεδο και σε άλλα θέματα. Είναι μια “μαγική στιγμή” για να επιλυθεί το ζήτημα και το ελπίζω έντονα. Αν επιλυθεί το ζήτημα αυτό, πιστεύω ότι θα πρέπει να υπάρξει επιβράβευση και για τις δύο χώρες», συμπλήρωσε.

Για τα Σκόπια, συνέχισε, αυτή η επιβράβευση θα είναι καταρχήν η είσοδος στο ΝΑΤΟ, ενώ σχετικά με την είσοδο στην ΕΕ, ανέφερε ότι οι διαδικασίες είναι πιο πολύπλοκες και μπορεί να χρειαστεί περισσότερος χρόνος. Για την Ελλάδα ωστόσο είπε ότι δεν γνωρίζει ποια θα μπορούσε να είναι αυτή η επιβράβευση. «Αυτό το γνωρίζουν οι διαπραγματευτές. Αλλά ως προς αυτό πιστεύω μπορεί να βοηθήσουν η ΕΕ και οι ΗΠΑ».

Αν χαθεί η ιστορική ευκαιρία επίλυσης του ζητήματος, θα έχει ως συνέπεια αποσταθεροποίηση και στις τις δύο χώρες, εκτιμά ο Πάρντιου, ενώ σημειώνει ότι και η αποτυχία των διαπραγματεύσεων θα πρέπει να έχει κάποιο τίμημα και για τις δύο χώρες.

«Πιστεύω ότι θα είναι πολύ ατυχές να αφήσουν αυτή την ευκαιρία να χαθεί και να μην επιλύσουν το ζήτημα εδώ και τώρα», σημειώνει. «Νομίζω ότι πρέπει να αποδεχθείτε (σ.σ. η Ελλάδα) ότι ο όρος « Μακεδονία» θα πρέπει να βρίσκεται κάπου στο όνομα. Προσπαθείτε να υποδείξετε σε μια χώρα ποιο θα είναι το όνομά της κι αυτό είναι λίγο αλαζονικό», πρόσθεσε.

Ο ίδιος εκτιμά ότι υπάρχουν εναλλακτικές κι ότι τελικά «είναι ζήτημα πολιτικής θέλησης των δύο ηγετών που απαιτεί όμως και πολιτικό θάρρος, διότι αμφότεροι έχουν αντιπολίτευση, που θα επιδιώξει να παρουσιάσει αρνητικά την όποια συμφωνία ανάγοντάς την σε μείζον θέμα. Αλλά αν τελικά επιδείξουν θέληση και θάρρος τότε αυτό θα είναι προς το συμφέρον και των δύο χωρών».

Ο ρόλος της Ελλάδας στα Βαλκάνια τη δεκαετία του 90

Ο Πάρντιου μίλησε και για το ρόλο της Ελλάδας στα Βαλκάνια τη δεκαετία του 90. «Μετά την πτώση της Γιουγκοσλαβίας η Ελλάδα ήταν μια πολύ σημαντική χώρα για τα Βαλκάνια. Η Αθήνα ήταν μια συνεργάσιμη δύναμη για την επαναφορά της ειρήνης στην περιοχή. Προφανώς είχε καταλάβει ότι ήταν προς το συμφέρον της να τερματιστούν οι εχθροπραξίες στα Βαλκάνια. Έπαιξε έτσι έναν θετικό και εποικοδομητικό ρόλο καθώς οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις προχωρούσαν», ανέφερε ο πρώην Αμερικανός διπλωμάτης.

Μάλιστα θυμάται ειδικά ένα έκτακτο ταξίδι του Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, επικεφαλής της αμερικανικής αποστολής για την ειρήνευση στη Βοσνία, στην Αθήνα το 1995 προκειμένου να συζητήσει κατ’ ιδίαν με τον τότε πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου το θέμα της άρσης του ελληνικού οικονομικού εμπάργκο στα Σκόπια. Το ταξίδι αυτό, όπως λέει, ήταν σημαντικό για την ειρηνευτική πορεία στη Βοσνία όσο και για την εξομάλυνση των οικονομικών σχέσεων Ελλάδας-Σκοπίων.

Δεν ετέθη το ονοματολογικό «ούτε μια στιγμή» στην Οχρίδα

Αναφορικά με την Συμφωνία της Οχρίδας (2001), που αποτελεί ορόσημο για τα Σκόπια, ο Τζέιμς Πάρντιου υπογράμμισε ότι η διένεξη με την Ελλάδα για το ονοματολογικό δεν έπαιξε κανέναν απολύτως ρόλο, δεδομένου ότι αντικείμενο της συμφωνίας ήταν η λήξη των εχθροπραξιών μεταξύ της αλβανικής μειονότητας και της σλαβομακεδονικής πλειοψηφίας.

«Αυτές οι δύο χρησιμοποιούσαν το όνομα της χώρας, όπως οριζόταν στο σύνταγμά της. Δεν ήταν μια διαπραγμάτευση που αφορούσε την Ελλάδα. Δεν ετέθη το ζήτημα του ονόματος ποτέ στις διαπραγματεύσεις, ούτε μια στιγμή από όσο μπορώ να ανακαλέσω στη μνήμη μου. Αλλά και εγώ ο ίδιος ως διαπραγματευτής δεν έβλεπα ως συμφέρον να θέσω ένα θέμα που ήταν ξεκάθαρα συγκρουσιακού χαρακτήρα και να το φέρω στις διαβουλεύσεις. Προσπαθούσα να αποτρέψω έναν πόλεμο και δεν έβλεπα το λόγο να θέσω ένα μεγαλύτερο, εξωτερικής φύσης θέμα που αφορούσε τις σχέσεις της Αθήνας με τα Σκόπια. Και αυτό δεν το μετανιώνω», είπε και πρόσθεσε ότι θεωρεί ακόμη ότι ήταν σωστή επιλογή να μην ανοίξει τότε το κεφάλαιο του ονοματολογικού προκειμένου να τεθεί οριστικό τέρμα στις εχθροπραξίες με τους Αλβανούς.

Σωστή θεωρεί επίσης και τη μη σύγκληση τότε στα Σκόπια Διεθνούς Διάσκεψης για τα Σκόπια, κάτι που είχε προτείνει το Λονδίνο και φαίνεται να είχε υποστηρίξει και η Ελλάδα.