Η ελληνική κυβέρνηση, η οποία δεν προσκλήθηκε (δάχτυλος της Άγκυρας;) στη Διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη παρά την άμεση συμμετοχή του Αιγαίου στην τουρκική-λιβυκή συμφωνία για την ΑΟΖ, ξεκίνησε την πορεία των φιλικών σχέσεων με τον επικεφαλής του Εθνικού Στρατού της Λιβύης, Χαλίφα Χαφτάρ.
Ανακοίνωσε ότι θα υποστηρίξει την εκεχειρία στη Λιβύη, όπως προέκυψε από τη συνάντηση της Αθήνας μεταξύ του Λίβυου στρατηγού και του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και Υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας, Νίκο Δένδια.
Συγκεκριμένα, η Αθήνα φαίνεται αποφασισμένη να συμμετάσχει σε μια διεθνή στρατιωτική δύναμη επιτήρησης για την εκεχειρία ή να προσφέρει στρατιωτική βοήθεια στην ευρωπαϊκή δύναμη που θα στείλει επιτόπου. Εάν γίνει αυτό, το Ευρωπαϊκό Στρατιωτικό Σώμα θα αναγκάσει τους εργολάβους της Τουρκίας και της Ρωσίας να εγκαταλείψουν τη Λιβύη.
Η στρατηγική
Πώς αναπτύσσεται ο διάλογος του Χαφτάρ με έναν άλλο στρατηγικό εταίρο στη Μεσόγειο;
Εν τω μεταξύ, το σημείο εκκίνησης που επισημάνθηκε στην Αθήνα βρίσκεται στον χαμηλότερο κοινό παρονομαστή του μνημονίου Σάρατζ – Ερντογάν.
Είναι παράνομο και για τον Χαφτάρ, όπως ισχυρίστηκε η Ελλάδα αμέσως μετά τις υπογραφές.
Από την πλευρά του, ο Υπουργός Εξωτερικών τόνισε το εποικοδομητικό πνεύμα της διαδικασίας του Βερολίνου σε μια προσπάθεια, στο πλαίσιο των Συνθηκών, να επιτύχει τρεις στόχους: κατάπαυση του πυρός, αποκατάσταση της ασφάλειας στη Λιβύη και την απομάκρυνση των μισθοφόρων καθώς και την αναγνώριση της ακυρότητας των μνημονίων που υπέγραψε με την Τουρκία.
Ταυτόχρονα, η Ελλάδα αναμένει από τη Γερμανία να εκφράσει την κοινή ευρωπαϊκή της θέση και να αναγνωρίσει την ανυπαρξία των μνημονίων:
«Η Ευρώπη έχει σαφή θέση, όπως εξέφρασε το τελευταίο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο – είπε ο Δένδιας.
« Η κοινή μας ευρωπαϊκή θέση αναγνωρίζει την ακυρότητα και την ανυπαρξία των συμφωνιών που υπογράφηκαν από τον Σάρατζ και την Τουρκία. Ως εκ τούτου, περιμένουμε από τους Ευρωπαίους να επιβάλουν και να εκφράσουν την ευρωπαϊκή θέση στη διαδικασία του Βερολίνου. Αναμένουμε το ίδιο και από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ που συμμετέχουν στη διαδικασία αυτή».
Το Συνέδριο του Βερολίνου
Αλλά, γιατί η Ελλάδα δεν κλήθηκε στο Βερολίνο; Κάποιος παρατήρησε ότι δεν είχε γίνει δεκτή ούτε στα προηγούμενα θεματικά γεγονότα, αλλά άλλοι επισημαίνουν ότι ενδέχεται να έχει υπάρξει ρητό αίτημα από την Άγκυρα στο Βερολίνο για να απομακρυνθεί η Αθήνα, ακριβώς επειδή αυτό το μνημόνιο διαταράσσει ολόκληρο το ζήτημα των υδάτων μεταξύ της Ελλάδας, της Τουρκίας και της Λιβύης, από όπου θα περάσει και ο νέος αγωγός φυσικού αερίου Eastmed.
Είναι επομένως πιθανό ότι η Ελλάδα να ασκήσει βέτο σε πολιτική λύση της Λιβύης, εάν δεν ανακληθεί η συμφωνία με την Τουρκία.
Ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών δήλωσε επίσης ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να βοηθήσει συγκεκριμένα τη Λιβύη από αύριο, συμμετέχοντας τόσο στις απαραίτητες δυνάμεις για την εκεχειρία όσο και συμμετέχοντας στο ευρωπαϊκό εμπάργκο όπλων.
Οι συνεργασίες
Αλλά πώς αλλάζει ο ρόλος της Ελλάδας ενόψει του ενεργειακού φακέλου, στον οποίο είναι ενεργή, δεδομένου ότι οι αγωγοί αερίου Tap, Tanap και Eastmed θα περάσουν ταυτόχρονα στο έδαφός της;
Μερικές απαντήσεις μπορούν να βρεθούν στις νέες πολιτικές που σχετίζονται με την άμυνα και την ασφάλεια στην ημερήσια διάταξη από την κυβέρνηση, μετά τη συμφωνία με τις ΗΠΑ να χρησιμοποιούν τέσσερις στρατιωτικές βάσεις στο ελληνικό έδαφος που υπέγραψε ο υπουργός Μάικ Πομπέο (που θα είναι παρών την Κυριακή στο Βερολίνο στη Διάσκεψη για τη Λιβύη) με τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη (ο οποίος απέστειλε επιστολή στην καγκελάριο Μέρκελ παραπονούμενος για την απουσία της Ελλάδας).
Τι μπορεί να συμβεί εάν η Τουρκία παραβιάζει την ελληνική κυριαρχία;
Σύμφωνα με τον Έλληνα υπουργό Άμυνας Παναγιωτόπουλο «θα ληφθούν υπόψη όλα τα σενάρια», προσθέτοντας ότι «δεν είμαστε πολέμαρχοι αλλά αν είναι απαραίτητο θα αντιδράσουμε».
Τα τελευταία δύο χρόνια, το επίπεδο των τουρκικών προκλητικών ενεργειών αυξήθηκε σταθερά, με πάνω από 5.000 παραβιάσεις το 2019 στον ελληνικό εναέριο χώρο από τα τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη.
Για το λόγο αυτό, ο διάλογος των Αθηνών ενισχύθηκε περαιτέρω με την Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ, βασισμένος κυρίως στη γεωπολιτική, την ενέργεια και την άμυνα.
Πηγή: Βαλκανικό Περισκόπιο