Σεισμός 5,1 Ρίχτερ στην Αθήνα: Το ρήγμα της Πάρνηθας, οι μνήμες 1999 και οι διαφωνίες σεισμολόγων (βίντεο)

Οδυνηρές μνήμες από τον φονικό σεισμό της Αθήνας το 1999 ξύπνησε ο σημερινός σεισμός μεγέθους 5,1 της κλίμακας Ρίχτερ καθώς αρκετοί σεισμολόγοι υποστηρίζουν ότι προήλθε από το ίδιο ρήγμα: Της Πάρνηθας.

Παρότι υπάρχει ακόμη διχογνωμία στην επιστημονική κοινότητα επ’ αυτού, οι μνήμες ξύπνησαν καθώς ο σημερινός σεισμός της Αθήνας -από τον οποίο η πόλη άντεξε – προήλθε από το ρήγμα δυτικά του ορεινού όγκου της Πάρνηθας.

Ο καθηγητής σεισμολογίας του ΑΠΘ Κώστας Παπαζάχος και ο σεισμολόγος Ακης Τσελέντης ομονοούν ότι πρόκειται για το ίδιο ρήγμα που «έδωσε» τον σεισμό του 1999 ενώ πιο επιφυλακτικοί είναι ο καθηγητής Ευθύμης Λέκκας και ο Ο καθηγητής σεισμολογίας του ΑΠΘ, Μανώλης Σκορδίλης.

Ο σεισμός προέρχεται από ρήγμα που δεν είχε σπάσει το 1999
Ο σεισμός που έπληξε την πρωτεύουσα σήμερα, 19 Ιουλίου 2019 και ώρα 14:13:14, υπολογίζεται στους 5,1 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, (το Ευρωμεσογειακό τον εκτιμά στα 5,3 Ρίχτερ) σημειώθηκε σύμφωνα και με επίσημες δηλώσεις των σεισμολόγων και του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, στο δυτικό τμήματα του ρήγματος της Πάρνηθας το οποίο δεν είχε σπάσει από τον σεισμό του 1999, με επίκεντρο την Μαγούλα Αττικής, έχοντας εστιακό βάθος 5 μόλις χιλιομέτρων.

Ο σημερινός σεισμός, ευτυχώς, δεν συνοδεύτηκε από ανθρώπινες απώλειες ή σοβαρούς τραυματισμούς, ούτε από σοβαρές υλικές ζημιές.

Έγινε δε αισθητός σε αρκετές περιοχές της χώρας και ιδιαίτερα σε όλη την Αττική. Συνοδεύτηκε από πολλούς μετασεισμούς, οι οποίοι συνεχίζονται ακόμη. Ο μεγαλύτερος από τους μετασεισμούς ήταν 4,4 Ρίχτερ.

Για προληπτικούς λόγους στο νοσοκομείο μια έγκυος και ένα παιδί
Από τον σεισμό, μία έγκυος και ένα παιδί με ελαφρά τραύματα, παραμένουν για προληπτικούς λόγους στο νοσοκομείο. Ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ κλήθηκε και μετέφερε Βελγίδα υπήκοο βρισκόμενη σε κατάσταση εγκυμοσύνης, αρχικά στο νοσοκομείο «Ε.Βενιζέλου», όπου οι γιατροί διαπίστωσαν ότι το έμβρυο είναι καλά. και στη συνέχεια στο νοσοκομείο «Ερυθρός Σταυρός».

Φέρει ελαφρά τραύματα και ενδέχεται να παραμείνει στο Νοσοκομείο για προληπτικούς λόγους.

Στο νοσοκομείο Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού», παραμένει για προληπτικούς λόγους παιδί που μεταφέρθηκε με ελαφρά τραύματα από το Καματερό με ιδιωτικό μέσο.

Επίσης, μικρός αριθμός πολιτών επισκέφθηκαν νοσοκομεία της Αττικής προκειμένου να τους παρασχεθούν οι πρώτες βοήθειες, καθώς έφεραν μικροτραυματισμούς.

Ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας ενημερώνεται διαρκώς για την κατάσταση, ενώ από την πρώτη στιγμή έθεσε σε αυξημένη ετοιμότητα όλα τα νοσοκομεία της Αττικής σε συνεργασία με την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας και το Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας.

Διευκρινίζεται ότι η αυξημένη ετοιμότητα δεν σημαίνει ότι μεταβάλλεται το εφημεριακό καθεστώς. Σήμερα εφημερεύουν τα νοσοκομεία, «Θριάσιο», «Ιπποκράτειο» και «Ερυθρός Σταυρός».

Ο φονικός σεισμός της Πάρνηθας του 1999

Υπενθυμίζεται ότι ο σεισμός της Πάρνηθας του 1999, ευρύτερα γνωστός ως σεισμός της Αθήνας του 1999, με μέγεθος 5,9 (άλλοι μιλούν για 6) στην Κλίμακα Ρίχτερ, έλαβε χώρα στις 7 Σεπτεμβρίου 1999, 14:56:50 τοπική ώρα, και προκάλεσε 143 θανάτους και ζημιές που έφτασαν τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ. Είναι ο φονικότερος σεισμός των τελευταίων 50 ετών και η φυσική καταστροφή με το μεγαλύτερο κόστος σε υλικές ζημιές που έχει συμβεί ποτέ στην Ελλάδα.

Ο σεισμός, αν και όχι ιδιαίτερα ισχυρός και με συνολική διάρκειά μόλις 15 δευτερόλεπτα, προκάλεσε πολλές καταστροφές εξαιτίας της εγγύτητάς του στην Αθήνα, με επίκεντρο 18 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης, ανάμεσα στις Αχαρνές και τον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας, καθώς και του μικρού εστιακού βάθους, από 9 μέχρι 14 χιλιόμετρα. Στην επιφάνεια του εδάφους υπήρξαν ελάχιστες ρηγματώσεις και ήταν δύσκολο να βρεθεί η προέλευση του σεισμού.

Το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Γενικού Αστεροσκοπείου Αθηνών είχε ανακοινώσει αρχικά (το 1999) πως ο σεισμός προκλήθηκε από ρήγμα μήκους 15 χιλιομέτρων που καλύπτει την περιοχή μεταξύ Πεντέλης και Πάρνηθας. Με βάση τη μελέτη δορυφορικών δεδομένων που εξετάζουν την παραμόρφωση καθ’ ύψος του εδάφους που επιβεβαιώθηκε αργότερα από σεισμολογική μελέτη και έγινε το 2008 αποδεκτή και από το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο βρέθηκε ότι έγιναν δύο σεισμοί, μεγέθους 5,8 και 5,5 Ρίχτερ, σε διαφορετικά ρήγματα και με διαφορά 3,5 δευτερολέπτων ο ένας από τον άλλο. Ο σεισμός προήλθε από τεκτονική δράση. Η διάρρηξη έφτασε μέχρι 1,2 χιλιόμετρα από την επιφάνεια στην περιοχή της Μονής Κυπριανού στη Φυλή.

Ο σεισμός του 1981 στην Αθήνα

Η Αττική θεωρούταν μέχρι τότε περιοχή χωρίς σημαντικά ενεργά σεισμικά ρήγματα και γερό υπόβαθρο, και έτσι τοποθετήθηκε στις ζώνες σεισμικότητα Ι και ΙΙ με βάση την τετραβάθμια κλίμακα που χρησιμοποιούταν τότε, αν και ο Γαλανόπουλος, που εντόπισε ρήγματα γύρω από την Πάρνηθα, στην Πεντέλη και τον Υμηττό, διαφωνούσε. Οι σεισμοί που έχουν λάβει χώρα στην κεντρική Ελλάδα συνήθως έχουν μέτρια ισχύ και μικρό εστιακό βάθος και γι’ αυτό το λόγο προκαλούν μόνο τοπικές καταστροφές.

Η ίδια η Αθήνα δεν έχει υποστεί σημαντικές καταστροφές από τέτοιους σεισμούς, καθώς οι περισσότεροι είχαν επίκεντρο μακριά από τη πόλη, τουλάχιστον 40 χιλιόμετρα. Από αυτούς, πιο καταστροφικός θεωρείται ο σεισμός που έλαβε χώρα στις 24 Φεβρουαρίου 1981 με επίκεντρο κοντά στις Αλκυονίδες, στο ανατολικό άκρο του Κορινθιακού κόλπου.

Αντίθετα με όλους αυτούς, ο σεισμός του 1999 είχε επίκεντρο κοντά στους πρόποδες της Πάρνηθας, μόλις 18 χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας. Ο προηγούμενος σεισμός με επίκεντρο στην Αττική που προκάλεσε σημαντικές καταστροφές, έλαβε χώρα το 1938, βόρεια της Πάρνηθας, κοντά στον Ωρωπό.

Στις νότιες πλαγιές της Πάρνηθας έχουν αναγνωριστεί με βάση γεωλογικές και δορυφορικές παρατηρήσεις τρία παράλληλα ρήγματα: το ρήγμα του Ασπρόπυργου που χωρίζει το στρώμα ασβεστόλιθου από τα ιζήματα στα οποία βρίσκεται η Αθήνα και τα ρήγματα F2 και F3, γνωστό και ως ρήγμα της Φυλής. Το ρήγμα που έδωσε το σεισμό της Πάρνηθας είναι επέκταση του παλαιότερου και εκτείνεται από το κάστρο της Φυλής μέχρι τα Άνω Λιόσια και στο παρελθόν δεν έχει δώσει ξανά τόσο δυνατό σεισμό.

Ο προηγούμενος σεισμός με επικέντρο ρήγμα στη Πάρνηθα έλαβε χώρα το 1705. Η περιοχή έχει σύνθετο γεωλογικό ανάγλυφο, στο οποίο κυριαρχεί ο αθηναϊκός σχιστόλιθος.

Σεισμός στη Αθήνα: Διχασμένοι οι σεισμολόγοι για το αν ήταν ο κύριος και για το επίκεντρο

Μεγέθους 5,1 βαθμών της Κλίμακας Ρίχτερ ήταν η σεισμική δόνηση που σημειώθηκε στις 14:13 με επίκεντρο τον ορεινό όγκο της Πάρνηθας πάνω από τη Μάνδρα και τη Μαγούλα όπως δήλωσε ο καθηγητής σεισμολογίας του ΑΠΘ Κώστας Παπαζάχος.

Ο σεισμός ήταν μικρού εστιακού βάθους 12χλμ σύμφωνα με το Ευρωμεσογειακό Ινστιτούτο για αυτό συνοδεύτηκε από μεγάλη ένταση και βοή και έγινε ιδιαίτερα αισθητός στην Αθήνα, όπως εξήγησε ο κ. Παπαζάχος.

Ο καθηγητής σημείωσε επίσης πως ο σεισμός προέρχεται από τον ίδιο εστιακό χώρο του σεισμού του 1999. Συνέστησε ψυχραιμία στους πολίτες διευκρινίζοντας ότι θα ακολουθήσουν πολλοί μετασεισμοί.

Τσελέντης: Ήταν ο κύριος σεισμός, αναμένονται μετασεισμοί

Μιλώντας στην τηλεόραση του Οpen, ο σεισμολόγος κ. Τσελέντης ανέφερε ότι ο σεισμός έγινε κοντά στα στα Δερβενοχώρια, κοντά στην περιοχή που έγινε ο σεισμός του 1999. Το εστιακό βάθος ήταν στα 13 χλμ. για αυτό και έγινε αισθητός. «Κατά τη δική μου εκτίμηση ήταν το κύριο γεγονός, ενώ αναμένεται έντονη μετασεισμική ακολουθία», τόνισε ο κ. Τσελέντης. «Δεν περιμέναμε να δώσει άμεσα σεισμό το συγκεκριμένο ρήγμα άλλα έδωσε», κατέληξε.

Λέκκας: Δεν είμαστε σίγουροι ότι ο σεισμός προκλήθηκε από το ρήγμα της Πάρνηθας

Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο καθηγητής Ευθύμης Λέκκας διευκρίνισε ότι δεν έχει εξακριβωθεί ακόμα το ρήγμα που τον προκάλεσε, δηλαδή εάν προέρχεται από το ίδιο ρήγμα που προκάλεσε τον φονικό σεισμό του 1999 ή από κάποιο παρακλάδι αυτού. Ο κ. Λέκκας τόνισε ότι θα πρέπει οι πολίτες για τις επόμενες ώρες να είναι ήρεμοι, ενώ επισήμανε ότι οι επιστήμονες παρακολουθούν τη μετασεισμική δραστηριότητα μέχρι να βεβαιωθούν εάν ήταν ο κύριος σεισμός.

Σκορδίλης: Δεν ξέρουμε πώς μπορεί να εξελιχθεί

Ο καθηγητής σεισμολογίας του ΑΠΘ, Μανώλης Σκορδίλης μιλώντας στο ΑΠΕ τόνισε: «Η διέγερση βρίσκεται σε εξέλιξη, ο μεγαλύτερος σεισμός που είχαμε μετά από τον σεισμό των 5,1 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ έγινε στις 15.11 με μέγεθος 4,2 βαθμών. Ο χώρος ο οποίος έχει διεγερθεί έχει ένα μήκος περίπου πέντε με έξι χιλιόμετρα που φαίνεται ότι αυτό είναι το μήκος του σεισμικού ρήγματος που έδωσε το συγκεκριμένο σεισμό».

Υπογράμμισε επίσης ότι, «ένα τέτοιο μήκος σεισμικού ρήγματος δεν δικαιολογεί εκδήλωση σεισμού μεγαλύτερου από αυτόν που έχει γίνει ως τώρα, αυτό είναι το αισιόδοξο μήνυμα που έχουμε μέχρι στιγμής”.

Σύμφωνα με τον κ. Σκορδίλη, ο σεισμός έγινε «κοντά στη βορειοδυτική απόληξη του ρήγματος που έδωσε τον σεισμό του 1999. Δεν έχουμε διέγερση γειτονικής περιοχής ή κάποιου άλλου ρήγματος».

Η απίστευτη δήλωση Χουλιάρα: «Η πάμε για εκτόνωση ή για μεγαλύτερο σεισμό»

Ο Γεράσιμος Χουλιάρας με ανάρτησή του στο Facebook προκάλεσε αίσθηση καθώς αναφέρθηκε στα σενάρια για τον σεισμό που ταρακούνησε την Αθήνα το μεσημέρι της Παρασκευής.

Συγκεκριμένα σε ανάρτηση στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook ανέφερε: «Δύο σενάρια υπάρχουν. Ή πάμε για εκτόνωση ή πάμε για μεγαλύτερο σεισμό. Μόνο ο χρόνος και η καταγραφή της ακολουθίας θα το δείξουν αυτό και κανένας βιαστικός άνθρωπος».

Στο Κέντρο Επιχειρήσεων ο Κυριάκος Μητσοτάκης -«Ενα μεγάλο ευχαριστώ στον κρατικό μηχανισμό»

Στο Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο της Πυροσβεστικής στο Χαλάνδρι, βρέθηκε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προκειμένου να ενημερωθεί για την εξέλιξη του σεισμού και την πορεία των ενεργειών του κρατικού μηχανισμού.

Ο πρωθυπουργός έφθασε λίγο πριν τις 21.00 στο Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο της Πυροσβεστικής στο Χαλάνδρι, όπου τον υποδέχθηκε ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης και ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας Νίκος Χαρδαλιάς.

O Κυριάκος Μητσοτάκης καταφτάνει στο Κέντρο Επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής το βράδυ της Παρασκευής / Φωτογραφία: Sooc
Η άφιξη Μητσοτάκη στο Συντονιστικό Κέντρο της Πυροσβεστικής στο Χαλάνδρι

Το «ευχαριστώ» Μητσοτάκη στον κρατικό μηχανισμό για την διαχείριση του σεισμού

«Θέλω για άλλη μια φορά να πω ένα μεγάλο μπράβο στον κρατικό μηχανισμό που κινήθηκε πολύ γρήγορα και ανταποκρίθηκε αποτελεσματικά» είπε λίγο μετά τις 21.00 και εξερχόμενος του Κέντρου ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.

«Η Ελλάδα είναι μια σεισμογενής χώρα, έχουμε μάθει να ζούμε με τους σεισμούς. Αυτός ήταν ένας ακόμα σεισμός, θα γίνουν κι άλλοι στο μέλλον δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία γι’ αυτό» είπε συνεχίζοντας ο πρωθυπουργός.

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έξω από το Κέντρο της Πυροσβεστικής στο Χαλάνδρι / Φωτογραφία: Sooc
«Η δική μας δουλειά δεν είναι να μπλεκόμαστε στα πόδια των επιχειρησιακών. Ενα μεγάλο ευχαριστώ στον κρατικό μηχανισμό που ανταποκρίθηκε με μεγάλη ταχύτητα στο περιστατικό» ανέφερε κλείνοντας το σύντομο μήνυμά του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης που αποχώρησε από το Κέντρο Επιχειρήσεων.

Χρυσοχοΐδης για τον σεισμό στην Αθήνα

Νωρίτερα, δηλώσεις για τον σεισμό 5,1 Ρίχτερ, που έπληξε την Αθήνα το μεσημέρι της Παρασκευής, έκανε ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης.

Ο κ. Χρυσοχοΐδης αναφέρθηκε στις δυνάμεις χερσαίες και εναέριες της πυροσβεστικής, της αστυνομίας, των ΕΜΑΚ, της Περιφέρειας και των Δήμων που επιχείρησαν αμέσως μετά τον σεισμό. «Στο πρώτο ημίωρο παρατηρήθηκε συμφόρηση των τηλεπικοινωνιών λόγω της υπεφόρτωσης, καθώς και διακοπές ρεύματος που οδήγησαν στον εγκλωβισμό ανθρώπων σε ανελκυστήρες» σημείωσε ο υπουργός ΠροΠο.

«Η Πυροσβεστική δέχτηκε 30 κλήσεις και πραγματοποίησε 30 απεγκλωβισμούς. Για αρκετές ώρες υπήρξε κυκλοφοριακή συμφόρηση» συνέχισε.

Σε πλήρη ετοιμότητα ο κρατικός μηχανισμός για τον σεισμό στην Αθήνα

«Ο κρατικός μηχανισμός παραμένει σε πλήρη ετοιμότητα» είπε ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης και πρόσθεσε: «Για την ασφάλεια των πολιτών που ενδεχομένως δεν θέλουν να κοιμηθούν και την ασφάλεια των περιουσιών τους, η αστυνομία έχει αναπτύξει δυνάμεις σε όλες τις περιοχές και θα περιπολούν όλο το βράδυ».

Ο υπουργός τόνισε πως οι γενικοί γραμματείς όλων των υπουργείων, η περιφερειακή διοίκηση και οι δήμοι έχουν κινητοποιήσει όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες υπό τον συντονισμό της Πολιτικής Προστασίας.

«Η επιφυλακή θα συνεχιστεί κατά τη διάρκεια όλου του Σαββατοκύριακου» εξήγησε ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης. Οπως είπε, παιδιά και ηλικιωμένοι, αλλά και άτομα σε ευπαθείς ομάδες, αποτελούν για το υπουργείο «υψηλή προτεραιότητα».

«Η μετασεισμική ακολουθία είναι φυσιολογική γεγονός που είναι θετικό σύμφωνα με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο της Αθήνας» συνέχισε ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης ενώ από αύριο το πρωί θα ξεκινήσει η καταγραφή των ζημιών.

Σε επιφυλακή όλο το Σαββατοκύριακο οι φορείς για τον Σεισμό

«Απευθύνομαι τώρα στον κάθε έναν και την καθεμιά σας προσωπικά. Με εντολή του πρωθυπουργού είμαστε εδώ και είμαστε δίπλα σας. Δεν θα φύγουμε, δεν θα κοιμηθούμε πριν περάσει κάθε κίνδυνος. Σας ζητώ να είστε ψύχραιμοι, για κάθε πρόβλημά σας οι πυροσβέστες και οι δημοτικές υπηρεσίες είναι αρωγοί, μαζί θα ξεπεράσουμε κι αυτή τη δυσκολία. Καλό βράδυ, ψηλά το κεφάλι, η ζωή συνεχίζεται. Οπου υπάρχει πρόβλημα να μας το λέτε καλή σας νύχτα» είπε.