Ρωσία: Το μυστήριο με τον ραδιοσταθμό UVB-76

Το UVB-76 (УВБ-76) είναι το διεθνές διακριτικό κλήσεως ενός ραδιοσταθμού των ρωσικών υπηρεσιών που εκπέμπει στα βραχέα κύματα, στη συχνότητα 4.625 kHz. Χαρακτηρίζει έναν από τα πιο ασυνήθιστα, μυστηριώδη και ευρέως συζητημένα περιεχόμενα ραδιοφωνικής μετάδοσης στα βραχέα κύματα: έναν σύντομο, μονότονο τόνο, που επαναλαμβάνεται περίπου 25 φορές το λεπτό.

Ο σταθμός εκπέμπει 23 ώρες και 10 λεπτά το εικοσιτετράωρο και κάνει μια διακοπή από τις 7:00 μέχρι τις 7:50 GMT, πιθανόν για λόγους συντήρισης. Το τελευταίο λεπτό κάθε ώρα, το σήμα που μεταδίδεται γίνεται συνεχόμενο.

Ο Μουρμούρης (The Buzzer), όπως είναι γνωστός μεταξύ των ερασιτεχνών, εκπέμπει στο ραδιόφωνο προφανώς από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 (ενδεχομένως από το 1973), αρχικά ένα επαναλαμβανόμενο «μπιπ» διαρκείας δυο δευτερολέπτων, που μετά τις αρχές του 1990 αλλάζει και γίνεται το σήμερα χαρακτηριστικό σήμα.

Σε σπάνιες περιπτώσεις, η συνήθης εκπομπή σήματος διακόπτεται και μεταδίδονται μηνύματα. Τα μηνύματα δίνονται στα ρωσικά, απευθείας, με συγκεκριμένη φόρμα. Το πρώτο από αυτά μεταδόθηκε στις 24 Δεκεμβρίου του 1997.

Την περίοδο του 2010 αναφέρθηκε μια αύξηση της δραστηριότητας του σταθμού, κάτι που έκανε εντονότερο το ενδιαφέρον των ραδιοερασιτεχνών που παρακολουθούσαν τον σταθμό, επιτρέποντας την καταγραφή ενός μεγάλου αριθμού μηνυμάτων. Στις 5 Ιουνίου 2010 ο σταθμός σίγησε για μια ημέρα και επανήλθε στη συνηθισμένη εκπομπή το πρωί της 6ης Ιουνίου. Τον Σεπτέμβριο του 2010 καταγράφηκαν εικοσιπέντε μηνύματα ενώ άλλα 56 ακολούθησαν μεταξύ της περιόδου Οκτωβρίου και Δεκεμβρίου. 14 παρόμοια μηνύματα καταγράφηκαν στις αρχές του 2011.

Εκτός από μηνύματα, ορισμένες φορές έχουν καταγραφεί και διάφορες ασυνήθιστες εκπομπές, όπως ασυνήθιστοι ήχοι ή συνομιλίες στο απόμακρο βάθος, ενώ το χαρακτηριστικό «βούισμα» τα καλύπτει.

Την 1 Σεπτεμβρίου 2010 μεταδόθηκαν 38 δευτερόλεπτα από την Λίμνη των Κύκνων του Τσαϊκόφσκι ενώ μια τηλεφωνική συνομιλία διάρκειας 30 λεπτών που μεταδόθηκε κατά λάθος καταγράφηκε από ακροατή στις 11 Νοεμβρίου του 2010.

Ο πομπός του σταθμού βρίσκεται στο Ποβάροβο της Ρωσίας, το οποίο είναι περίπου στα μισά μεταξύ του Zelenograd και Solnechnogorsk και 40 χλμ βορειοδυτικά της Μόσχας. Εκεί κοντά βρίσκεται ένα μικρό χωριό που το λένε Lozhki.

Η τοποθεσία και το όνομα του σταθμού ήταν άγνωστες μέχρι την μετάδοση του πρώτου μηνύματος το 1997. Όπως εύκολα μπορεί κάποιος να φανταστεί ο UVB-76 έχει γίνει η αφορμή για άπειρες θεωρίες συνωμοσίας. Ας σημειωθεί πως, παρότι οι θεωρίες συνωμοσίας δίνουν παράδοξες ερμηνείες, δεν στερούνται πάντα ρεαλιστικής αφορμής. Και όσο ο UVB-76 συνεχίζει να εκπέμπει, θα τροφοδοτεί νέα σενάρια.

Παρότι οι ψύχραιμοι εκτιμητές κάνουν λόγο για ένα ακόμα τηλεπικοινωνιακό μέσο του ψυχρού πολέμου το γεγονός πως ο ραδιοφωνικός σταθμός δεν σταμάτησε να λειτουργεί αλλά αντίθετα συνέχισε να εκπέμπει μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης θολώνει τα νερά.

Ο σκοπός του σταθμού δεν είναι γνωστός. Μια ιστοσελίδα υποστηρίζει ότι σκοπός του σταθμού είναι «να διαβιβάζει διαταγές στις στρατιωτικές μονάδες και στα κέντρα στρατολόγησης της στρατιωτικής περιοχής της Μόσχας». Αυτό, εντούτοις, δεν έχει επιβεβαιωθεί και είναι κάπως απίθανο. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, ο σταθμός βρίσκεται σε περιοχή σταθμών αναμετάδοσης επικοινωνιών του γενικού προσωπικού του ρωσικού στρατού.

Λόγω της φύσης των μηνυμάτων, και αυτής της τελευταίας εκδοχής, ο UVB-76 θεωρείται ευρέως ότι εξυπηρετεί έναν σκοπό παρόμοιο με τον πιθανό σκοπό των διαφόρων ραδιοσταθμών αριθμών που εκπέμπουν στα βραχέα. Ο σταθμός χρησιμοποιεί πομπούς τύπου Molniya-2M (PKM-15) και Molniya-3 (PKM-20) και έναν εφεδρικό πομπό Viaz-M2. Η κεραία του είναι ένα οριζόντιο δίπολο VGDSh h ≈ 20 m.