9η Τριμερής Σύνοδος Κορυφής Ελλάδας – Αιγύπτου – Κύπρου: Οι κοινές δηλώσεις των τριών ηγετών

Μετά την υπογραφή Κοινής Διακήρυξης η οποία σηματοδοτεί τις κοινές απόψεις για θέματα κοινού ενδιαφέροντος προς ενίσχυση της ειρήνης, της ασφάλειας και της σταθερότητας στην περιοχή, οι κύριοι Κυριάκος Μητσοτάκης, Νίκος Αναστασιάδης και Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι προχώρησαν σε κοινές δηλώσεις, καθώς ολοκληρώθηκε η 9η Τριμερής Σύνοδος Κορυφής Ελλάδας – Αιγύπτου – Κύπρου.

Ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για «φάρο σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο σε πολλά και παράλληλα πεδία δράσης» αναφερόμενος στην τριμερή συνεργασία Ελλάδας – Κύπρου και Αιγύπτου και υπογράμμισε την ταύτιση των τριών χωρών στην καταδίκη της προκλητικής συμπεριφοράς της Τουρκίας αλλά και το ότι οι βλέψεις της Τουρκίας απειλούν την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή.

Ο Αιγύπτιος πρόεδρος τόνισε πως ο Μηχανισμός Μεσογειακής Συνεργασίας αποτελεί σημαντικό φόρουμ για την ανταλλαγή απόψεων και την περαιτέρω ανάπτυξη σχέσεων σε πολλά επίπεδα και εξέφρασε την πρόθεσή του για εντατικοποίηση της συνεργασίας σε τομείς όπως αυτός της ενέργειας. Αναλυτική αναφορά έκανε και σε όλα τα περιφερειακά θέματα κοινού ενδιαφέροντος που συζητήθηκαν στην Τριμερή.

Και ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης συνομολογώντας το πολύ καλό κλίμα πολυεπίπεδης συνεργασίας έριξε το βάρος στις συζητήσεις σχετικά με το Κυπριακό πρόβλημα. Ανέφερε ειδικότερα: «Ο διάλογος είναι η μόνη οδός. Μια ειρηνική λύση των διαφορών είναι να δούμε πώς επιτέλους η Τουρκία αντιλαμβάνεται ότι πολύ περισσότερο θα ωφεληθεί εάν συμβάλει στην υποβοήθηση λύσης του Κυπριακού στην βάση αρχών και όχι στην βάση μιας επεκτατικής πολιτικής, μιας αναθεωρητικής πολιτικής, που την χαρακτηρίζουν δυστυχώς τελευταία και την κατηγοριοποιούν στις χώρες-ταραξίες ή -αν θέλετε- χώρες με επεκτατικές διαθέσεις».

Ολόκληρες οι δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη

«Κύριοι Πρόεδροι, κυρίες και κύριοι, είναι πάντα μεγάλη η χαρά μου κάθε φορά που συναντώ τον Πρόεδρο της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου, τον πολύ καλό φίλο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, και βέβαια τον φίλο μου, αδερφό μου, Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη. Πολύ περισσότερο σήμερα στην Αθήνα και στην 9η πια Σύνοδο του σχήματος συνεργασίας Ελλάδος – Κύπρου – Αιγύπτου.

Ενός φάρου σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο σε πολλά και παράλληλα πεδία δράσης, από την ενέργεια και τον τουρισμό μέχρι την προστασία του περιβάλλοντος και από την υψηλή τεχνολογία μέχρι το εμπόριο και τη ναυτιλία. Στην κοινή μας πορεία μόλις προσθέσαμε σήμερα δύο ακόμα Μνημόνια που αφορούν τη διασύνδεση των χωρών μας για τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας και τη συνεργασία μας σε θέματα αποδήμων.

Επιτρέψτε μου να επιμείνω λίγο περισσότερο στο πρώτο, γιατί η ενέργεια καθίσταται όχι μόνο σημείο συνάντησης των κοινών μας συμφερόντων και στρατηγικό προτέρημα των κρατών μας, αλλά και γέφυρα μεταξύ της Αιγύπτου προς την Ευρώπη, καθώς η πρώτη μπορεί να αναλάβει κομβικό ρόλο στην ενεργειακή ασφάλεια της δεύτερης. Σε μία εποχή μεγάλων αναταράξεων στην ενεργειακή αγορά, η Αίγυπτος μετέχει αποφασιστικά στο μεσογειακό δίκτυο μεταφοράς φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού. Και στο δίκτυο αυτό συμμετέχουν πια -και με την υπογραφή του σχετικού Μνημονίου- ενεργά και η Ελλάδα και η Κύπρος.

Ταυτόχρονα όμως, σε μία εποχή όπου αναζητούμε διαφοροποίηση των ενεργειακών μας πηγών, η Αίγυπτος μπορεί να γίνει και πάροχος ηλεκτρικού ρεύματος το οποίο θα παράγεται κυρίως από τον ήλιο. Και σταθμός του προς την Ευρώπη θα είναι στο εξής η Ελλάδα. Με άλλα λόγια και οι τρεις χώρες μας αναβαθμίζονται ως ενεργειακοί πόλοι της Μεσογείου με ευρύτερη σημασία.

Ελλάδα, Αίγυπτος και Κύπρος, όπως είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε, συντονιζόμαστε όμως και σε άλλα μέτωπα, όπως παραδείγματος χάρη στη δράση μας κατά της πανδημίας, στο πλαίσιο μάλιστα της οποίας η Ελλάδα δώρισε προς τη φίλη Αίγυπτο 250.000 δόσεις εμβολίων.

Αλλά συντονιζόμαστε και απέναντι στην απειλή της κλιματικής κρίσης. Βραχυπρόθεσμα σχετικά με την προστασία της Μεσογείου αλλά φυσικά και μεσοπρόθεσμα σε σχέση με την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Αναφέρθηκα προηγουμένως στη συνεργασία μας στον τομέα αυτό. Μία συνεργασία με μεγάλες προοπτικές καθώς και οι τρεις χώρες μας είναι προικισμένες με ήλιο, θάλασσα και άνεμο.

Όπως είναι φυσικό είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε και τις περιφερειακές εξελίξεις, όπου οι θέσεις μας ταυτίζονται στην καταδίκη της προκλητικής πρακτικής και της επιθετικής ρητορικής της Τουρκίας. Γιατί η παρενόχληση του ερευνητικού σκάφους Nautical Geo, όπως και οι απειλές για νέες παράνομες γεωτρήσεις εντός της Κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, δυστυχώς δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνείας των προθέσεών της.

Και δυστυχώς η ηγεσία της ‘Αγκυρας δείχνει να μην αντιλαμβάνεται τα μηνύματα των καιρών. Αυτές οι βλέψεις της Τουρκίας εις βάρος των γειτόνων της στην Ανατολική Μεσόγειο προφανώς και συνιστούν μία απειλή για την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή. Δεν προοιωνίζονται όμως ούτε και εποικοδομητική στάση ως προς την επίλυση του Κυπριακού ζητήματος.

Γι’ αυτό και η δική μας απάντηση, η απάντηση και των τριών χωρών μας, όπως αποτυπώνεται και στην Κοινή Διακήρυξη, είναι και πάλι σαφής: μοναδικός δρόμος προόδου είναι οι δεσμευτικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Και πρώτη αναγκαία κίνηση είναι η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, τις οποίες εξάλλου προωθεί ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ.

Από την πλευρά της, η Ελλάδα δηλώνει τις προθέσεις της με τις πράξεις της. Θωρακίζει την άμυνά της, υπογράφει συμφωνίες συνεργασίας με όλους, πάντα υπό το φως του Διεθνούς Δικαίου. Και διαμορφώνει συμμαχίες που εδραιώνουν τον στρατηγικό της ρόλο στην ευρύτερη περιοχή, όμως ταυτόχρονα και την ισχύ της ασφάλειας, της διεθνούς νομιμότητας και της ειρήνης.

Άλωστε και οι τρεις χώρες μας έχουν αποδείξει την προσήλωσή τους στη διεθνή νομιμότητα. Τόσο η Ελλάδα όσο και η Κύπρος έχουμε υπογράψει συμφωνίες οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών μας με την Αίγυπτο. Συμφωνίες που βασίζονται στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, τη γνωστή μας UNCLOS και που ήταν προϊόν μακροχρόνιων αλλά καλόπιστων και ειλικρινών διαπραγματεύσεων. Με τις υποδειγματικές αυτές συμφωνίες δείξαμε το δρόμο για την οικοδόμηση σχέσεων συνεργασίας και καλής γειτονίας, μακριά από λογικές επιβολής μονομερούς αυθαιρεσίας, από την πολιτική κανονιοφόρων, των απειλών πολέμου, πρακτικές που σίγουρα δεν ανήκουν στον 21ο αιώνα.

Κοινή είναι και η προσέγγισή μας όσον αφορά τη γειτονική Λιβύη. Οι εξελίξεις στη Λιβύη επιδρούν στην ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής. Η απρόσκοπτη συνέχιση της πολιτικής διαδικασίας και η διεξαγωγή εκλογών τον Δεκέμβριο χωρίς καμία παρέκκλιση από το συμφωνηθέν χρονοδιάγραμμα είναι βήματα προς την ομαλότητα. Όπως βεβαίως και η αποχώρηση όλων των στρατευμάτων και των μισθοφόρων, με σεβασμό της συμφωνίας εκεχειρίας.

Η Ελλάδα, η Αίγυπτος, η Κύπρος, στηρίζουμε έμπρακτα τη μετάβαση της Λιβύης στην ειρήνη και τη δημοκρατία. Και, ήδη, αναπτύσσουμε εκεί ανθρωπιστικές πρωτοβουλίες και διαμορφώνουμε προτάσεις οικονομικής συνεργασίας. Ενώ η διπλωματική μας συνδρομή θα αποτυπωθεί τόσο στη μεθαυριανή συνάντηση της Τρίπολης σε επίπεδο Υπουργών όσο και τον Νοέμβριο στη Διεθνή Διάσκεψη για τη Λιβύη στην οποία θα παραστούμε και η οποία θα λάβει χώρα στο Παρίσι.

Τέλος, Ελλάδα, Αίγυπτος και Κύπρος υποστηρίζουν τη γρήγορη ομαλοποίηση της κατάστασης στο Αφγανιστάν, με σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών ελευθεριών. Και συντονιζόμαστε σε ό,τι αφορά το προσφυγικό ζήτημα, μια προτεραιότητα για την Ελλάδα που εξακολουθεί να υπερασπίζεται τα εθνικά και τα ευρωπαϊκά σύνορα από ροές ανθρώπων που συχνά, δυστυχώς, γίνονται μοχλοί πίεσης άλλων συμφερόντων.

Η Ελλάδα, όμως, εξακολουθεί ταυτόχρονα να σώζει και ζωές από τα δίκτυα των διακινητών. Κι εδώ πιστεύω ότι αξίζει να επισημανθεί η αθόρυβη αλλά αποτελεσματική πολιτική της Αιγύπτου, γιατί είναι αλήθεια, κύριε Πρόεδρε, πως η χώρα σας δίχως το παραμικρό οικονομικό αντάλλαγμα δεν αναχαιτίζει μόνο μεταναστευτικά κύματα, αλλά καταπολεμά και τις συμμορίες που τα οργανώνουν. Δίνει έτσι ένα παράδειγμα αποσυμπίεσης των μεταναστευτικών ροών, εδώ στην Ανατολική Μεσόγειο, μακριά από πρακτικές εργαλειοποίησης και εκμετάλλευσης.

Κλείνω με τη σκέψη πως αν με τους αδελφούς Κυπρίους μας ανήκουμε στο ίδιο έθνος με τους φίλους Αιγυπτίους ανήκουμε ουσιαστικά στην ίδια κοινότητα, μία κοινότητα τα μέλη της οποίας συνδέουν η Ιστορία, ο πολιτισμός αλλά και η ειρηνική συμβίωση στο χρόνο. Γιατί από την αρχαία αποικία της Ναυκρατίδας μέχρι τις σύγχρονες παροικίες της Αλεξάνδρειας και του Καΐρου οι Έλληνες ήταν πάντα παρόντες στη χώρα σας, ενώ στην Ελλάδα σήμερα ζουν και προκόβουν δεκάδες χιλιάδες Αιγύπτιοι. Η ανάπτυξη, λοιπόν, στρατηγικής εταιρικής σχέσης μεταξύ Ευρώπης και Αιγύπτου για εμάς υπαγορεύεται από την Ιστορία και θεμελιώνεται στη συγκυρία.

Χαιρετίσαμε την 7η συνάντηση της Επιτροπής Σύνδεσης Αιγύπτου – Ευρωπαϊκής Ένωσης πριν από λίγες μέρες στο Κάιρο και θα εργαστούμε ώστε να συγκληθεί σύντομα και το Συμβούλιο Σύνδεσης Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αιγύπτου. Πρόσφατα, άλλωστε, όλοι οι ηγέτες των χωρών της Μεσογείου, το MED9 που είχαμε την ευκαιρία να διοργανώσουμε εδώ στην Αθήνα, δώσαμε νέα έμφαση στη μεσογειακή διάσταση της Ένωσης.

Μπορείτε, τέλος, κύριε Πρόεδρε, να υπολογίζετε πάντα στη διμερή μας συνεργασία για τα μεγάλα προβλήματα του πλανήτη, όπως η κλιματική κρίση, σε θέματα ασφάλειας της γειτονιάς μας, με συμφωνίες όπως αυτή που ήδη υπογράψαμε για τις θαλάσσιες ζώνες και η οποία ασφαλώς θα πρέπει να έχει και συνέχεια, και στην ενέργεια, όπως δηλώνει η σημερινή μας απόφαση ηλεκτρικής διασύνδεσης και των τριών χωρών μας. Αλλά και σε κάθε πεδίο τα περιθώρια συνεργασίας μας, λοιπόν, είναι μεγάλα, όσο μεγάλη είναι και η Μεσόγειος που μας ενώνει όλους. Καλώς ήρθατε και πάλι, κύριοι Πρόεδροι, στην Αθήνα».

Ολόκληρες οι δηλώσεις του Φατάχ αλ Σίσι

«Εξοχότατε πρωθυπουργέ της Ελληνικής Δημοκρατίας, κύριε Κυριάκο Μητσοτάκη, εξοχότατε κύριε πρόεδρε της Κυπριακής Δημοκρατίας, κυρίες και κύριοι, είναι χαρά μου να παρευρίσκομαι σήμερα στην φίλη Ελληνική Δημοκρατία και θέλω να ευχαριστήσω την ηγεσία για την θερμή φιλοξενία και την ευγενική υποδοχή καθώς επίσης και για την καλή οργάνωση αυτής της ένατης Διάσκεψης Κορυφής μεταξύ των χωρών μας.

Δεν είναι κρυφό ότι ο Μηχανισμός Μεσογειακής Συνεργασίας είναι ένα πολύ σημαντικό φόρουμ για την ανταλλαγή απόψεων και την περαιτέρω ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ των χωρών και των λαών μας, καθώς επίσης για την ανάπτυξη στα διάφορα πολιτικά, οικονομικά, πολιτιστικά στρατιωτικά πεδία και στο πεδίο της ασφάλειας. Καθώς επίσης στην ανταλλαγή απόψεων για θέματα κοινού ενδιαφέροντος και τη σύσφιξη της συνεργασίας μεταξύ των τριών χωρών για την αντιμετώπιση των μεγάλων απειλών που διατρέχουν την περιφέρεια μας και το διεθνές πεδίο.

Η συνεργασία μας είναι και στο πεδίο της πανδημίας και του κορονοϊού, ένα πρόβλημα πρωτοφανές που επηρεάζει την καθημερινότητα των χωρών και των λαών μας.

Είναι πρόθεσή μας να εντατικοποιήσουμε τις δραστηριότητες και τις συνεργασίες σε αρκετούς τομείς, όπως είναι αυτός της ενέργειας. Θέλω να εξάρω την ποιοτική εξέλιξη, η οποία έγκειται στην υπογραφή σήμερα τριμερούς συμφωνίας για την ηλεκτρική σύνδεση, επιπλέον της διμερούς συμφωνίας που έγινε πριν από λίγες μέρες μεταξύ Αιγύπτου και Ελλάδος, μεταξύ Αιγύπτου και Κύπρου. Πράγμα το οποίο είναι προοίμιο που μας οδηγεί στο κοινό στόχο, που επιδιώκουμε εμείς οι τρεις χώρες και αφορά την ηλεκτρική σύνδεση με όλη την Ευρωπαϊκή ήπειρο.

Είναι πολύ σημαντικό να εργαστούμε από κοινού ούτως ώστε να φτιαχτεί ένας αγωγός μεταφοράς από το οικόπεδο «Αφροδίτη» στους δύο τερματικούς σταθμούς υγροποίησης φυσικού αερίου στο Ιντκού και στη Δαμιέτη στην Αίγυπτο και τη μεταφορά του μέσω της Ελλάδας προς τα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη, πράγμα το οποίο συνάδει με τις μεγάλες φιλοδοξίες για την δημιουργία του Forum Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου στα πλαίσια της περιφερειακής συνεργασίας και της συνεργασίας μεταξύ των χωρών της περιοχής, για την αξιοποίηση των αποθεμάτων υδρογονανθράκων. Συνεργασίας που συνάδει με το διεθνές δίκαιο, που σέβεται την κυριαρχία όλων των χωρών επί των πόρων τους.

Ήταν μία ευκαιρία σήμερα να συζητήσουμε τις εξελίξεις ιδιαίτερα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Επαναβεβαιώνουμε τη στήριξή μας στις προσπάθειες που καταβάλλει η Κυπριακή Δημοκρατία και όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς για την δίκαιη επίλυση του Κυπριακού στα πλαίσια της διεθνούς νομιμότητας και των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών.

Επίσης, συζητήσαμε το θέμα της Λιβύης και την ανάγκη διεξαγωγής κοινοβουλευτικών εκλογών τον Δεκέμβριο του 2021 και την απομάκρυνση των ξένων δυνάμεων από την Λιβύη, στα πλαίσια των σχετικών ψηφισμάτων, στη βάση του διεθνούς δικαίου. Πράγμα το οποίο οδηγεί στη διαφύλαξη της ακεραιότητας της Λιβύης.

Επίσης συζητήσαμε τις εξελίξεις του παλαιστινιακού προβλήματος αφού είναι ο πυρήνας της διένεξης στη Μέση Ανατολή υπό το φως των εξελίξεων και της κλιμάκωσης που έγινε μεταξύ των Ισραηλινών και των Παλαιστινίων τον περασμένο Μάιο. Φροντίσαμε να περιοριστεί αυτή η κλιμάκωση υπό το φως της ιστορικής, διαχρονικής πρόθεσης της Αιγύπτου να επιτευχθεί η επίλυση και η διευθέτηση του παλαιστινιακού και η ίδρυση του παλαιστινιακού κράτος επί της βάση της 4ης Ιουλίου του 1967 με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ.

Συζητήσαμε επίσης το θέμα της Συρίας υποστηρίζοντας τις καταβαλλόμενες προσπάθειες από τον απεσταλμένο των Ηνωμένων Εθνών στα πλαίσια των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών.

Επαναλάβαμε την ταύτιση των θέσεών μας για την ανάγκη διαφύλαξης της ακεραιότητας και των εδαφών της Συρίας απορρίπτοντας τις προσπάθειες κάποιων πλευρών για παραβίαση της συριακής κυριαρχίας και τη δημογραφική αλλοίωση σε κάποιες περιοχές.

Σε αυτό το πλαίσιο τονίσαμε την ανάγκη αντιμετώπισης των τρομοκρατικών οργανώσεων προκειμένου να ανακτήσει ο αδελφός συριακός λαός την κυριαρχία του και τη σταθερότητα. Για τον Λίβανο τονίσαμε την ανάγκη συνεργασίας για την επίτευξη της σταθερότητας. Επίσης, αναφερθήκαμε στο φαινόμενο της τρομοκρατίας και της εξτρεμιστικής σκέψης οι οποίες απορρέουν από την αστάθεια και την ταραγμένη κατάσταση και για την γέννηση φαινομένων όπως είναι η παράνομη μετανάστευση και το παράνομο εμπόριο και διακίνηση ανθρώπων.

Κυρίες και κύριοι, με τους αδελφούς Έλληνες και Κύπριους ανταλλάξαμε τις απόψεις και παρουσιάσαμε την προσέγγιση της Αιγύπτου για το θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων διαφυλάττοντας την ανάγκη βελτίωσης της καθημερινής ζωής του ανθρώπου και της εμπέδωσης της ασφάλειας μέσα στην οποία ο κάθε πολίτης απολαμβάνει τα δικαιώματα που προβλέπονται από το Σύνταγμα και από τους νόμους.

Διαφαίνεται η πρόθεσή μας από την κήρυξη της εθνικής στρατηγικής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αποτελεί την οδό στο θέμα των αρμοδιοτήτων ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκ μέρους του Αιγυπτιακού κράτους.

Εξοχότατε κύριε Πρωθυπουργέ, εξοχότατε κύριε Πρόεδρε, στο τέλος της ομιλίας μου, αγαπητοί μου φίλοι, θέλω να σας ευχαριστήσω για τις προσπάθειες που καταβάλλετε για την ενίσχυση των στενών σχέσεων και την στήριξη αυτού του μηχανισμού ανοίγοντας νέους ορίζοντες. Και ελπίζουμε και αναμένουμε να σας φιλοξενήσουμε Θεού θέλοντος στην 10η τριμερή Διάσκεψη Κορυφής του χρόνου στην Αίγυπτο. Ευχαριστώ».

Ολόκληρες οι δηλώσεις του Νίκου Αναστασιάδη

Νίκος Αναστασιάδης: Φίλε Πρόεδρε της Αιγύπτου, αδελφέ μου Πρόεδρε, φίλε Έλληνα πρωθυπουργέ, αδελφέ μου Κυριάκο, πριν από την όποια άλλη αναφορά θα ήθελα να εκφράσω τις θερμότατες ευχαριστίες όχι μόνο για τη θερμότατη φιλοξενία, αλλά και για την εξαίρετη διοργάνωση και τη θεματολογία που απασχόλησε την τριμερή διάσκεψη.

Ξέρετε, κυρίες και κύριοι, εκείνος που ομιλεί τελευταίος είτε επαναλαμβάνει τα όσα οι προγενέστεροι έχουν πει, οπότε γίνεται βαρετός, είτε περιορίζεται στην αναφορά ορισμένων θεμάτων που θέλει να αναδείξει μέσα από τις συζητήσεις που προηγήθηκαν.

Χαίρομαι πραγματικά γιατί με απαλλάσσουν από το βάρος να κάνω αναφορά στην πληθώρα των θεμάτων που απασχόλησαν την τριμερή. Ο φίλος Κυριάκος, ο φίλος Πρωθυπουργός της Ελλάδος, έχει καλύψει ένα φάσμα που αφορά τις σχέσεις και με την Ευρώπη και όχι μόνο των χωρών μας. Ο φίλος αδελφός Πρόεδρος της Αιγύπτου έχει αναφερθεί σε θέματα που αφορούν την Ανατολική Μεσόγειο.

Εγώ θα περιοριστώ στο να τονίσω πόση σημασία έχει αυτή η τριμερής συνεργασία, αυτή η ταυτότητα απόψεων που οδηγεί τις χώρες μας να αποτελούν πυλώνα σταθερότητας, ειρήνης στην περιοχή. Αλλά και μέσα από τη συνεργασία δημιουργική για τους λαούς μας και όχι μόνο, επεκτείνοντας και στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα κοινά που πρέπει να απασχολούν τον καθένα. Είτε αυτά αφορούν την ενέργεια, αλλά ιδιαίτερα την πάταξη της τρομοκρατίας, τη σταθερότητα, την ειρήνη και λοιπά.

Είχα την ευκαιρία, συνεπώς, μέσα σε αυτά τα πλαίσια του πλέγματος των όλων συζητήσεων να αναφερθώ στις τελευταίες εξελίξεις για το Κυπριακό πρόβλημα.

Να αναφερθώ στις, δυστυχώς, παρατηρούμενες οξυμένες, αδιάλλακτες θέσεις από τουρκικής πλευράς και Τουρκοκυπρίων. Τις παραβιάσεις που παρατηρούνται στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσα και στα επί του εδάφους παρατηρούμενα με την παραβίαση του status της πόλης της Αμμοχώστου.

Στην πρόσφατη εκμίσθωση όχι γης που ανήκε σε Τουρκοκυπρίους αλλά Ελληνοκυπριακής υπό κατοχή περιουσίας, γης, η οποία δόθηκε με μακροπρόθεσμη μίσθωση στην Τουρκία για ευκόλως κατανοητούς στόχους που η Τουρκία επιδιώκει: τη δημιουργία μιας βάσης στρατιωτικής, αεροπορικής για drones, για μη επανδρωμένα αεροπλάνα, εις την κατασκευή στρατιωτικού λιμένος εις την περιοχή Μπογάζι.

Το χειρότερο όμως όλων είναι ότι πέραν της επιδεινούμενης προκλητικότητας, αναθεωρητικής πολιτικής, που δεν αντιμετωπίζεται μόνο στην περίπτωση της Κύπρου -αλλά εκτείνεται και εις το Αιγαίο, και εις τη Λιβύη, τη Συρία, την κυριαρχία του Ιράκ, στα όσα αφορούν την Αρμενία- γενικότερα μία αναθεωρητική πολιτική που θέλει η «γαλάζια πατρίδα», όπως ισχυρίζεται ο κ. Ερντογάν να ελέγχει όχι μόνο την περιοχή αλλά και πέραν αυτής.

Αυτό που αποτελεί, και το έχω πει, απαράδεκτο είναι η νέα θέση της τουρκικής πλευράς, της τουρκοκυπριακής κοινότητας, για δύο ανεξάρτητα κράτη. Κατά την πρόσφατη- και αυτό ήταν η ενημέρωση στην οποία έχω προβεί στους δύο φίλους, στον πρόεδρο και τον πρωθυπουργό- συνάντηση της 27ης Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη κατά την οποία ο γενικός γραμματέας στην προσπάθεια να δημιουργήσει συνθήκες που θα επέτρεπαν την προώθηση κοινού εδάφους ή τη συναντίληψη ως προς το ποια πρέπει να είναι η λύση που διαγράφεται, όπως καλά γνωρίζουν όλοι, μέσα από τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και τις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών και του Συμβουλίου Ασφαλείας. Κατ’ αντίθεση, λοιπόν, αυτών ήταν η επανάληψη της θέσης ότι δεν πρόκειται να επαναρχίσει διάλογος εάν προγενέστερα δεν αναγνωριστεί κυριαρχική ισότητα του παρανόμου μορφώματος με το νόμιμο καθεστώς της Κυπριακής Δημοκρατίας, διεθνώς αναγνωρισμένης και μέλος των Ηνωμένων Εθνών.

Η πρόταση του γενικού γραμματέα ήταν ο διορισμός ειδικού αντιπροσώπου που να είναι υπόλογος και προς το Συμβούλιο Ασφαλείας, ενός αντιπροσώπου ο οποίος θα καλλιεργούσε, θα δημιουργούσε τις προοπτικές πρόσφορου κλίματος για επανέναρξη των συνομιλιών. Παρά τη συμφωνία που επετεύχθη, δυστυχώς, λόγω αντιδράσεων όπως παρατηρούνται από τον Ιούλιο του 2017 στο Κραν Μοντανά, δεν επετεύχθη η πρόθεση του γενικού γραμματέα, με αποτέλεσμα σήμερα να βρισκόμαστε σε ένα αδιέξοδο.

Αυτό που επανέλαβα και προς τον πρωθυπουργό και προς τον Πρόεδρο της Αιγύπτου είναι η δική μας βούληση και αποφασιστικότητα να εμπλακούμε σε ένα δημιουργικό διάλογο με απώτερο στόχο όχι να εκτραπούμε τους Διεθνούς Δικαίου αλλά να εφαρμόσουμε τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών. Να εφαρμόσουμε όλα εκείνα τα οποία θα δημιουργήσουν τις προοπτικές και τις προϋποθέσεις ενός ευρωπαϊκού κράτους, όπως είναι η Κυπριακή Δημοκρατία, προστατεύοντας έτσι όχι μόνο τα ανθρώπινα δικαιώματα των Ελληνοκυπρίων αλλά και των Τουρκοκυπρίων.

Η βάση λύσης είναι δεδομένη και καθορίζεται από τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, από τις συμφωνίες υψηλού επιπέδου, από το ευρωπαϊκό κεκτημένο.

Συνεπώς, αυτό που θέλω να πω καταλήγοντας είναι πως η αποφασιστικότητα μας, οι προσπάθειες που καταβάλλουμε από κοινού, τόσο με τον φίλο Πρωθυπουργό στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και με τον φίλο Πρόεδρο στον Οργανισμό Ισλαμικής Διάσκεψης είναι να δούμε πώς ενεργοποιούμε διπλωματικά.

Διότι ο διάλογος είναι η μόνη οδός. Μια ειρηνική λύση των διαφορών είναι να δούμε πώς επιτέλους η Τουρκία αντιλαμβάνεται ότι πολύ περισσότερο θα ωφεληθεί εάν συμβάλει στην υποβοήθηση λύσης του Κυπριακού στην βάση αρχών και όχι στην βάση μιας επεκτατικής πολιτικής, μιας αναθεωρητικής πολιτικής, που την χαρακτηρίζουν δυστυχώς τελευταία και την κατηγοριοποιούν στις χώρες-ταραξίες ή -αν θέλετε- χώρες με επεκτατικές διαθέσεις.

Δεν μπορεί οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου να συνεργάζονται στενά μεταξύ τους, να αποτελούν πυλώνες σταθερότητας και ειρήνης και η μόνη που διαταράσσει το Διεθνές Δίκαιο να είναι, για λόγους καθαρά δικούς της, η Τουρκία.

Κυρίες και κύριοι, λέγοντας αυτά θέλω να πω πως αυτή η τριμερής συνεργασία και οι άλλες που έχουμε αναπτύξει με τα γειτονικά κράτη, με τη σύνδεση ευρωπαϊκών κρατών και των δικών μας πρωτοβουλιών, Ελλάδας – Κύπρου, δεν αποσκοπούν και δεν αποκλείουν κανέναν. Στόχο έχουν τη σταθερότητα -θέλω να το επαναλάβω- και την ειρήνη. Δεν αποκλείουμε κανέναν. Και η Τουρκία είναι ευπρόσδεκτη. Αρκεί να σέβεται το Διεθνές Δίκαιο, την κυριαρχία των γειτόνων της και γενικότερα το σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου. Σας ευχαριστώ θερμά.