Η Ιστορία της Αγίας Λόγχης και τα καρφιά του Κυρίου

Η λόγχη – που χρησιμοποιήθηκε από το Ρωμαίο εκατόνταρχο Λογγίνο για να τρυπήσει τη δεξιά πλευρά του Χριστού στο σταυρό – έγινε δημοφιλής κυρίως χάρη στο κλασικό πλέον βιβλίο του Τρίβορ Ραβενσκροφτ «the spear of destiny» (λόγχη του πεπρωμένου).

Η λόγχη βρίσκεται στο παλάτι του Χόφμπουργκ στη Βιέννη και ανήκε στον Καρλομάγνο.

Ο επίσημος οδηγός για τα εκθέματα του Χόφμπουργκ αναφέρει πως η λόγχη φτιάχτηκε από ένα από τα καρφιά που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη Σταύρωση του Xριστού, και με τα χρόνια, μετά τον Καρλομάγνο, έφτασε να θεωρείται ότι είναι η αυθεντική λόγχη του Λογγίνου.

Πιο γνωστή κατά το μεσαίωνα ήταν μια λόγχη που είχε χρησιμοποιήσει μια αντιχριστιανική ομάδα για να «επιτεθεί» σε ένα άγαλμα του Χριστού. Σύμφωνα με την ‘ιστορία’ το άγαλμα μάτωσε και η λόγχη έγινε αντικείμενο τιμής, αφού θεωρήθηκε η αιτία ενός θαύματος.

Ύστερα από αυτό έπεσε στην αφάνεια, για να αποκαλυφθεί σε ένα όραμα αιώνες αργότερα, το 1099, στους σταυροφόρους που πολιόρκησαν την Αντιόχεια.

Υπάρχουν διάφορες θεωρίες για το που μπορεί να βρίσκεται σήμερα η λόγχη. Μερικοί λένε οτι σήμερα φυλάσσεται στην καθολική εκκλησία του Εχμιατζίν, στην Αρμενία, αλλες πηγές αναφέρουν οτι η αυθεντική λόγχη βρισκόταν στην Ιερουσαλήμ την εποχή του μεγάλου Κωνσταντίνου τον 4ο αι μ.Χ.

Έπεσε στα χέρια των Πάρθων τον 7ο αιώνα και ανακαλύφτηκε από τον βυζαντινό αυτοκράτορα Ηράκλειο, ο οποίος αφαίρεσε τις άκρες της και την έφερε πάλι πίσω στην Κωνσταντινούπολη.

Το μεγαλύτερο μέρος της αιχμής της παρέμεινε στην Ιερουσαλήμ μέχρι το 715, οπότε και στάλθηκε στhν Πόλη.

Η Αγία Λόγχη και η Πρώτη Σταυροφορία

Ο Γοδεφρείδος του Μπουιγιόν και οι άλλοι βαρώνοι της Πρώτης Σταυροφορίας στο αυτοκρατορικό παλάτι του Αλέξιου Κομνηνού. Σ’ αυτή την εποχή μιλήσανε για πρώτη φορά για την Αγία Λόγχη.

Χωρίς αμφιβολία, ακόμη και σήμερα, που πολλοί νομίζουν ότι ο Χριστιανισμός «πνέει τα λοίσθια», μη αναλογιζόμενοι το γεγονός ότι η Ορθοδοξία ζει τη νέα χιλιετία της, όπως έλεγε ο Στήβεν Ράνσιμαν, όπως την βιώνουν σήμερα τριακόσια εκατομμύρια ορθοδόξων λαών, μετά την πτώση του, κατά βάση, άθεου «υπαρκτού σοσιαλισμού», υπάρχουν άνθρωποι που αναζητούν εναγωνίως διάφορα ιερά σκεύη που έχουν άμεση σχέση με τον Ιησού Χριστού.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Χιτώνας, η Αγία Λόγχη και τα Καρφιά του Κυρίου. Πού βρίσκονται, λοιπόν, όλα αυτά, για τα οποία γράφουμε ειδικό βιβλίο;

“Ο Χιτώνας”

Το θέμα του Χιώνα ξεκίνησε με αφορμή ένα έργο, που είχε τον τίτλο:«Ο Χιτών» (πρωτότυπος τίτλος στα αγγλικά: The Robe), ένα ιστορικό μυθιστόρημα γραμμένο από το συγγραφέα Λόιντ Ντάγκλας το 1942.

Πρόκειται για την ιστορία ενός Ρωμαίου αξιωματικού, του Μάρκελλου, που έλαβε μέρος στην σταύρωση του Χριστού. Ήταν ένα από τα βιβλία με τις μεγαλύτερες πωλήσεις τη δεκαετία του 1940.

Μπήκε στη λίστα μπεστ σέλλερ των Τάιμς της Νέας Υόρκης τον Οκτώβριο του 1942 και τέσσερις βδομάδες αργότερα ανέβηκε στο Νο1, θέση που κράτησε για ένα χρόνο σχεδόν.

Ο Χιτών έμεινε στη λίστα για άλλα δύο χρόνια, επιστρέφοντας αρκετές φορές τα επόμενα έτη, συμπεριλαμβανομένου και του 1953, οπότε και κυκλοφόρησε η κινηματογραφική του έκδοση.

Η υπόθεση του έργου

«Η υπόθεση του έργου ξετυλίγεται την εποχή της κατάπτωσης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας με τους φοβερούς διωγμούς των χριστιανών και τις ραδιουργίες των Ρωμαίων αριστοκρατών.

Ο νεαρός Ρωμαίος χιλίαρχος Μάρκελλος Γαλλίων, γόνος μιας τέτοιας αριστοκρατικής οικογένειας, σταυρώνει το Χριστό κι ύστερα παίζει στα ζάρια τον Χιτώνα Του, τον οποίο και κερδίζει.

Ξαφνικά όμως, νιώθει κάτι να αλλάζει μέσα του και ο Μάρκελλος γίνεται χριστιανός. Τίθεται στην υπηρεσία του Ναζωραίου έχοντας σύντροφό του τον Κορίνθιο σκλάβο του, Δημήτριο, που η δυνατή πίστη τους στο Χριστό εξισώνει τον άρχοντα με τον δούλο, για να τους κάνει δυο καλούς φίλους-αδερφούς.»

Η Αγία Λόγχη και η Πολιορκία της Αντιόχειας (1097-1098)

Το θέμα της Αγίας Λόγχης ξεκινάει με τις Σταυροφορίες, όπου οι σταυροφόροι, μεταξύ άλλων, έψαχναν και για ιερά σκεύη τα οποία εξαργύρωναν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στους πιστούς, ιδίως των καθολικών μοναστηρίων, όπως ήταν το Άγιον Μανδήλιον και η περίφημη Επιστολή του Κυρίου προς τον τοπάρχη της Εδέσσης Άβγαρο, που γράφουμε στα βιβλία μας.

Πριν φτάσουν, λοιπόν, στην Αντιόχεια οι σταυροφόροι, ο Βαλδουίνος της Βουλλώνης, αδερφός του Γοδεφρείδου του Μπουγιόν, και ο Ταγκρέδος, ανηψιός του Βοημούνδου του Τάραντα, αποσπάσθηκαν από το κύριο σώμα των σταυροφόρων και εισέβαλαν στην Κιλικία.

Ο Ταγκρέδος συνάντησε τους σταυροφόρους μπροστά στην Αντιόχεια. Ο Βαλδουίνος, όμως, δεν ενώθηκε ποτέ ξανά με το κύριο σώμα του στρατού των σταυροφόρων.

Προσκαλεσμένος από τον Τορός, τον ηγεμόνα της Έδεσσας της Συρίας, εγκαταστάθηκε εκεί για να προστατεύει την περιοχή, που κατοικούνταν κυρίως από Αρμενίους, από τους Τούρκους.

Λίγους μήνες αργότερα ο Τορός δολοφονήθηκε κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, και ο Βαλδουίνος ανακηρύχθηκε ηγεμόνας της Έδεσσας (1098). Ήταν ο πρώτος από τους σταυροφόρους που ίδρυσε κράτος στην περιοχή.

Όποιος ανοίξει διάφορες ηλεκτρονικές εγκυκλοπαίδειες ή το διαδίκτυο θα δει, ότι την Αντιόχεια κυβερνούσε ένας Τούρκος, ο Γιαγκί Σιγιάν, πρώην σκλάβος του σουλτάνου Μαλίκ Σαχ, που τον είχε διορίσει κυβερνήτη της πόλης περίπου το 1090.Αυτός ζήτησε βοήθεια από όλους τους γειτονικούς ηγεμόνες για να αντιμετωπίσει τους σταυροφόρους.

Μπροστά στην Αντιόχεια οι σταυροφόροι λιμοκτονούσαν αλλά ξεκίνησαν και συνέχισαν την πολιορκία. Νίκησαν στρατούς που στάλθηκαν από το Χαλέπι και τη Δαμασκό για να βοηθήσουν την Αντιόχεια.

Τελικά τον Ιούνιο του 1098 η πόλη έπεσε στα χέρια τους μετά από προδοσία ενός Αρμένιου φρουρού, του Φιρούζ, που σε συνεννόηση με τον Βοημούνδο επέτρεψε σε ένα σώμα σταυροφόρων να μπουν νύχτα στην πόλη.

Σχεδόν αμέσως, οι σταυροφόροι χρειάστηκε να την υπερασπιστούν από την επίθεση του αταμπέγκ των Σελτζούκων της Μοσούλης, του Κερβογά, και των συμμάχων του.

Τις κρίσιμες ημέρες της πολιορκίας από τον Κερβογά, ένας άσημος προσκυνητής, ο Πιέρ Μπαρτολομύ, άρχισε να μιλά για οράματα που είχε για την Αγία Λόγχη (τη λόγχη με την οποία τρύπησαν τον Χριστό στο σταυρό), ότι δηλαδή βρισκόταν στην Αντιόχεια.

Πολλοί τον πίστεψαν, και όταν πράγματι βρήκε μία λόγχη σκάβοντας σε μία εκκλησία, οι σταυροφόροι πήραν θάρρος, πιστεύοντας ότι αυτό ήταν σημάδι ότι ο Θεός ήταν μαζί τους.

Υπήρχαν και πολλοί που δεν τον πίστεψαν, αλλά το αποτέλεσμα ήταν τελικά οι σταυροφόροι να βρουν το θάρρος να αντιμετωπίσουν τον Κερβογά σε μάχη έξω από τα τείχη, στην οποία και νίκησαν. Η νίκη τους, όμως, οφειλόταν εν μέρει στις φιλονικίες που είχαν ξεσπάσει στο στρατόπεδο των αντιπάλων τους.

Σύντομα ο Ραϋμόνδος της Τουλούζης και ο Βοημούνδος του Τάραντα (ο οποίος πριν ακόμη πέσει η Αντιόχεια είχε καταφέρει με δόλο να απομακρύνει τους βυζαντινούς αντιπροσώπους από το στρατόπεδο, και στη συνέχεια είχε αποκηρύξει τη συμφωνία με τον Αλέξιο) φιλονίκησαν για την κυριαρχία της πόλης.

Οι σταυροφόροι έμειναν για αρκετούς μήνες άπρακτοι στην Αντιόχεια και το γεγονός αυτό έκανε τους στρατιώτες και τους απλούς προσκυνητές να απειλήσουν να προχωρήσουν χωρίς τους αρχηγούς τους στην Ιερουσαλήμ. Μετά από αυτό ο Ραϋμόνδος υποχώρησε, και ο Βοημούνδος έμεινε στην Αντιόχεια ως ηγεμόνας.

Δοθείσης ευκαιρίας να πούμε, ότι η Αγία Λόγχη είναι το μεταλλικό ιερό σκεύος σε σχήμα λόγχης, το οποίο χρησιμοποιείται στην τελετή της Προσκομιδής για την εξαγωγή του Αμνού και των υπόλοιπων μερίδων του Δισκαρίου.

Συμβολίζει τη λόγχη, με την οποία οι στρατιώτες κέντησαν (τρύπησαν) την πλευρά του σταυρωμένου Χριστού, ενώ χρησιμοποιείται αποκλειστικά από την ορθόδοξη εκκλησία.

Όταν ο λειτουργός κεντά (τρυπά) τον Αμνό στα γράμματα ΝΙ, αναφέρει μυστικώς και χαμηλοφώνως, τα λόγια του Ευαγγελίου (Ιωάν.19: 34) «Εις των στρατιωτών λόγχη την πλευράν αυτού ένυξε…».

Το 1241, μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης στους Φράγκους, ο Λουδοβίκος ο 6ος, βασιλιάς της Γαλλίας, παρουσιάστηκε με ένα κομμάτι της μύτης της λόγχης και μια συλλογή από θρησκευτικά αντικείμενα, τα οποία στέγασε στο Σεντ Σαπέλ στο Παρίσι.

Το μεγαλύτερο μέρος της αιχμής ωστόσο, παρέμεινε στην Κων/Πολη κι έπεσε στα χέρια των Τούρκων το 1453.

Ο Τούρκος σουλτάνος Βαγιαζήτ ο Β την έστειλε στον Πάπα Ιννοκέντιο τον 8ο το 1492. Από τότε, βρίσκεται κάτω από τον τρούλο του Αγίου Πέτρου.

Κατά το 18ο αιώνα ο Πάπας Βενέδικτος ο 14ος είχε μια ακριβή εικόνα της άκρης της λόγχης που βρισκόταν στο Σεντ Σαπέλ και βρήκε ότι ταίριαζε τέλεια με το δικό του μεγαλύτερο κομμάτι.

Κατά την γαλλική επανάσταση όμως η αιχμή εξαφανίστηκε και κανείς δεν γνωρίζει από τότε που βρίσκεται.

Τα καρφιά του Κυρίου

Κατά την ιστορική παράδοση, όταν η Αγία Ελένη πήγε στους Αγίους Τόπους για να βρει τον Τίμιο Σταυρό, αφού συγκέντρωσε πλήθος τεχνιτών και εργατών, έσκαψε εκεί και βρήκε τον Πανάγιο Τάφο και λίγο πιο πέρα βρήκε και τους τρεις σταυρούς του Ιησού και των δύο ληστών καθώς και τα καρφιά τους.

Η Αγία Ελένη έπειτα πήρε τον Τίμιο Σταυρό μαζί της στην Κωνσταντινούπολη, αφού όμως άφησε μέρος αυτού στα Ιεροσόλυμα, στον Πατριάρχη Μακάριο. Ο Σταυρός του Κυρίου είχε 4,50 μέτρα ύψος και 2,40 μέτρα πλάτος!

Ο Παυλίνος στην ενδέκατη επιστολή του αναφέρει ότι ενώ ο Σταυρός, από την ημέρα της εύρεσης του, τεμαχιζότανε (σε απειροελάχιστα κομματάκια) και δινότανε στους πιστούς για ευλογία, αυτός παρέμεινε ακέραιος και δεν μειωνόταν καθόλου.

Επίσης, όσον άφορα τα καρφιά του Κυρίου, καθώς αναφέρει η παράδοση, ξεχώρισαν από τα καρφιά των ληστών διότι δεν είχαν σκουριάσει από το πέρασμα των χρόνων, φαινόντουσαν σαν καινούργια, ενώ των ληστών ήταν σκουριασμένα.

Μία άλλη παράδοση θέλει τα καρφιά αυτά να τοποθετούνται γύρω από το κεφάλι του ανδριάντα του Μ. Κωνσταντίνου για να συμβολίζουν με τη λάμψη του ηλίου την δύναμη του θεϊκού φωτός και την μεγαλοπρέπεια του Αυτοκράτορα, που είχε ως ακτίνες στο κεφάλι του τα ίδια τα Καρφιά του Κυρίου!

Πηγή