Υπογράφεται η ελληνοαμερικανική αμυντική συμφωνία: Πού θα τοποθετηθούν οι τέσσερις νέες βάσεις – Όσα προβλέπει

Στην Ουάσινγκτον βρίσκεται από χθες ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, Νίκος Δένδιας, ώστε να υπογραφεί την Πέμπτη η επέκταση της Αμοιβαίας Αμυντικής Συμφωνίας Συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ, αρχικά για μια πενταετία, με προοπτική για επ’ αόριστον ισχύ.

Η συμφωνία που αναμένεται να υπογραφεί στις 14 Οκτωβρίου στην Ουάσινγκτον ανάμεσα στον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Δένδια, και τον Αμερικανό ομόλογό του, Άντονι Μπλίνκεν αποτελεί μια νέα επικαιροποίηση του Παραρτήματος της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (Mutual Defense Cooperation Agreement – MDCA). Η προηγούμενη είχε υπογραφεί στις 5 Οκτωβρίου 2019 ανάμεσα στον Νίκο Δένδια και τον τότε υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο στην Αθήνα.

Η νέα συμφωνία προβλέπει την επέκταση της αμερικανικής παρουσίας σε τέσσερις νέες κομβικές τοποθεσίες στην Ελλάδα. Τοποθεσίες που, όπως τονίζουν κυβερνητικοί παράγοντες, έχουν «τεράστια σημασία για τη χώρα μας»…

Οι τέσσερις νέες βάσεις

Οι τέσσερις προϋπάρχουσες θέσεις (Σούδα, Αλεξανδρούπολη, Αεροπορική Βάση Λάρισας, Βάση της Αεροπορίας Στρατού στο Στεφανοβίκειο) θα διπλασιαστούν, με την προσθήκη τεσσάρων κοντινών τοποθεσιών στις ήδη υπάρχουσες. Αυτές είναι: Στρατόπεδο Γεωργούλα στη Λάρισα, του Στρατόπεδο Γιαννούλη στην Αλεξανδρούπολη, το Πεδίο Βολής στο Λιτόχωρο και ο Ναύσταθμος της Σούδας.

Να σημειωθεί ότι η ελληνική πλευρά, σε μια κίνηση ανάσχεσης της τουρκικής προκλητικότητας, επιχείρησε να εντάξει στη συμφωνία κι άλλες περιοχές, όπως η Σκύρος, νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου, ακόμα και των Δωδεκανήσων, όμως οι ΗΠΑ αρνήθηκαν «ευγενικά», προφανώς θέλοντας να μην δημιουργήσουν επιπλέον ένταση στις σχέσεις τους με την Τουρκία, την οποία επιδιώκουν να κρατήσουν στο ΝΑΤΟ και να μην συγκλίνει ακόμη περισσότερο με τη Ρωσία.

Ωστόσο, όπως έχει δηλώσει ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας όσον αφορά τις τοποθεσίες της συμφωνίας και ιδιαίτερα το νησί της Σκύρου, για το οποίο η Ελλάδα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, η συμφωνία αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο για την προσθήκη και άλλων τοποθεσιών στο μέλλον.

Η Συμφωνία μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει την αμοιβαία προστασία εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας, ενώ θα προβλέπει μεγάλα αμερικανικά κονδύλια που θα εκσυγχρονίσουν τις υφιστάμενες βάσεις προς όφελος και των δύο πλευρών.

Τα βασικά σημεία

Για την ελληνική πλευρά η έμφαση δόθηκε το τελευταίο διάστημα στην επίτευξη όσο το δυνατόν καλύτερων διατυπώσεων στην πολιτική Δήλωση.

Στο παρελθόν, η επιστολή της 10ης Απριλίου 1976 του Αμερικανού πρώην υπουργού Εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ προς τον Έλληνα ομόλογό του Δημήτρη Μπίτσιο έλαβε μάλλον μυθικές διαστάσεις. Για τον λόγο αυτόν είχε ζητηθεί μια νέα επιστολή στην προηγούμενη αναθεώρηση του 2019, η οποία εστάλη τον Ιανουάριο του 2020 από τον Μάικ Πομπέο προς τον κ. Μητσοτάκη.

Στο ίδιο το νέο Παράρτημα που θα υπογραφεί την προσεχή εβδομάδα η ελληνική πλευρά πέτυχε την επανάληψη της καταγραφής βασικών σημείων του Προοιμίου του βασικού σώματος της Συμφωνίας του 1990, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και την ανεξαρτησία.

Ωστόσο, η Αθήνα ήθελε μια καλύτερη εγγύηση για την προστασία τόσο της κυριαρχίας όσο και των κυριαρχικών της δικαιωμάτων. Η αμερικανική πλευρά εμφανίστηκε ιδιαίτερα αμυντική στο σημείο αυτό και δεν ήθελε ευθείες αναφορές στο Παράρτημα.

Παρουσιάστηκε πιο ανοικτή στη συμπερίληψη μιας τέτοιας αναφοράς στην πολιτική Δήλωση και σύμφωνα με τις πληροφορίες οι Ηνωμένες Πολιτείες τονίζουν στο εν λόγω κείμενο ότι σέβονται την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα, τα κυριαρχικά δικαιώματα και τη δικαιοδοσία (της Ελλάδος) με βάση και τις προβλέψεις του Διεθνούς Δίκαιου της Θάλασσας.