Ενδοοικογενειακή βία: Τι προβλέπει ο νόμος και πώς μπορεί να προστατευτεί το θύμα

O νομικός όρος ενδοοικογενειακή βία ορίζεται ως εξής: «Κάθε σωματική, σεξουαλική η ψυχολογική βία που ασκείται σε βάρος του θύματος από τον νυν ή πρώην σύζυγο ή από σύντροφο ή άλλα μέλη της οικογένειας».

Σύμφωνα με το νόμο για την ενδοοικογενειακή βία (ν. 3500/2006): «Η άσκηση βίας κάθε μορφής μεταξύ των μελών της οικογένειας απαγορεύεται.»

Με την ευρύτερη ερμηνεία αυτό σημαίνει ότι δεν απαιτείται μόνο σωματική βία για να διωχθεί ο θύτης. Η εξύβριση, η απειλή, ο εκβιασμός, η προσβολή της γενετήσιας ελευθερίας, ο φυσικός περιορισμός και γενικότερα η προσβολή της προσωπικότητας, αποτελούν βία και είναι παράνομες πράξεις, οι οποίες διώκονται ποινικά.

Ουσιαστικά, θεωρείται κάθε συμπεριφορά, η οποία προκαλεί φόβο είτε αυτή απευθύνεται άμεσα στο θύμα ή σε τρίτο πρόσωπο ή απειλή στο θύμα για βλάβη τρίτου προσώπου. Είναι βέβαια πιο εύκολο να διαγνωσθεί η σωματική βία ως άσκηση βίας αλλά εξίσου σημαντικό ρόλο παίζει και η λεκτική και η ψυχολογική βία. Αυτά για να γίνει αντιληπτό ότι όταν αναφερόμαστε στην κακοποίηση, αυτή δεν περιορίζεται μόνο στον ξυλοδαρμό αλλά και στην εξύβριση και τη γενικότερη απαξίωση της προσωπικότητας του θύματος.

Η ενδοοικογενειακή βία διώκεται αυτεπάγγελτα, ενώ ενεργοποιείται άμεσα μηχανισμός υποστήριξης των θυμάτων.

Στην Ελλάδα λειτουργούν διάφοροι φορείς που συνδράμουν στην στήριξη των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας. Μερικοί από αυτούς είναι α) Συμβουλευτικά Κέντρα για τη Βία Κατά των Γυναικών, β)Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ), γ) Ξενώνας Κακοποιημένων Γυναικών, δ) Σύνδεσμος για τα Δικαιώματα της Γυναίκας – Βοήθεια για τη βία μέσα στην οικογένεια, ε) Ε.Κ.Κ.Α. (Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης).

Είναι δυνατόν, αν υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες κρίνεται απαραίτητο για την προστασία της σωματικής και ψυχικής υγείας του θύματος, να επιβληθεί στον κατηγορούμενο από το αρμόδιο ποινικό δικαστήριο στο οποίο παραπέμπεται να δικασθεί ή από τον αρμόδιο ανακριτή ή από το δικαστικό συμβούλιο και για όσο χρονικό διάστημα απαιτείται, ο περιοριστικός όρος της απομάκρυνσής του από την οικογενειακή κατοικία, η μετοίκησή του, η απαγόρευση να προσεγγίζει τους χώρους κατοικίας ή και εργασίας του θύματος, κατοικίες στενών συγγενών του, τα εκπαιδευτήρια των παιδιών μέχρι και ξενώνες φιλοξενίας.

Η ενδοοικογενειακή βία συνήθως συναντάται στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, κυρίως με θύματα γυναίκες και παιδιά. Η έγκαιρη καταγγελία στις αρχές των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας είτε από τα θύματα, είτε από οποιονδήποτε τρίτο λάβει γνώση περιστατικών τέτοιας βίας, κρίνεται απαραίτητη για τον περιορισμό μέχρι και την εκμηδένιση των σοβαρών αυτών περιστατικών.