Πυραυλικά Συστήματα
Η Τουρκία για πρώτη φορά προέβη σε δοκιμές των ρωσικής κατασκευής αμυντικών συστημάτων S-400, στην περιοχή της Σινώπης, εκτοξεύοντας συγκεκριμένα τρεις από τους εν λόγω πυραύλους χωρίς ακόμα να υπάρχει η επίσημη ανακοίνωση από τουρκικής πλευράς.
«Στις ασκήσεις πραγματοποιήθηκαν εκτοξεύσεις τριών πυραύλων S-400. Όλοι τους έπληξαν επιτυχώς τους ορισθέντες στόχους» αναφέρει πηγή στο ρωσικό ειδησεογραφικό πρακτορείο TASS. Ο ρωσικός εξαγωγικός οργανισμός οπλικών συστημάτων Rosoboronexport δεν σχολίασε την πληροφορία αυτή.
Χθες το πρακτορείο Reuters μετέδωσε ότι κατά την διάρκεια των ασκήσεων πραγματοποιήθηκαν εκτοξεύσεις πυραύλων, χωρίς ωστόσο να διευκρινίσει για το εάν επρόκειτο για S-400.
Υπενθυμίζεται ότι την περασμένη εβδομάδα οι S-400 μετακινήθηκαν στην πόλη Σινώπη στη Μαύρη Θάλασσα ενώ η Τουρκία δέσμευσε περιοχές στη Μαύρη Θάλασσα με NAVTEX και NOTAM, ώστε να γίνουν οι πρώτες δοκιμές των ρωσικών αντιαεροπορικών πυραύλων S-400.
Για το θέμα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συνομίλησε τηλεφωνικά χθες με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου με τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ.
Τον Ιούλιο του 2019, η Τουρκία παρέλαβε τους S-400 σε σαφή παραβίαση των κυρώσεων των ΗΠΑ που είχαν επιβληθεί από το νόμο CAATSA για αντιμετώπιση των εχθρών της Αμερικής αλλά ακόμα περιμένουν τις κυρώσεις. Έτσι το μόνο που έχει συμβεί είναι να έχει αποκλειστεί από το αμερικανικό πρόγραμμα ανάπτυξης των μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς F-35 για την ώρα.
Το σύστημα αεράμυνας S-400
Το S-400 Triumf, γνωστό στους κόλπους του Βορειοατλαντικού Συμφώνου με την ονομασία S-21 Growler, είναι ένα κινητό πυραυλικό σύστημα εδάφους – αέρος, που έχει σχεδιαστεί για την αντιμετώπιση ποικίλων εναέριων απειλών.
Το S-400 μπορεί να εντοπίσει και να καταρρίψει μαχητικά ή βομβαρδιστικά αεροσκάφη, μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones), αεροπλάνα που παρενοχλούν τις τηλεπικοινωνίες, βλήματα τύπου cruise, εχθρικά βλήματα ακριβείας, και βαλλιστικούς πυραύλους μικρού ή μεσαίου βεληνεκούς.
Σύμφωνα με τα επίσημα χαρακτηριστικά που έχει δημοσιεύσει η Μόσχα, το σύστημα ραντάρ του S-400 μπορεί να ανιχνεύσει στόχους σε ακτίνα έως 600 χιλιομέτρων. Έχει την δυνατότητα να παρακολουθεί ταυτόχρονα 300 στόχους που κινούνται με ταχύτητα έως 4.800 μέτρα ανά δευτερόλεπτο.
Οι συστοιχίες μπορούν θεωρητικά να πλήξουν αεροσκάφη σε ακτίνα περίπου 380 χιλιομέτρων, ανάλογα με τον τύπο αντιαεροπορικού πυραύλου που χρησιμοποιείται, ενώ βαλλιστικοί στόχοι μπορούν να πληγούν σε απόσταση έως 60 χιλιομέτρων.
Οι βολές του S-400 μπορούν να χτυπήσουν στόχους σε υψόμετρο που υπερβαίνει τα 30 χιλιόμετρα, ανάλογα πάντα με το είδος βλήματος εδάφους – αέρος που χρησιμοποιείται. Το ελάχιστο υψόμετρο εμπλοκής είναι τα 100 μέτρα για αεροδυναμικούς στόχους και τα δύο χιλιόμετρα για βαλλιστικούς.
Πώς λειτουργεί
Η λειτουργία του S-400 χωρίζεται χονδρικά σε πέντε στάδια.
Αρχικά, το κύριο ραντάρ εντοπισμού (αποκαλούμενο Big Bird στην Δύση) ανιχνεύει και ταυτοποιεί έναν στόχο, παρακολουθώντας εν συνεχεία την πορεία του.
Το ραντάρ τροφοδοτεί με δεδομένα την μονάδα ελέγχου, όπου το πενταμελές πλήρωμα αξιολογεί την κατάσταση και ανταλλάσσει αυτόματα στοιχεία με τα δευτερεύοντα ραντάρ εμπλοκής. Εάν κριθεί απαραίτητο η μονάδα ελέγχου επιλέγει ποιος εκτοξευτήρας θα καταρρίψει τον στόχο και ποιος είναι ο καταλληλότερος πύραυλος για να φέρει σε πέρας την αποστολή.
Τα ραντάρ εμπλοκής (γνωστά ως Grave Stone) είναι υπεύθυνα για την κατεύθυνση του βλήματος προς τον στόχο. Μπορούν να παρακολουθήσουν 100 στόχους ταυτόχρονα ή δλωδεκα στόχους με μεγάλη ακρίβεια σε περιπτώσεις εμπλοκής.
Το όχημα εκτόξευσης που έχει επιλεγεί εκτοξεύει το ενδεδειγμένο βλήμα. Υπάρχουν αρκετά διαθέσιμα μοντέλα κινητών εκτοξευτήρων (TELs, Transporter Erector Launcher), όμως κατά κανόνα έκαστος διαθέτει τέσσερις εκτοξευτήρες (που θυμίζουν μεγάλους σωλήνες). Το απόθεμα πυρομαχικών εξαρτάται από το είδος πυραύλου που μεταφέρει.
Ο πύραυλος, ανάλογα με τις αυτόνομες δυνατότητες ανίχνευσης που έχει, κινείται προς τον στόχο.
Τα «όπλα»
Σύμφωνα με τα όσα είναι γνωστά, το S-400 χρησιμοποιεί περίπου πέντε τύπους αντιαεροπορικών πυραύλων. Δεν είναι γνωστό τι έχει παραγγείλει η Τουρκία.
Ένα από τα κύρια όπλα του είναι οι πύραυλοι 9M96E και 9M96E2. Ο πρώτος έχει βεληνεκές 40 χιλιόμετρα και πλήττει στόχους σε υψόμετρο έως 20 χιλιομέτρων, ενώ ο δεύτερος μπορεί να δράσει σε ακτίνα 120 χιλιομέτρων και να «σκαρφαλώσει» έως τα 30 χιλιόμετρα. Κάθε TEL μπορεί να φορτώσει 16 βλήματα αυτών των δύο ειδών, τέσσερα σε κάθε «σωλήνα».
Δύο ακόμα είδη είναι το 48N6E2 και η αναβαθμισμένη έκδοσή του, το 48N6E3. Ογκωδέστερα σε σχέση με τα δύο προηγούμενα μοντέλα, περιορίζουν το απόθεμα κάθε TEL σε τέσσερα βλήματα, ένα ανά «σωλήνα». Έχουν βεληνεκές 200 και 250 χλμ αντίστοιχα.
Τέλος υπάρχει το 40N6, ένα μυστήριο μοντέλο που στην φάση της ανάπτυξης και των δοκιμών χαρακτηρίστηκε από πολυετείς καθυστερήσεις, προτού γίνει δεκτό στις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις το φθινόπωρο του 2018, σύμφωνα με κρατικά ρωσικά μέσα ενημέρωσης.
Με βεληνεκές 380 χιλιομέτρων το 40N6 και υψόμετρο δράσης που μπορεί να ξεπεράσει τα 30 χιλιόμετρα το 40N6 ουσιαστικά αναβαθμίζει το S-400, αν και υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα για την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητά του.
Η θέση του οδηγού
Έως τώρα δεν είναι σαφές πού θα τοποθετηθούν τα τάγματα S-400 που αποκτά η Τουρκία, δηλαδή εάν θα σταλούν κοντά στα σύνορα με την Συρία και το Ιράκ ή προς τα παράλια του Αιγαίου.
Σε κάθε περίπτωση το S-400 είναι κινητό σύστημα αν και μπορεί να ξεφορτωθεί σε στατική εγκατάσταση. Τα οχήματά που μεταφέρουν τα διαφορετικά τμήματα του πυραυλικού συστήματος μπορούν να διανύσουν 60 χιλιόμετρα ανά ώρα σε οδόστρωμα, 40 χλμ/ώρα σε χωματόδρομο και 25 χλμ/ώρα εκτός δρόμου.
