Διεθνής Ασφάλεια
Δείτε ποιες χώρες της Μεσογείου έχουν προχωρήσει στην ανακήρυξη ΑΟΖ.
Η περίπτωση της Κύπρου
Η Κύπρος, ακόμη και πριν την επίσημη είσοδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004, είχε καταφέρει να καταλήξει σε συμφωνία για την κήρυξη ΑΟΖ με την Αίγυπτο (2003).
Επτά χρόνια αργότερα (2010), μάλιστα, κατέληξε σε συμφωνία και με το Ισραήλ και με τον Λίβανο, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ΑΟΖ έκτασης άνω των 70.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, η οποία κατατμείται σε 13 θαλάσσια οικόπεδα.
Πέραν της Κύπρου, παράλληλα, ΑΟΖ έχουν προκηρύξει και οι υπόλοιπες τρεις προαναφερόμενες χώρες – δηλαδή η Αίγυπτος, το Ισραήλ και ο Λίβανος.
ΑΟΖ στη Μαύρη Θάλασσα για την Τουρκία
Από την πλευρά της, η Τουρκία δεν έχει προβεί σε κήρυξη ΑΟΖ εντός της θάλασσας της Μεσογείου, δεδομένων και των εκκρεμών διευθετήσεων τόσο με την Κύπρο, όσο κυρίως με την Ελλάδα, με την οποία δεν υπάρχει συμφωνία ούτε για τον ορισμό υφαλοκρηπίδας.
Ωστόσο, έχει καταφέρει να κηρύξει ΑΟΖ στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, χάρη στη συμφωνία του 1986 με την τότε Σοβιετική Ένωση, η οποία στη συνέχεια αναθεωρήθηκε με αντίστοιχες συμφωνίες τόσο με τη Ρωσία, όσο και με την Ουκρανία.
Την ίδια ώρα, η Γαλλία – αν και δεν έχει προχωρήσει στην προκήρυξη ΑΟΖ εντός της θάλασσας της Μεσογείου – το έχει πράξει τόσο στον Ινδικό Ωκεανό με τα νησιά Ρεουνιόν και Τρόμελιν (2009), όσο και στον Ειρηνικό Ωκεανό με τα νησιά Κλίπερτον (2010) και Νέα Καληδονία (2011).
Η Ισπανία, παράλληλα, το 1997 προχώρησε στην ανακήρυξη Ζώνης Προστατευόμενης Αλιείας (σ.σ. δεν αφορά τον βυθό και το υπέδαφος) στη θαλάσσια περιοχή της βορειοδυτικής Μεσογείου.
Η Ιταλία, αντίθετα, έχει αρκεστεί στη χάραξη υφαλοκρηπίδας με την Αλβανία (1992), την Κροατία (1968), την Ελλάδα (1977), τη Σλοβενία (1968), την Ισπανία (1974), την Τυνησία (1971) και την τότε Σερβία – Μαυροβούνιο (1968).
Αξίζει να σημειωθεί ότι ως υφαλοκρηπίδα ορίζεται ο βυθός της θάλασσας σε ακτίνα έως 350 ναυτικών μιλίων από την ακτή. Στο παράκτιο κράτος ανήκουν τα ορυκτά του εδάφους και του υπεδάφους και οι μη ζώντες οργανισμοί του βυθού. Αντίθετα, δεν ανήκουν ούτε τα ύδατα, ούτε η επιφάνεια της θάλασσας, καθώς ούτε και ο εναέριος χώρος.
Οι κύριες διαφορές με την ΑΟΖ συνίστανται στο γεγονός ότι ενώ η υφαλοκρηπίδα είναι μόνο ο βυθός και το θαλάσσιο υπέδαφος, η ΑΟΖ περιλαμβάνει και το τμήμα της θάλασσας έως την επιφάνεια του νερού.
Επίσης, η υφαλοκρηπίδα υπάρχει a-priori, χωρίς να χρειάζεται το εκάστοτε κράτος να προχωρήσει στην οριοθέτησή της, εκτός αν η απόσταση από τις ακτές του γειτονικού κράτους είναι μικρότερη των 400 ναυτικών μιλίων (σ.σ. 200 μίλια η ΑΟΖ της μίας χώρας + 200 μίλια η ΑΟΖ της άλλης χώρας).
Από την πλευρά της, η ΑΟΖ υφίσταται μόνον εφόσον το εκάστοτε κράτος προχωρήσει στη ανακήρυξή της, βάσει των διεθνών κανόνων και της σύμφωνης γνώμης των γειτονικών κρατών.
