Δικαστήρια: Πότε θα επαναλειτουργήσουν; – Τι ισχύει με τα πολιτικά και τι με τα ποινικά;

Το πλαίσιο επαναλειτουργίας των δικαστηρίων καθορίζεται με τις διατάξεις 75-79 του Υπουργείου Δικαιοσύνης στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Υγείας.

Ειδικότερα, εισάγονται ειδικές δικονομικές ρυθμίσεις για το Συμβούλιο της Επικρατείας, το Ελεγκτικό Συνέδριο και τα τακτικά διοικητικά δικαστήρια με σκοπό την εξυπηρέτηση της ταχείας, απλοποιημένης και φιλικής προς τον διάδικο διαδικασίας για την εκδίκαση των διοικητικών διαφορών και την αποφυγή του συγχρωτισμού σε εσωτερικούς χώρους. Οι νέες ρυθμίσεις αφορούν το χρονικό διάστημα από την 1η Απριλίου 2021 έως και τις 31 Μαΐου 2021. Ειδικότερα, προβλέπεται εκ νέου, κατά παρέκκλιση των κείμενων δικονομικών διατάξεων, προθεσμία επτά (7) ημερών από την ημερομηνία της συζήτησης για την προσκόμιση εγγράφων νομιμοποίησης και την υποβολή γραμματίου προείσπραξης για τις υποθέσεις που άγονται ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Ελεγκτικού Συνεδρίου και των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων.

Ειδικά δε για το Συμβούλιο της Επικρατείας, το Ελεγκτικό Συνέδριο και τις ακυρωτικές διαφορές που εκδικάζονται ενώπιον των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, η ως άνω προθεσμία ισχύει και για την κατάθεση υπομνήματος. Περαιτέρω, οι δηλώσεις περί μη παράστασης στο ακροατήριο μπορούν να συντάσσονται μέσω της ηλεκτρονικής πύλης gov.gr και να υποβάλλονται ηλεκτρονικά.

Τι ισχύει με τα πολιτικά δικαστήρια

Αναφορικά με τα πολιτικά δικαστήρια, δίδεται η δυνατότητα στις διοικήσεις των δικαστηρίων να προσδιορίσουν τις ματαιωθείσες, λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, υποθέσεις σε εύλογο χρονικό διάστημα (οίκοθεν επαναπροσδιορισμός). Το χρονικό διάστημα από 7.11.2020 έως τη λήξη της αναστολής λειτουργίας των δικαστηρίων, δεν υπολογίζεται στις νόμιμες και δικαστικές προθεσμίες για τη διενέργεια διαδικαστικών και εξώδικων πράξεων, καθώς και άλλων ενεργειών ενώπιον των δικαστηρίων, συμβολαιογράφων ως υπαλλήλων του πλειστηριασμού, υποθηκοφυλακείων, κτηματολογικών γραφείων και άλλων τρίτων προσώπων, ως και στις προθεσμίες παραγραφής των συναφών αξιώσεων. Μετά τη λήξη του χρονικού διαστήματος της αναστολής, οι προθεσμίες αυτές τρέχουν για όσο χρονικό διάστημα υπολείπεται για να συμπληρωθεί η αντίστοιχη προβλεπόμενη από τον νόμο προθεσμία και δεν συμπληρώνονται εάν δεν τρέξουν επιπλέον 10 ημέρες από την προβλεπόμενη λήξη τους, εξαιρουμένων των προθεσμιών των άρθρων 215,237,238 ΚΠολΔ, οι οποίες τρέχουν για το χρονικό διάστημα που υπολείπεται μέχρι να συμπληρωθεί η προβλεπόμενη στο νόμο διάρκειά τους.

Τι θα ισχύει με τις ποινικές διαδικασίες

Όσον αφορά τη λειτουργία των ποινικών διαδικασιών, με γνώμονα την αποφυγή του συνωστισμού στα ακροατήρια και τις γραμματείες των δικαστηρίων και των εισαγγελιών προβλέπεται ότι οι νόμιμες προθεσμίες άσκησης όλων των προβλεπόμενων από τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και τους ειδικούς ποινικούς νόμους ενδίκων μέσων, οιονεί ενδίκων μέσων και ενδίκων βοηθημάτων που βρίσκονται σε αναστολή συνεχίζουν να τρέχουν από την επομένη της ημερομηνίας άρσης της αναστολής τους και για όσο χρονικό διάστημα υπολείπεται για να συμπληρωθεί η προβλεπόμενη στο νόμο διάρκειά τους, προσαυξανόμενη σε κάθε περίπτωση κατά δέκα (10) επιπλέον ημέρες, δίχως να θίγονται κατ’ ελάχιστον τα δικονομικά και ουσιαστικά δικαιώματα των διαδίκων και όσων απευθύνονται στις δικαστικές και εισαγγελικές αρχές της χώρας. Επιπλέον, εισάγεται η δυνατότητα υποβολής μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου διαφόρων αιτήσεων (αιτήσεις αναστολής εκτέλεσης, ακύρωσης της απόφασης, ακύρωσης της διαδικασίας, αναβολής ή διακοπής εκτέλεσης της ποινής κ.λπ.), διαφόρων υπομνημάτων, καθώς και η δυνατότητα ηλεκτρονικής διαβίβασης προς τους διαδίκους αντιγράφου των εισαγγελικών προτάσεων.

Παράλληλα, με τις προτεινόμενες διατάξεις παρατείνονται οι προβλέψεις για την ηλεκτρονική χορήγηση πιστοποιητικών με την ταυτόχρονη απαλλαγή των αιτούντων από την υποχρέωση καταβολής των προβλεπομένων τελών.

Ματαιώνονται όλοι οι πλειστηριασμοί έως τις 13 Μαΐου 2021

Αναφορικά με τις διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης, ματαιώνονται όλοι οι πλειστηριασμοί έως τις 13 Μαΐου 2021, προστατεύεται πλήρως η πρώτη κατοικία όσων επλήγησαν από τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας του κορωνοϊού έως τις 31 Μαΐου 2021 και παρατείνονται προθεσμίες του Ν. 4745/2020. Ειδικότερα προβλέπονται τα εξής:
• Ματαιώνονται όλοι πλειστηριασμοί έως τις 13 Μαΐου 2021.
• Το χρονικό διάστημα από 7.11.2020 έως και τη λήξη της αναστολής των προθεσμιών, όπως αυτή θα καθοριστεί με τη σχετική ΚΥΑ, δεν υπολογίζεται στις νόμιμες και δικαστικές προθεσμίες για τη διενέργεια διαδικαστικών και εξώδικων πράξεων, καθώς και άλλων ενεργειών ενώπιον των δικαστηρίων, συμβολαιογράφων ως υπαλλήλων του πλειστηριασμού, υποθηκοφυλακείων, κτηματολογικών γραφείων και άλλων τρίτων προσώπων, ως και στις προθεσμίες παραγραφής των συναφών αξιώσεων. Μετά τη λήξη του χρονικού διαστήματος της αναστολής λειτουργίας των δικαστηρίων, οι προθεσμίες αυτές τρέχουν για όσο χρονικό διάστημα υπολείπεται για να συμπληρωθεί η αντίστοιχη προβλεπόμενη από τον νόμο προθεσμία και δεν συμπληρώνονται εάν δεν τρέξουν επιπλέον 10 ημέρες από την προβλεπόμενη λήξη τους.
• Για το χρονικό διάστημα από 7.11.2020 έως και την ημερομηνία λήξης της επιβολής του μέτρου της προσωρινής αναστολής της λειτουργίας των δικαστηρίων της χώρας δεν τρέχουν τόκοι επιδικίας.
• Επιπροσθέτως, δίνεται παράταση επιπλέον 5 ημερών (από την ημερομηνία έναρξης της επαναλειτουργίας) για την υποβολή αιτήσεων του άρθρου 4Δ του ν. 3869/2010, για τις προθεσμίες που έληγαν την 31.1.2021, 28.2.2021 και 15.3.2021 αντίστοιχα.

Επίσης, για τα νοικοκυριά που επλήγησαν από την πανδημία συνεχίζουν να αναστέλλονται έως 31.5.2021 όλες οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης, όπως πλειστηριασμοί, εξώσεις, κατασχέσεις που αφορούν στην Α΄ κατοικία. Τα κριτήρια για την υπαγωγή στο καθεστώς αναστολής διαδικασιών αναγκαστικής εκτέλεσης έως τις 31 Μαΐου 2021 είναι τα εξής:
• η αξία της κύριας κατοικίας να μην ξεπερνά τις 250.000 ευρώ,
• το υπόλοιπο του δανείου να μην ξεπερνά τις 250.000 ευρώ,
• το οικογενειακό εισόδημα να μην ξεπερνά τις 17.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 13.000 ευρώ για τον/την σύζυγο και κατά 5.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο μέλος (έως 3 μέλη), ήτοι μέγιστο ποσό 45.000 ευρώ,
• οι καταθέσεις της οικογένειας να μην ξεπερνούν τις 25.000 ευρώ,
• η συνολική ακίνητη περιουσία της οικογένειας να μην ξεπερνά τις 500.000 ευρώ,
• η αξία των μεταφορικών μέσων που αποκτήθηκαν εντός της τελευταίας τριετίας να μην ξεπερνά τις 80.000 ευρώ.

Σύμφωνα με τις προτεινόμενες διατάξεις, η διαδικασία του πλειστηριασμού της Α΄ κατοικίας αναστέλλεται αυτόματα για τις περιπτώσεις πληττόμενων από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας δανειοληπτών οι οποίοι έχουν υποβάλει αίτηση στο πρόγραμμα «ΓΕΦΥΡΑ» και έχει ελεγχθεί ότι πληρούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας του προγράμματος, χωρίς να χρειάζεται να προβούν σε κάποια άλλη ενέργεια.

Οι λοιποί δανειολήπτες που πληρούν τα παραπάνω κριτήρια, θα πρέπει να εισέλθουν στην πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) www.keyd.gov.gr και να υποβάλουν σχετική αίτηση, προκειμένου να διενεργηθεί ο απαραίτητος έλεγχος των κριτηρίων επιλεξιμότητας.