Στην «Μεταμόρφωση του Σωτήρος» Ζωφριάς

Στις απόρροιες του Καματερού έχει αναπτυχθεί σήμερα ο συνοικισμός της Ζωφρίας, σε έναν τόπο που κάποτε περνούσαν μόνο τσοπάνηδες με πρόβατα!

Η ιστορία μας αρχίζει λίγα χρόνια μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, όταν η Πατρίδα μας έκανε τα πρώτα βήματά της. Εκεί έβοσκε τα πρόβατά του ένας αγαθός άνθρωπος που τον έλεγαν Αθανάσιο Κόλλια και ήταν παππούς της προγιαγιάς μου, την οποία ευτύχησα να γνωρίσω. Την ιστορία του την άκουσα από την προγιαγιά, την έμαθα από την γιαγιά μου, και μου την θυμίζει ακόμη η μητέρα μου!

Ο Αθανάσιος είχε αγαθή καρδιά, και συχνά έπεφτε θύμα εκμετάλλευσης, κυρίως από τον αδελφό του, που υπέγραφε συχνά στο όνομα του και του έστελνε να πληρώνει τα χρέη του. Στο τέλος αναγκάστηκε αυτός και τα παιδιά του να αλλάξουν όνομα, και να πάρουν το επίθετο Λιόσης, που ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένο στην περιοχή. Ο Αθανάσιος μεγάλωσε, γέρος πια, μια νύχτα στον ύπνο του είδε έναν άνδρα που του είπε ότι τον λένε «Σωτήρη».

Αυτός μάλιστα, ο άνδρας τον κάλεσε να πάει να σκάψει σε συγκεκριμένο μέρος για να βρει την εικόνα του. Ο παππούς δεν τον πίστεψε, και το όνειρο επαναλήφθηκε πολλές φορές. Όταν εξομολογήθηκε στους γύρω του όσα ο άνδρας του είχε αποκαλύψει στον ύπνο του, μετά από πολύ κόπο κατάφερε να τους πείσει να πάνε στο σημείο που στο όνειρο του ο «Σωτήρης» του είχε υποδείξει.

Πράγματι, μετά από έρευνα βρέθηκε μια εικόνα της «Μεταμορφώσεως του Σωτήρος» θαμμένη σε εκείνο το μέρος. Με τον παππού να πρωτοστατεί και με τους άλλους να τον ακολουθούν, άρχισε να χτίζεται εκεί στην περιοχή της Ζωφριάς ένα εκκλησάκι αφιερωμένο στην «Μεταμόρφωση του Σωτήρος».

Αλλά κάποια στιγμή ο ασβέστης έλειψε, και τότε με νέο όραμα ο «Σωτήρης» αποκάλυψε στον παππού Θανάση που να βρεθεί ο ασβέστης που χρειάζονταν. Έσκαψαν, βρήκαν τον ασβέστη και το εκκλησάκι ολοκληρώθηκε! Είναι το εκκλησάκι που σήμερα βρίσκεται στα θεμέλια του ενοριακού ναού της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ζωφριάς.

Η ιστορία μας, όμως, δεν σταμάτησε εδώ! Ο παππούς Θανάσης κάθε απόγευμα άναβε τα καντήλια της εκκλησίας και έκανε την παράκληση! Το εκκλησάκι είχε κάθε βράδυ φως! Αλλά είχε και μια κόρη στο Καματερό, που την αγαπούσε και την βοηθούσε στα πρόβατα. Έτσι, ξεχνούσε την υποχρέωσή του προς τον «Σωτήρη». Τότε, ο άνδρας εμφανίσθηκε ξανά στον ύπνο του και του ζήτησε να επιστρέψει στο εκκλησάκι του.

Ο γέροντας πια Αθανάσιος επέστρεψε, αλλά η αγάπη για την κόρη του, δεν τον άφηνε να μείνει για πολύ! Τότε ο γέροντας ξανά είδε τον άνδρα, ο οποίος του είπε ότι ήθελε να επιστρέψει οριστικά στο εκκλησάκι, να ανάβει τα καντήλια, και ότι ο «Σωτήρης» τον ήθελε κοντά του, και έτσι όταν θα πέθαινε ο τάφος θα γινόταν μέσα στο εκκλησάκι.

Ο γερό Θανάσης δεν άντεξε, όμως, να βλέπει την κόρη του να κουράζεται και γύρισε κοντά της. Τότε ο «Σωτήρης» στον ύπνο του, του έριξε ένα δυνατό χαστούκι, και του είπε ότι εάν δεν γυρίσει και δεν αφοσιωθεί στο εκκλησάκι που είχε φτιάξει, τότε το πάθημά του θα το διηγούνταν για πολλές γενιές μετά οι απόγονοί του! Πράγματι, ο γερό-Θανάσης δεν υπάκουσε, και έμεινε να βοηθά την κόρη του στο Καματερό.

Κάποτε βοσκώντας τα πρόβατα, τυφλός πια από τα χρόνια, δεν είδε, έπεσε μέσα σε ένα πηγάδι και πνίγηκε! Τελικά, κηδεύτηκε στο νεκροταφείο του Καματερού, και δεν θάφτηκε στο εκκλησάκι που είχε χτίσει στον τόπο που βρήκε την εικόνα. Και το πάθημά του, πολλές γενιές μετά, το διηγούνται από στόμα σε στόμα, για να φτάσει σε εμάς.

Δεν ξέρω εάν αυτή η ιστορία αντέχει σήμερα να ακούγεται, δεν ξέρω ακόμη πόσοι είναι έτοιμοι να την ακούσουν και πολύ περισσότερο να την καταλάβουν. Η παρακοή του γερο-Θανάση έμεινε σε εμάς μέχρι σήμερα, ίσως για να οδηγεί τον δικό μας δρόμο, που κι όταν πέφτουμε, κι όταν κάνουμε λάθη, πάντα θα υπάρχει ως αναφορά το παράδειγμα εκείνου που άκουσε και παράκουσε, παράδειγμά αληθινό, μα και ιστορία αξεπέραστη!

Ο Κύριος της Δόξης, ο Μεταμορφωθείς Χριστός, να αναπαύσει την ψυχή του και να συγχωρήσει τα λάθη του γερο-Θανάση, το πάθημά του, άλλωστε έφτασε μέχρι σε εμάς, πολλές γενιές μετά, ως ανάμνηση και παράδειγμα!

*Ο Ιωάννης Παναγιωτόπουλος είναι Επ. Καθηγητής του ΕΚΠΑ, διετέλεσε Γεν. Γραμματέας Μέσων Ενημέρωσης, και πολιτεύεται με τη ΝΔ