Άμυνα & Ασφάλεια
Αποσύρονται τα βρετανικά μαχητικά αεροσκάφη Tornado μετά από 40 χρόνια εν υπηρεσία. Τα Tornado τέθηκαν στην υπηρεσία της RAF το 1979 και αποτελούσαν για χρόνια την εμπροσθοφυλακή της συμμετέχοντας σε πολεμικές επιχειρήσεις κατά τους πολέμους του Κόλπου, κατά του Ιράκ του Σαντάμ Χουσεΐν, στις επιχειρήσεις στο Κόσοβο, αλλά και πιο πρόσφατα κατά των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους.
Και στις αεροπορίες των άλλων χρηστών του τύπου όμως τα Tornado, Γερμανίας και Ιταλίας, τα αεροσκάφη αναμένεται να αποσυρθούν έως το 2025.
Ιστορία
Το Tornado αποτέλεσε κοινή προσπάθεια Βρετανίας, Δυτικής Γερμανίας και Ιταλίας. Το πρωτότυπο πέταξε για πρώτη φορά το 1974 και το πρώτο αεροσκάφος παραγωγής το 1979. Το Tornado IDS (InterDictor/Strike) είναι ένα διθέσιο μαχητικό με πτέρυγες μεταβλητής γεωμετρίας πολλαπλών ρόλων με έμφαση όμως στις αποστολές κρούσης.
Αναπτύσσει μέγιστη ταχύτητα 2,2 Mach, έχει επιχειρησιακή οροφή 15.240 μ. και ακτίνα δράσης με οπλικό φoρτίο 3.690 κιλών της τάξης των 1.390 χλμ. Φέρει δύο πυροβόλα Mauser των 27mm και σε επτά πυλώνες ανάρτησης μπορεί να μεταφέρει οπλικό φορτίου βάρους έως 8.165 κιλών.
Το ADV (Air Defence Variant) πρωτοπέταξε το 1979 και οι παραδόσεις; ξεκίνησαν το 1983. Το ADV είναι ταχύτερο (2,7 Mach μέγιστη ταχύτητα), φέρει ένα πυροβόλο Mauser των 27mm και πυραύλους αέρος-αέρος.
Επιχειρησιακή δράση
Το «Τόνκα», όπως το ονόμαζαν οι Βρετανοί πιλότοι, έδρασε για πρώτη φορά κατά του Ιράκ το 1991 στον Α’ Πόλεμο του Κόλπου. Περί τα 60 μαχητικά GR1 αναπτύχθηκαν σε βάσεις στο Μπαχρέιν και την Σαουδική Αραβία. Τα αεροσκάφη αυτά συνοδεύτηκαν από αεροσκάφη ADV.
Αρχικά τα GR1 έπληξαν ιρακινά αεροδρόμια με βόμβες των 1.000 λιβρών και συστήματα καταστροφής αεροδρομίων JP233. Στην σύγκρουση αυτή χάθηκαν έξι αεροσκάφη. Μετά τον πόλεμο έξι βρετανικά Tornado αναπτύχθηκαν στο Κουβέιτ. Το 1998, κατά την επιχείρηση «Desert Fox» τα Tornado έδρασαν και πάλι εκτελώντας 36 αποστολές κρούσεις, εκ των οποίων οι 28 ήταν απολύτως επιτυχείς.
Το 1999 βρετανικά GR1 έδρασαν στο Κόσοβο από βάσεις στη Γερμανία και την Κορσική. Τα εξελιγμένα GR4 συμμετείχαν στον Β’ Πόλεμο του Κόλπου κατά του Ιράκ χρησιμοποιώντας και πυραύλους κρουζ τύπου Storm Shadow. Ένα αεροσκάφος χάθηκε από αμερικανικό πύραυλο Patriot, κατά λάθος και το πλήρωμα σκοτώθηκε. Το δυστύχημα οφειλόταν στην έλλειψη λειτουργικού συστήματος IFF. Μετά τον πόλεμο αεροσκάφη παρέμειναν στο Ιράκ μέχρι το 2009.
Το 2009 Tornado GR4 αναπτύχθηκαν στο Αφγανιστάν αντικαθιστώντας τα Harrier GR7 και 9. Τα Tornado χρησιμοποίησαν έξυπνες βόμβες Paveway IV. Τα Tornado αποσύρθηκαν από το Αφγανιστάν το 2014 έχοντας εκτελέσει πάνω από 5.000 εξόδους.
Το 2011 έδρασαν στη Λιβύη έχοντας ως έδρα τη βάση του Ακρωτηρίου στην Κύπρο. Από το 2014 έδρασαν κατά των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους πάλι από τη βάση του Ακρωτηρίου. Τον Απρίλιο του 2018 εκτέλεσαν επιδρομή στην Συρία κατά των δυνάμεων του καθεστώτος Άσαντ. Στις 31 Ιανουαρίου 2019 τα Tornado της RAF εκτέλεσαν την τελευταία τους επιδρομή κατά του Ισλαμικού Κράτους. Η τελευταία πτήση του παλαίμαχου της RAF θα είναι εθιμοτυπική και θα πραγματοποιηθεί στις 14 Μαρτίου.
Εκδόσεις
Η RAF χρησιμοποίησε τις εξής εκδόσεις του μαχητικού:
Tornado GR1: Επρόκειτο για τα IDS της RAF. Από τα GR1 προήλθαν τα GRA1, GR1B, GR4 και GR4A. Τα πρώτα 228 εντάχθηκαν σε υπηρεσία το 1980. Από αυτά 142 αναβαθμίστηκαν στο επίπεδο GR4 μέχρι το 2003.
Tornado GR1B: Συνολικά 26 αεροσκάφη αναβαθμίστηκαν στην έκδοση GR1B αποκτώντας την ικανότητα προσβολής πλοίων με πυραύλους Sea Eagle.
Tornado GR4: Αναβαθμισμένη έκδοση του αρχικού GR1, με βελτιωμένα ηλεκτρονικά και ικανότητα μεταφοράς έξυπνων όπλων,.
Tornado GR1A/GR4A: Έκδοση αναγνώρισης που χρησιμοποιήθηκε από τη RAF και τη Σαουδαραβική αεροπορία. Η RAF διέθετε 30 αεροσκάφη της εν λόγω έκδοσης. Διαθέτει σύστημα υπερύθρων TIRRS (Tornado Infra-Red Reconnaissance System).
Tornado ADV: Έκδοση αεροπορικής υπεροχής (Air Defence Variant) σε χρήση με τη RAF και τη Σαουδαραβική αεροπορία. Διαθέτει ισχυρότερους κινητήρες, μεταφέρει περισσότερα καύσιμα, έχει ανώτερο βαθμό ανόδου και ισχυρότερο ραντάρ.
