Διάβημα Παλαιστίνης κατά της Ελλάδας για τον EastMed! – Σχηματίζεται μέτωπο κρατών κατά του αγωγού

Σε διπλωματικό διάβημα προς την Αθήνα για την συμμετοχή της Ελλάδας στο σχέδιο κατασκευής του υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου EastMed προχώρησε η Παλαιστίνη, για παραβίαση της «κυριαρχίας» της Παλαιστίνης, υιοθετώντας ταυτόχρονα και την θέση του Λιβάνου επάνω στο ίδιο θέμα.

Συμπτωματικά οι θέσεις Παλαιστίνης και Λιβάνου είναι ταυτόσημες με τις θέσεις της Τουρκίας για το θέμα.

Σε μία εξέλιξη που δείχνει ότι η υπόθεση του αγωγού EestMed έχει «πολύ δρόμο» να διανύσει και η Παλαιστίνη, διαμαρτυρήθηκε σε επίπεδο διαβήματος που υπογράφεται από τον Παλαιστίνιο υπουργό Εξωτερικών Riad Malki και το οποίο επέδωσε ο πρέσβης του Κράτους της Παλαιστίνης στην Αθήνας, Μάρουαν Τουμπάσι, στον Ελληνα υπουργό Εξωτερικών Ν.Δένδια, για την υπογραφή της συμφωνίας για την κατασκευή του αγωγού East Med, μεταξύ της Ελλάδας, της Κύπρου, του Ισραήλ (η Ιταλία δεν έχει υπογράψει ακόμα).

Στο διάβημα επισημαίνεται ότι «Τα θαλάσσια σύνορα του Ισραήλ αμφισβητούνται σε μεγάλο βαθμό στη βόρεια και νότια πλευρά των δηλωμένων θαλάσσιων ζωνών», γεγονός που καθιστά την υπογραφή της συμφωνίας «παράνομη».

Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι «εάν ο αγωγός πρόκειται να περάσει από τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες που ανήκουν είτε στο κράτος της Παλαιστίνης είτε στη Δημοκρατία του Λιβάνου, τότε θα είναι παράνομος εκτός εάν έχει χορηγηθεί η συγκατάθεση των ενδιαφερομένων σύμφωνα με το άρθρο 58 παράγραφος 3 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS)».

Στο διάβημα ο Παλαιστίνιος υπουργός Εξωτερικών καλεί την ελληνική κυβέρνηση και τις εταιρείες που εμπλέκονται να σεβαστούν τα θαλάσσια δικαιώματα της Παλαιστίνης και να μην παραβιάσουν την κυριαρχία της, κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού ή της εφαρμογής του έργου: «Πιστεύουμε ότι η περιφερειακή σταθερότητα και συνεργασία θα επιτευχθεί μόνο μέσω του σεβασμού της ακεραιότητας των συνόρων μιας γειτονικής χώρας και με την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου και του Δίκαιου της Θάλασσας».

Ο ίδιος ο Παλαιστίνιος πρεσβευτής δήλωσε σχετικά: «Παρά το γεγονός ότι αντιλαμβανόμαστε ότι το έργο αυτό έχει στρατηγική σημασία για την Ελλάδα, παραμένει το γεγονός ότι τα θαλάσσια σύνορα του Ισραήλ αμφισβητούνται σε μεγάλο βαθμό στη βόρεια και νότια πλευρά των δηλωμένων θαλάσσιων ζωνών.

Παρότι το Ισραήλ δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), δεσμεύεται ωστόσο από τη Συνέλευση, ανεξάρτητα από το αν αποφασίζει ή όχι να εκπληρώσει αυτές τις υποχρεώσεις στις σχέσεις του με τις γειτονικές χώρες ή όχι.

Ως εκ τούτου, αντιλαμβανόμαστε ότι εάν το Ισραήλ προτίθεται να παραβεί τέτοιες διατάξεις, είναι υποχρεωτικό από τα άλλα κράτη να μην αναγνωρίσουν μια κατάσταση που πηγάζει από παράνομη πράξη ούτε να παράσχει βοήθεια και να συμπράξει σε τέτοιες πράξεις».

Στο πλαίσιο αυτό, ο πρέσβης Τουμπάσι επανέλαβε την πρόσκληση για «να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες σχετικά με τον αγωγό East Med σύμφωνα με τις διατάξεις της UNCLOS», προσθέτοντας ότι: «Εάν ο αγωγός πρόκειται να περάσει από τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες που ανήκουν είτε στο κράτος της Παλαιστίνης είτε στη Δημοκρατία του Λιβάνου, τότε θα είναι παράνομος εκτός εάν έχει χορηγηθεί η συγκατάθεση των ενδιαφερομένων σύμφωνα με το άρθρο 58 παράγραφος 3 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).

Ο πρέσβης Τουμπάσι κατέληξε πως «ήταν πάντα αμοιβαία πεποίθησή μας με την Ελλάδα ότι ο σεβασμός και των δυο στο διεθνές δίκαιο, στα θαλάσσια σύνορα και στις διεθνείς συμβάσεις έχει μεγάλη σημασία για τα κοινά συμφέροντά μας και τις διμερείς μας σχέσεις».

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Ότι Παλαιστίνη και Λίβανος, δύο αμελητέες πολιτικά, διπλωματικά και στρατιωτικά οντότητες, για να προτάσσουν τέτοια ζητήματα και να επιδίδουν τέτοια διαβήματα ακόμα και σε χώρες υπό γεωστρατηγική παρακμή και έκλειψη, όπως η Ελλάδα, δεν είναι μόνες τους.

Και εκτός από την Αγκυρα, από πίσω πιθανότατα υπάρχει και το Ιράν και στο βάθος και η… Ρωσία.

Δύο μεγάλοι παγκόσμιοι παίκτες στην αγορά υδρογονανθράκων, οι οποίοι ελέγχουν αριθμό κρατών στην περιοχή και δεν θα είναι και τόσο ενθουσιασμένοι από την δημιουργία του αγωγού EastMed που θα οδηγήσει στην περαιτέρω απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο…

Χωρίς να συνυπολογίσουμε ότι οι εταιρείες που ελέγχουν το κοίτασμα Λεβιάθαν στο Ισραήλ (Delek, Ratio Oil, Noble Energy) ίσως να προτιμούσαν, εάν τους το επέτρεπαν οι γεωπολιτικές συνθήκες, να στείλουν αέριο στην Τουρκία.

Aν όντως υλοποιηθεί, ο αγωγός EastMed θα είναι ο μεγαλύτερος σε μήκος – αλλά και ο βαθύτερος – υποθαλάσσιος αγωγός φυσικού αερίου στον κόσμο.

Το μήκος του θα αγγίζει τα 1.900 χιλιόμετρα, καθώς εκείνος θα ξεκινά από τη λεκάνη της Λεβαντίνης, περίπου 200 χιλιόμετρα δηλαδή νοτίως της Κύπρου, και θα καταλήγει στις ακτές της Απουλίας στην ανατολική Ιταλία μέσω Κύπρου, Κρήτης και ηπειρωτικής Ελλάδας.

Υποθαλάσσια θα είναι συνολικά τα 1.300 από τα 1.900 χιλιόμετρα του αγωγού, η πορεία του οποίου θα ακολουθεί τη «γραμμή» από το ισραηλινό κοίτασμα Λεβιάθαν έως την Κύπρο (200 χλμ.), στη συνέχεια από την Κύπρο έως την Κρήτη (700 χλμ.) και ακολούθως από την Κρήτη έως την Πελοπόννησο (400 χλμ.).

Όσο για το βάθος του EastMed, εκείνο σε κάποια σημεία θα αγγίζει, ή ακόμη και θα ξεπερνά, τα 3 χιλιόμετρα.

Ο διασυνδετήριος αγωγός Eastern Mediterranean (EastMed) έχει ως στόχο την απευθείας μεταφορά φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Φυσικού Αερίου, μέσω της Ελλάδας. Ακολουθεί υποθαλάσσια όδευση προς την Κύπρο, στη συνέχεια προς τις ακτές της Κρήτης και ακολούθως, μέσω της Πελοποννήσου και της Δυτικής Ελλάδας ως τις ακτές της Θεσπρωτίας και την Ιταλία.

Στο Φλωροβούνι της Θεσπρωτίας, ο αγωγός EastMed μπορεί να συνδεθεί με έναν άλλο αγωγό, τον διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας-Ιταλίας ΠΟΣΕΙΔΩΝ (σ.σ. IGI-Poseidon)» που ξεκινά από τα ελληνοτουρκικά σύνορα στους Κήπους καταλήγει στις ακτές της Θεσπρωτίας και από εκεί, μέσω υποθαλάσσιου τμήματος μήκους περίπου 210 χλμ., στο Ότραντο της Ιταλίας.

Το κόστος του EastMed υπολογίζεται σε περίπου 7 δισεκατομμύρια δολάρια τα οποία όμως θα μπορούσαν να γίνουν και 11 ή 12 δισ. εάν συνυπολογιστούν τα χερσαία τμήματα του αγωγού και ο ελληνοϊταλικός αγωγός IGI-Poseidon.

Για να ολοκληρωθεί δε η κατασκευή του, θα χρειαστούν περίπου 2 με 3 χρόνια. Και άλλα 2 με 3 χρόνια (συνολικά δηλαδή περίπου 5 με 6), προκειμένου ο αγωγός να ξεκινήσει να λειτουργεί.

Εάν όντως υλοποιηθεί, ο αγωγός EastMed θα έχει τη δυνατότητα/χωρητικότητα να μεταφέρει έως και 20 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στην Ευρώπη ετησίως, καλύπτοντας έτσι ένα σημαντικό ποσοστό των ευρωπαϊκών αναγκών οι οποίες άλλωστε βαίνουν αυξανόμενες.

Από καθαρά τεχνική άποψη, το μόνο που έχει ολοκληρωθεί μέχρι στιγμής σχετικά με τον EastMed είναι οι μελέτες προ της Μελέτης Εφαρμογής (Pre-Feed Studies). Εκκρεμούν η φάση Μελέτης Εφαρμογής (Front End Engineering Design – FEED) και η λήψη της Τελικής Επενδυτικής Απόφασης (Final Investment Decision – FID).

Η Τελική Επενδυτική Απόφαση θα μπορούσε να ληφθεί σε δύο χρόνια από σήμερα, αφού ολοκληρωθούν τα απαιτούμενα εναπομένοντα στάδια ανάπτυξης και ωρίμανσης του αγωγού.