Τον έλεγχο των τουριστών φαίνεται ότι επιδιώκει η Κίνα, που εγκαθιστά εφαρμογές παρακολούθησης στα κινητά τους και κατεβάζει προσωπικές λεπτομέρειες.
Σύμφωνα με αποκαλύψεις του Guardian, που προέκυψαν μέσω συνεργασία με άλλα τέσσερα Μέσα ενημέρωσης (Süddeutsche Zeitung, NDR, New York Times και Motherboard), η κυβέρνηση της Κίνας έχει στοχοποιήσει τους τουρίστες που εισέρχονται στο έδαφός της μέσω του Κιργιζιστάν.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η εγκατάσταση της εφαρμογής γίνεται κρυφά από Κινέζους συνοριοφύλακες, επιτρέποντας στο κράτος να κατεβάζει προσωπικές πληροφορίες, στο πλαίσιο της αυξημένης επιτήρησης στην απομακρυσμένη περιοχή Σινγιάνγκ.
Ειδικότερα, οι συνοριοφύλακες παίρνουν τα τηλέφωνα των τουριστών, κάνουν την εγκατάσταση μυστικά και αποσπούν τα emails, τα μηνύματα και τις επαφές, καθώς και πληροφορίες για τη συσκευή.
Οι τουρίστες αναφέρουν ότι δεν έχουν ειδοποιηθεί γι’ αυτό από τις αρχές, ούτε τους έχουν πει τι ακριβώς ανιχνεύει το λογισμικό, ούτε τι πληροφορίες τους έχουν αποσπάσει.
«Εξαιρετικά ανησυχητικά τα ευρήματα»
Σύμφωνα με τον Έντιν Ομάνοβιτς, της ομάδας Privacy International, τα ευρήματα είναι «εξαιρετικά ανησυχητικά σε μια χώρα που το να κατεβάζεις την λάθος εφαρμογή ή τα λάθος ειδησεογραφικά άρθρα είναι κινήσεις που μπορεί να σε οδηγήσουν σε κέντρο κράτησης».
Η ανάλυση των στοιχείων έδειξε ότι η εφαρμογή, που σχεδιάστηκε από Κινεζική επιχείρηση, ψάχνει τα έξυπνα τηλέφωνα με λογισμικό Android για μια σειρά πληροφοριών που οι αρχές θεωρούν ότι είναι προβληματικές.
Οι πληροφορίες που αναζητούν οι Κινεζικές αρχές
Ειδικότερα, η Κίνα αναζητά όρους που σχετίζονται με τον Ισλαμιστικό εξτρεμισμό, συμπεριλαμβανομένου του Inspire, του αγγλόφωνου περιοδικού που δημιουργεί η Αλ-Κάιντα και βιβλία με οδηγίες χρήσης για σειρά όπλων.
Παράλληλα, η εφαρμογή αναζητά πληροφορίες και από άλλα επίπεδα: από τη νηστεία τη διάστημα του Ραμαζανιού, μέχρι υλικό για τον Δαλάι Λάμα και μουσική από ένα Ιαπωνικό συγκρότημα μέταλ, που ονομάζεται Unholy Grave (Ανίερος τάφος).
Παράλληλα, αναζητούν εάν στα κινητά των χρηστών υπάρχει το βιβλίο «οι 33 στρατηγικές του πολέμου» του Αμερικανού συγγραφέα Ρόμπερτ Γκριν.
Περίπου 100 εκατομμύρια άνθρωποι επισκέπτονται κάθε χρόνο την περιοχή Σινγιάνγκ, ανάμεσά τους Κινέζοι και ξένοι τουρίστες και οι περισσότεροι εισέρχονται από αλλού στη χώρα.
Το σημείο που γίνεται η εγκατάσταση του λογισμικού βρίσκεται στα δυτικά σύνορα και χρησιμοποιείται από εμπόρους και τουρίστες, καθώς ορισμένοι απ’ αυτούς ακολουθούν τον ιστορικό Δρόμο του Μεταξιού.
Πώς γίνεται η διαδικασία
Υπάρχουν συγκεκριμένες διαδικασίες. Οι ταξιδιώτες πρέπει να ξεκλειδώσουν τα κινητά τους και να δώσουν άλλες συσκευές όπως οι φωτογραφικές μηχανές. Οι συσκευές οδηγούνται σε άλλο χώρο και επιστρέφονται στους κατόχους τους λίγο αργότερα.
Τα iPhones μπαίνουν σε μια συσκευή που τα σκανάρει, ενώ στα Android εγκαθιστούν μια εφαρμογή που κάνει αυτή τη δουλειά. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η εφαρμογή απεγκαθίσταται πριν παραδοθεί το τηλέφωνο, αλλά ορισμένοι τουρίστες εξακολουθούν να την έχουν στα κινητά τους.
Μέχρι στιγμής παραμένει αδιευκρίνιστο πού πηγαίνουν οι πληροφορίες και για πόσο χρόνο διατηρούνται. Ενώ δεν υπάρχουν στοιχεία ότι οι πληροφορίες χρησιμοποιούνται για να εντοπίσουν τους τουρίστες στα ταξίδια τους, το υλικό που συγκεντρώνουν θα επέτρεπε στις αρχές να εντοπίσουν κάποιον, εάν χρησιμοποιηθούν μαζί με λεπτομέρειες από τις πληροφορίες τοποθεσίας.
Κάτι τέτοιο φαίνεται με την στάνταρ εικόνα του Android και τις λέξεις 蜂采 (Fēng cǎi). Ο όρος δεν έχει απευθείας αγγλική μετάφραση, όμως σχετίζεται με τις μέλισσες που συγκεντρώνουν μέλι.
Ο Guardian μίλησε με ταξιδιώτη που βρήκε την εφαρμογή στο τηλέφωνό του που περιέγραψε πώς ακριβώς έγινε το περιστατικό. Οι επισκέπτες κλήθηκαν να δώσουν τον κωδικό pin και περίμεναν περίπου μία ώρα για να πάρουν πίσω τα κινητά τους, χωρίς να τους πουν τι έκαναν σε αυτά.
Με βάση το ρεπορτάζ, η εφαρμογή σχεδιάστηκε για να δίνει πληροφορίες όπως μηνύματα ηλεκτρικού ταχυδρομίου σε έναν σέρβερ στο γραφείο συνόρων.
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει σχόλιο από τις Κινεζικές αρχές, που κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις για το δημοσίευμα.