Το «μεγάλο παιχνίδι» της υφαλοκρηπίδας: Πώς κινδυνεύει η Ελλάδα να χάσει τα δικαιώματα της νότια της Κρήτης (φωτό)

Ο πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών ανέστειλε τη φόρα του παραιτηθέντος ΥΠΕΞ να στείλει στα γρήγορα στον πρόεδρο της Δημοκρατίας τα προεδρικά Διατάγματα για την μερική επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12νμ και αποφάσισε να μακρύνει τη διαδικασία στον χρόνο με το αντίστοιχο νομοσχέδιο που θα κατατεθεί.

Δεν προσδιόρισε όμως ο πρωθυπουργός αν συμφωνεί ή διαφωνεί με την επικίνδυνη μεθοδολογία του καθορισμού των γραμμών βάσης για τον υπολογισμό των χωρικών υδάτων και της υφαλοκρηπίδας (σσ Σημειώνεται ότι η Ελλάδα, που έχει κυρώσει τη Σύμβαση της Θάλασσας είναι από τις ελάχιστες χώρες που δεν έχουν καθορίσει τα χωρικά ύδατα με βάση τις γραμμές βάσης, ενώ η Τουρκία, που δεν αποδέχεται το Δίκαιο της Θάλασσας, έχει στείλει στον ΟΗΕ από το 2013 τον καθορισμό της υφαλοκρηπίδας της με βάση τις γραμμές βάσης που η ίδια έχει επιλέξει).

Ο απελθών ΥΠΕΞ ανακοίνωσε στον πρωθυπουργό ότι «η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης έχει τρία βήματα, που όλα έχουν ολοκληρωθεί: Το πρώτο βήμα είναι να κλείσουν οι κόλποι, το δεύτερο βήμα είναι να φτιαχτούν παντού, μαζί με τους κόλπους γραμμές βάσης και το τρίτο, να γίνει επέκταση από τα 6 στα 12νμ..»

Πράγματι τα άρθρα 3,57 και 76 της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας ορίζουν ότι «.. τα χωρικά ύδατα και η ΑΟΖ και η υφαλοκρηπίδα αντίστοιχα μετρώνται από τις γραμμές βάσης..». Αυτό επιβάλει σε χώρες με παρακείμενες ή απέναντι ακτές ότι , για να μπορέσουν να συμφωνήσουν στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, πρέπει πρώτα να συμφωνήσουν τις γραμμές βάσης, (που εμπειρικά και γενικά – όχι επιστημονικά και νομικά- είναι οι ακτές).

Η Ελλάδα και η Τουρκία επιχείρησαν από το 1976 να διαπραγματευτούν το θέμα της υφαλοκρηπίδας.

Όμως το 1978 ο τότε πρωθυπουργός Κ.Καραμανλής διέκοψε τις διαπραγματεύσεις με την Άγκυρα για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, διότι η Τουρκία, για τον καθορισμό των γραμμών βάσης από τις οποίες μετράται η υφαλοκρηπίδα, χρησιμοποίησε τη μέθοδο του κλεισίματος των κόλπων και συστάδες νήσων με ευθείες γραμμές.

Αποτέλεσμα ήταν τα τουρκικά χωρικά ύδατα με τη μέθοδο του κλεισίματος των κόλπων να φτάνουν μέχρι και 12νμ απόσταση από τον Αγ. Ευστράτιο, να εισέρχονται μεταξύ Σαμοθράκης και Λήμνου, καθώς και Ρόδου και Μεγίστης και όχι μόνον.

Αυτή την στιγμή το ελληνικό ΥΠΕΞ -αν δεν υπάρξει αντίδραση από τον νέο ΥΠΕΞ- πρωθυπουργό, χρησιμοποιεί ακριβώς την τουρκική μέθοδο για τον καθορισμό των ελληνικών γραμμών βάσης υπολογισμού των χωρικών υδάτων.

Πράγματι στην Πελοπόννησο, στην Εύβοια και την Μαγνησία, (όπου υπάρχουν μεγάλοι κόλποι), η Ελλάδα θα έχει κάποιο κυριαρχικό όφελος, το οποίο όμως θα το χάσει στο διπλάσιο στο Αιγαίο, προς όφελος της Τουρκίας, λόγω του τουρκικού πλεονεκτήματος με τους πολλούς κόλπους στις τουρκικές ακτογραμμές.

Σύμφωνα με υπάρχουσες μελέτες, για παράδειγμα (κατά προσέγγιση) στο Μεσσηνιακό και Λακωνικό κόλπο αποτυπώνεται η πραγματικότητα της μέσης γραμμής.

Όπως φαίνεται στο χάρτη, η απόσταση των ακρωτηρίων στο Μεσσηνιακό Κόλπο είναι μικρότερη των 24νμ και μπορεί να κλείσει ο κόλπος με ευθεία γραμμή, που θα αποτελεί την γραμμή βάσης.

Τα χωρικά ύδατα, ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα και η ζώνη αλιείας μετρώνται στη συγκεκριμένη περίπτωση από την γραμμή βάσης με αποτέλεσμα η Ελλάδα να κερδίζει σε κυριαρχία την θαλάσσια περιοχή στον Κόλπου, στο οποίο ουδείς μπορεί να εισέλθει χωρίς έγκριση και κυρίως κερδίζει 22νμ που είναι η απόσταση από την ακτή του Κόλπου μέχρι την γραμμή βάσης (κόκκινο χρώμα). Έτσι τα χωρικά ύδατα των 12νμ επεκτείνονται από την γραμμή βάσης (μπλε χρώμα).

Το ίδιο όμως δεν μπορεί να εφαρμοστεί και στον Λακωνικό Κόλπο διότι η απόσταση μεταξύ των δύο ακρωτηρίων είναι μεγαλύτερη των 24νμ (Το Δίκαιο της Θάλασσας επιτρέπει κλείσιμο κόλπων και ευθείες γραμμές βάσης αν η απόσταση ανάμεσα στα δυο ακρωτήρια είναι μικρότερη ή ίση με 24νμ).

Στην περίπτωση της Τουρκίας, όπως φαίνεται στον χάρτη η μαύρη γραμμή από τον Έβρο μέχρι το Καστελόριζο είναι τα σύνορα της Τουρκίας με χωρικά ύδατα 6νμ και τη μέση γραμμή. (Αυτό το έχει υπογράψει η Τουρκία από το 1950 και τα σύνορα της Τουρκίας ταυτίζονται με τα όρια του FIR Kων/λης)

To 1978 όμως η Τουρκία έκλεισε τον κόλπο της Σμύρνης με ευθεία γραμμή και στη συνέχεια την ένωσε με ευθεία γραμμή με την υποτιθέμενη συστάδα των νήσων Ίμβρος- Τένεδος και δημιούργησε τη δική της γραμμή βάσης (κόκκινο χρώμα στο χάρτη) και από εκεί μετρούσε τα χωρικά ύδατα και την υφαλοκρηπίδα, με αποτέλεσμα να συρρικνώνεται η ελληνική κυριαρχία των χωρικών υδάτων, ενώ τα τουρκικά χωρικά ύδατα έφταναν κοντά στον Αγ. Ευστράτιο

Την ίδια μέθοδο εφάρμοσε και στην περιοχή Ρόδου Καστελόριζου και με βάση αυτές τις γραμμές διεκδικεί τώρα υφαλοκρηπίδα μέχρι την Αίγυπτο, ( την οποία έχει στείλει στον ΟΗΕ από το 2013 (ως claim-διεκδίκηση) και για τον ίδιο λόγο εκτελεί ασκήσεις μεταξύ Ρόδου Καστελόριζου, ισχυριζόμενη ότι η περιοχή αυτή αποτελεί τουρκική επικράτεια.

Το διπλό αρνητικό ισοζύγιο για την Ελλάδα είναι ότι η ίδια δεν έχει στείλει ποτέ στον ΟΗΕ τα καθορισμένη με τις γραμμές βάσης χωρικά ύδατα ΑΟΖ υφαλοκρηπίδα.

Αλλά και τώρα που πάει να το κάνει δείχνει έτοιμη να υιοθετήσει την «ελληνοκτόνο» τουρκική μεθοδολογία καθορισμού των χωρικών υδάτων.