Κανόνες εμπλοκής και σχέδιο «Ε»: Τι προβλέπεται σε μια ένοπλη σύρραξη Ελλάδας-Τουρκίας

Για όλα είναι έτοιμες οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Όλοι θέλουν την ειρήνη αλλά… είναι έτοιμοι για τα πάντα. Ποια είναι τα πιθανά σενάρια εμπλοκής. Τι σημαίνει η ενεργοποίηση του σχεδίου “Ε”.

Όλο και περισσότερο μαζεύονται τα “σύννεφα” του πολέμου στην ανατολική Μεσόγειο, με την Τουρκία να προκαλεί σε Αιγαίο και Κυπριακή ΑΟΖ αλλά και την δολοφονία του Ιρανού στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί από τις ΗΠΑ να δημιουργούν ένα συνολικά εκρηκτικό “μείγμα” στην ευρύτερη περιοχή.

Στα… δικά μας, η Ελληνική κυβέρνηση και οι Ένοπλες Δυνάμεις φαίνεται πως απεύχονται ένα σενάριο πολεμικής εμπλοκής με την Τουυρκία, ωστόσο είναι έτοιμοι για κάθε σενάριο.

Κι αυτό καθώς προφανώς ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να εξελιχθούν τα πράγματα δεν είναι μόνο ένας.

Σύμφωνα και με τα “Νέα” , τα επιτελεία είναι έτοιμα για… 3+1 σενάρια κλιμάκωσης της τουρκικής επιθετικότητας.

Ο κανόνας 50-50

Όπως αναφέρουν τα “Νέα”, ήδη σήμερα υπάρχει πλήρης λειτουργική συνέργεια δομών εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής. Η παρακολούθηση και η στάθμιση των διπλωματικών εξελίξεων μα και των σεναρίων επίθεσης και αντίδρασης γίνονται σε συνεχή θεσμοθετημένη επιτελική συνεργασία των υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας.

Το αρμόδιο διυπουργικό όργανο που έχει συσταθεί έχει την πλήρη εικόνα, διαθέτει όλα τα δεδομένα και λειτουργεί με τον κανόνα “50%-50%”.

Αν ο ρόλος του πρώτου υπουργείου παραμένει πάνω από το 50% της συνολικής εθνικής δράσης, έχουμε ειρήνη. Αν οι εξελίξεις επιβάλλουν να αντιστραφούν αυτά τα ποσοστά, τότε η ειρήνη είναι παρελθόν.

Όμως και τότε υπάρχει προσχεδιασμένη διαβάθμιση και κλιμάκωση στις εξελίξεις που προβλέπει προσχεδιασμένη διαβάθμιση και κλιμάκωση στις εξελίξεις που προβλέπει τα πάντα.

Τα κυριότερα σενάρια κλιμάκωσης της τουρκικής προκλητικότητας για τα οποία ετοιμάζεται η Ελλάδα είναι τα εξής:

Πρώτον, προσβολή των κυριαρχικών δικαιωμάτων από ερευνητικό σκάφος είτε με εμπλοκή τουρκικών φρεγατών, είτε όχι

Δεύτερον, (παρα) στρατιωτική χρήση του Μεταναστευτικού από την Τουρκία.

Τρίτον, αυτόματη ενεργοποίηση των κανόνων εμπλοκής έναντι “προσβολής του πυρήνα της κυριαρχίας” διαδικασία που ήδη έχει λάβει την έγκριση της πολιτικής ηγεσίας και είναι ενεργή.

Αστάθμητοι κίνδυνοι

Αν ένα πρωί τουρκικό σκάφος επιχειρήσει να εισέλθει στην ελληνική ΑΟΖ για να πραγματοποιήσει έρευνες ίσως αντιμετωπίσει συνθήκες που δεν τις αναμένει.

Το Αιγαίο είναι γνωστό για τα ταραγμένα νερά και είναι πάντοτε υπαρκτό το ενδεχόμενο να βρεθεί μπροστά σε ακυβέρνητο σκάφος (έχουν υπάρξει ουκ ολίγα τέτοια), ενδεχομένως και χωρίς ταυτότητα που ίσως τύχει να βρεθεί στην πορεία του.

Αυτό θα σημαίνει ότι το τουρκικό ερευνητικό που κινείται με ταχύτητα 4 ναυτικών μιλίων την ώρα θα είναι υποχρεωμένο να ακινητοποιηθεί.

Μια τέτοια εσπευσμένη και απρόβλεπτη ακινητοποίηση ενός τέτοιου σκάφους δεν είναι τόσο απλή όσο φαντάζει. Οι περιπλοκές που θα προκύψουν στον εξοπλισμό που απαιτείται για τις έρευνες, αν συμβεί κάτι τέτοιο, θα παγώσουν το σκάφος για μεγάλο διάστημα, εφόσον αυτό θελήσει να αποφύγει το ατυχές γεγονός του εμβολισμού από κάποιο ακυβέρνητο πλοίο που ίσως να έχει παρασυρθεί στα νερά του Αιγαίου.

Ασφαλώς η Ελλάδα δεν θα έχει τίποτα να κάνει με όλα αυτά. Αντιθέτως θα επιχειρήσει να ελέγξει το όποιο ακυβέρνητο άγνωστο σκάφος , αλλά δεν μπορεί και να το βουλιάξει καθώς αυτό, όπως είναι αναμενόμενο θα εκπέμπει SOS. Μια τέτοια επιχείρηση όμως πολύ δύσκολα μπορεί να επιτύχει.

Οι κανόνες εμπλοκής

Αν όμως η Τουρκία αποφασίσει να συνοδεύσει το ερευνητικό της με φρεγάτες και αυτές λάβουν την παράνομη εντολή και χτυπήσουν εκείνες ένα τέτοιο σκάφος σε κίνδυνο σε ελληνικά χωρικά ύδατα ή/ και εντός της ελληνικής ΑΟΖ, τότε θα έχουμε περάσει ήδη στην αυτόματη ενεργοποίηση των κανόνων εμπλοκής η οποία, όπως αναφέρθηκε, δεν θα απαιτεί ειδική πολιτική εξουσιοδότηση.

Αυτή έχει ήδη ληφθεί όπως προβλέπεται από τα σχετικά απόρρητα κείμενα και τις υφιστάμενες διατάξεις.

Προσοχή! οι νυν κανόνες εμπλοκής δεν υιοθετήθηκαν σήμερα λόγω της αυξημένης έντασης. Ισχύουν εδώ και πολύ καιρό. Χαρακτηριστικό άλλωστε είναι ένα περιστατικό πριν αρκετό διάστημα.

Μιλάμε για τότε που τουρκικό ελικόπτερο είχε πετάξει πάνω από την Ρω, οι κανόνες αυτοί ενεργοποιήθηκαν αυτόματα:

Η πρώτη φάση ήταν βολές σε αντίθετη κατεύθυνση της πτήσης του με προειδοποιητικό χαρακτήρα.

Στην δεύτερη φάση, το ελικόπτερο εξαφανίστηκε αμέσως.

Για την ιστορία, ο αξιωματικός που λειτούργησε κατά τους κανόνες εμπλοκής, έγινε αποδέκτης ευφήμου μνείας. Η ενεργοποίηση των κανόνων εμπλοκής είναι μια εξαιρετικά ευαίσθητη στρατιωτική τεχνική διαδικασία.

Πρόκειται επί της ουσίας για ένα “βιβλίο” που οι εντολές του απελευθερώνονται κλιμακωτά. Σε κάθε περίπτωση η ενεργοποίησή τους δεν είναι ζήτημα διακριτικής ευχέρειας του οποιουδήποτε, αλλά ρητή έννομη υποχρέωση των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων.

Το σχέδιο “Ε”

Το πιο ακραίο σενάριο κρίσης οδηγεί στην ενεργοποίηση του “Σχεδίου Ε” για την άμυνα της χώρας. Όταν αποσταλεί το σήμα “εφαρμόστε το σχέδιο Ε”, βρισκόμαστε πλέον σε εντελώς νέα κατάσταση που όλα τα προηγούμενα στάδια έχουν ξεπεραστεί.

Αν τα πράγματα φτάσουν εκεί, θα εμπλακεί άμεσα το σύνολο των συντελεστών ισχύος της Ελλάδας, στρατιωτικής και μη, υπό το καθεστώς που προβλέπεται και με τα ανάλογα επιτελικά σχέδια που διαθέτει η Ελλάδα και που σε καμία περίπτωση δεν τα χαρακτηρίζουν ούτε η παθητικότητα ούτε ο τοπικός χαρακτήρας.

Άλλωστε, σημειακή κρίση δεν υφίσταται. Αν ένα επεισόδιο εξελιχθεί σε κρίση, αυτή θα είναι καθολική. Και “νικητής” μιας τέτοιας εξέλιξης θα είναι εκείνος που θα έχει βρεθεί σε πλεονεκτική θέση όταν έπειτα από λίγες ώρες “παγώσει ο χρόνος” σε διεθνές πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο προκειμένου να αποφευχθούν άλλες εξελίξεις: η πλήρης κατάρρευση της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ και μάλιστα εν μέσω μεγάλης κρίσης στη Μέση Ανατολή αλλά και η δεδομένη απόπειρα της Ρωσίας να γεμίσει αμέσως το κενό από μια τέτοια κατάρρευση.

Γι αυτό και πιο ξεκάθαρο απ’ όλα τα μηνύματα που εκπέμπονται από τα ελληνικά επιτελεία είναι το εξής: η αποδοχή στρατιωτικών τετελεσμένων μείωσης της εθνικής κυριαρχίας είναι, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, απλώς αδιανόητη.

Επειδή αν κάτι χαθεί σε λίγες ώρες στο πεδίο, ουδέποτε θα ανακτηθεί στο διπλωματικό τραπέζι. Και γι αυτό κάθε τέτοια απόπειρα θα αποτραπεί στρατιωτικά και με όποιο κόστος και με τρόπους που πάντοτε είναι σε θέση να εκπλήξουν δυσάρεστα τον αντίπαλο.