Άμυνα & Ασφάλεια
Στις αρχές Απριλίου ο Αμερικανός αντιναύαρχος Mathias Winter είχε προτείνει στη Βουλή των Αντιπροσώπων την πώληση του F-35A στις εξής πέντε χώρες:
Πολωνία, Ρουμανία, Ελλάδα, Ισπανία και Σιγκαπούρη.
Τον περασμένο Φεβρουάριο το πολωνικό υπουργείο Άμυνας είχε υπογράψει το «Σχέδιο Τεχνικού Εκσυγχρονισμού», στο οποίο περιγραφόταν οι γενικές γραμμές πάνω στις οποίες θα κινείτο όλο το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού της πολωνικής Αεροπορίας.
Πάνω σε αυτό το σχέδιο ο πρώην υπουργός Άμυνας της χώρας Mariusz Błaszczak είχε προτείνει την αγορά 32 μαχητικών 5ης γενιάς.
Όπως και στην Ελλάδα, (δηλώσεις Ε.Αποστολάκη) δεν είχε αναφερθεί στο F-35A, αλλά επειδή, όπως συμπέραναν οι Πολωνοί δεν υπήρχε άλλο μαχητικό 5ης γενιάς έτοιμο προς παράδοση αυτό ήταν το F-35.
Μάλιστα όπως στην Ελλάδα, έτσι και στην Πολωνία κυκλοφόρησαν τα σενάρια ότι μπορεί να πάρει αμέσως F-35A τα οποία προορίζονταν για την τουρκική Αεροπορία.
Στις 17 Απριλίου ο Πολωνός πρόεδρος Andrzej Duda, εξέφρασε την ελπίδα του για την αγορά F-35. Σε επίσκεψή του σε στρατιωτική μονάδα είπε πως ελπίζει πως η απόκτηση των F-35, θα είχε ως αποτέλεσμα την απόσυρση όλων των MiG-29 και Su-22 που υπηρετούν με την Αεροπορία της Πολωνίας.
Στην Ελλάδα η απόκτηση των F-35 είναι σίγουρο πως θα οδηγήσει στην απόσυρση των F-4E AUP, της 338Μ.
Οι πρώτες σκέψεις για την αγορά των F-35A από την Πολωνία είχαν γίνει το 2008, αλλά τότε η τιμή του αεροσκάφους ήταν ιδιαίτερα υψηλή.
Σήμερα που έχουν παραχθεί 395 αεροσκάφη, η οικονομική επιβάρυνση δείχνει έντονα σημάδια αποκλιμάκωσης.
Για παράδειγμα το Βέλγιο αγοράζει το F-35 έναντι 89 εκατ. $ τη μονάδα (εκπαίδευσης και ανταλλακτικών συμπεριλαμβανομένων).
Η βελγική Αεροπορία σχεδιάζει την αγορά 34 F-35A για 4 δισ.$.
Η Lockheed Martin διαβεβαιώνει, τώρα την Πολωνία ότι μπορεί να παραλάβει τα πρώτα αεροσκάφη πριν το 2024, εάν το συμβόλαιο υπογραφεί ΤΩΡΑ.
Η Ελλάδα δεν είναι τόσο… τυχερή.
Ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Χ.Χριστοδούλου δήλωσε στις 8 Απριλίου ότι «περιμένει από τις ΗΠΑ μέσα στην επόμενη διετία (δηλαδή 2021) τη σχετική μελέτη που θα περιέχει τα πάντα και το κόστος».
Η Πολωνία είτε έχει παραλάβει τη σχετική μελέτη και μπορεί να υπογράψει, είτε δεν υπάρχει θέμα «μελέτης», απλώς οι ΗΠΑ σπεύδουν να της παραχωρήσουν F-35 πριν το 2024 εάν υπογράψει σήμερα.
Ο ισχυρισμός «του υπογράφετε τώρα και τα παραλαμβάνετε το 2024», έγινε από τον αντιπρόεδρο της LockMAr Richard Edwards, σύμφωνα με την πολωνική Gazeta Wyborcza.
Άγνωστο εάν οι Πολωνοί υπογράψουν «τώρα» θέλουν τα αεροσκάφη επειγόντως. Όχι επειδή έχουν μια Τουρκία απέναντί τους (αυτή έχει την… «χαρά» να την έχει η Ελλάδα), αλλά επειδή η κατάσταση των MiG-29 και των Su-22 είναι σε άσχημα επίπεδα, καθώς τα ανταλλακτικά τα προμηθεύεται από τρίτες πηγές και όχι από τη Ρωσία, με την οποία δεν διατηρεί καλές σχέσεις.
Μάλιστα έχουν συμβεί πολλές πτώσεις μαστικών MiG-29 και Su-22 το τελευταίο διάστημα.
Ένας άλλος λόγος όπως σημειώνεται επειδή η Πολωνία θέλει τα F-35 γρήγορα, είναι το ακυρωθέν πρόγραμμα SIGINT/IMINT και το F-35 φαντάζει μια καλή εναλλακτική ακόμη και σε αυτού του είδους τις αποστολές.
Το αρχικό πρόγραμμα «τεχνικού διαλόγου» με τις ΗΠΑ και άλλες χώρες (που η Ελλάδα φαίνεται πως κάνει με ένα αεροσκάφος το F-35A και μια χώρα εάν η «διετής μελέτη» είναι αυτό) περιελάμβανε τα αεροσκάφη: F-15, F/A-18, F-16, F-35, Gripen, Eurofighter.
Αποτέλεσμα του διαλόγου αυτού είναι πως οι άλλες υποψηφιότητες έχουν αποκλειστεί και η Πολωνία πάει για το F-35A έτσι και αλλιώς.
Αυτό όμως που είναι ενδιαφέρον είναι πως πολλοί Πολωνοί πιλότοι θεωρούν το F-15X ως πολύ καλύτερη λύση για τη χώρα τους…
Ο Marek Świerczyński αναλυτής στο Polityka Insight αναφέρει πως έχουν να κάνουν με μια περίεργη κατάσταση και εξηγεί:
«Η Αεροπορία έχει ακυρώσει το αρχικό RFI του προγράμματος νέου μαχητικού Harpia και τώρα ζητά αποκλειστικά το F-35. Ο επικεφαλής των προμηθειών της αντιπτέραρχος Dariusz Pluta απέσυρε το προηγούμενο RFI και τώρα ζητά μόνο το F-35. Δεδομένου ότι μια τέτοια παραγγελία θα κοστίσει 5 δισ.$ για 32 αεροσκάφη, Επειδή όμως η κυβέρνηση έχει επενδύσει πολλά στα κοινωνικά οικονομικά πακέτα, φαίνεται απίθανη η αγορά 32 αεροσκαφών. Το πιο πιθανό είναι η αγορά 16», αναφέρει.
Στην Ελλάδα ποτέ δεν μιλήσαμε για 32 αεροσκάφη, αλλά για ακόμη λιγότερα περί τα 12.
Βέβαια, όπως όλοι συμφωνούν το να αποκτήσεις το F-35A είναι ένα πράγμα: Το να το συντηρήσεις είναι κάτι άλλο.
Το θέμα της απόκτησης των F-35 συνδέεται και με το θέμα των επιπλέον διευκολύνσεων που ζητούν οι ΗΠΑ στο πολωνικό έδαφος, όπως και στην… Ελλάδα.
Εκεί ζητούν την αεροπορική βάση Gniezno,ν εδώ ζητούν εκτός από Σούδα και διευκολύνσεις σε Λάρισα και Στεφανοβίκειο. Θα επηρεάσει αυτό το τελικό κόστος; Ίσως.
Η Πολωνία όμως έχει και εκλογές που έρχονται. Τι σύμπτωση. ‘Οπως και στην Ελλάδα. Όπως εξηγεί ο Świerczyński αυτό ίσως επιταχύνει το πρόγραμμα Harpia. Πολλοί εκτιμούν πως η Πολωνία μπορεί να ανακοινώσει επίσημα την απόφασή της για το F-35 μέσα στο Σεπτέμβριο κατά τη διάρκεια της έκθεσης αμυντικού υλικού MSPO.
Εκεί τελειώνουν οι παραλληλισμοί με την Ελλάδα.
Αυτό όμως που αναφέρουν οι περισσότεροι είναι πως η Πολωνία θέλει το F-35 όσο πιο σύντομα μπορεί, αλλά δε θα πρέπει να προχωρήσει με απευθείας ανάθεση. Θα πρέπει να δημιουργήσει ένα διαγωνισμό, μεταξύ πολλών υποψηφιοτήτων για να δείξει ότι ακολουθεί διαδικασίες διαφάνειας.
Στην Ελλάδα τι θα πράξουμε;
