Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών απάντησε στις προκλητικές δηλώσεις του Τούρκου αντιπροέδρου, Φουάτ Οκτάι, χαρακτηρίζοντας ως πρωτοφανή την αντίληψή του ότι μπορεί να εξαπολύει απειλές πολέμου ενάντια σε μια γειτονική χώρα. Δηλαδή 25 χρόνια μετά το ελληνικό ΥΠΕΞ χαρακτήρισε “πρωτοφανή”. Δεν το είχαν μάλλον ξανακούσει!
Όπως τονίζεται στην ανακοίνωση του ελληνικού ΥΠΕΞ, ως απάντηση των εμπρηστικών δηλώσεών του Τούρκου αντιπροέδρου:
«Η πρωτοφανής αντίληψη της Τουρκίας ότι δύναται να απειλεί με τη χρήση βίας γειτονικές της χώρες όταν αυτές ασκούν τα νόμιμα δικαιώματά τους αντίκειται στον σύγχρονο πολιτικό πολιτισμό αλλά και σε θεμελιώδεις διατάξεις του Διεθνούς Δικαίου.
Καλούμε την Τουρκία να αντιληφθεί ότι το Διεθνές Δίκαιο και οι αξίες επί των οποίων οικοδομήθηκε η σύγχρονη διεθνής τάξη δεσμεύουν όλα τα κράτη του κόσμου.
Δεν εφαρμόζονται επιλεκτικά και αποτελεί ευθύνη της διεθνούς κοινότητας να τις υπερασπιστεί αφού η παραβίασή τους σηματοδοτεί μέγιστους κινδύνους.
Η Τουρκία δεσμεύεται από το Άρθρο 2 (4) του Χάρτη των Η.Ε., μεταξύ άλλων. Αν έχει διαφορετική αντίληψη, ας το δηλώσει ρητά. Σε κάθε περίπτωση, της υπενθυμίζουμε ότι η άσκηση δικαιωμάτων κυριαρχίας της Ελλάδας δεν υπόκειται σε καμίας μορφής τουρκική αρνησικυρία».
Η τουρκική θέση και το casus belli
Υπενθυμίζουμε ότι το διεθνές δίκαιο, εν προκειμένω η Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας έχει αναγνωρίσει ως αναφαίρετο δικαίωμα των κρατών την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 ν.μ.
Όμως, η Τουρκία υποστηρίζει ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να ασκήσει αυτό το κυριαρχικό της δικαίωμα μια που αυτό θα «έκλεινε» κάθε τουρκική πρόσβαση στη θάλασσα και δεν αρκείται στην εξασφάλιση της αβλαβούς διέλευσης και της διευκόλυνσης της ναυσιπλοΐας.
Κατά την επικύρωση της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, η Ελλάδα προέβη σε δήλωση σύμφωνα με την οποία «ο χρόνος και ο τόπος άσκησης των εν λόγω δικαιωμάτων (…) είναι ένα ζήτημα που απορρέει από την εθνική της στρατηγική». Επιπλέον το άρθρο 2 του Ν.2321/1995, κυρωτικού της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας, προβλέπει ότι «η Ελλάδα έχει το αναφαίρετο δικαίωμα κατ’ εφαρμογή του άρθρου 3 της κυρουμένης Συμβάσεως να επεκτείνει σε οποιονδήποτε χρόνο το εύρος της χωρικής θάλασσας μέχρι αποστάσεως 12 ν. μιλίων».
Από τη μεριά της η Τουρκία, με απόφαση της Εθνοσυνέλευσής της (8/6/1995), μόλις τέθηκε σε ισχύ η Σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας, εξέδωσε το γνωστό «casus belli» και έκτοτε θεωρεί ως αιτία πολέμου την επέκταση στα 12 νμ των ελληνικών χωρικών υδάτων.