Άμυνα & Ασφάλεια
Με τον πλανήτη μας να εισέρχεται σε μια νέα εποχή αβεβαιότητας και έντονου ανταγωνισμού μεταξύ μεγάλων δυνάμεων και την τεχνολογία να πραγματοποιεί αλματώδη πρόοδο σε κάθε τομέα, πολλοί είναι αυτοί που μιλούν για έναν νέο «Ψυχρό Πόλεμο».
Ανεξαρτήτως του αν αυτός ο τρόπος προσέγγισης είναι ορθός ή λανθασμένος, το μόνο σίγουρο είναι πως «κούρσες» φαίνονται να αρχίζουν σε διάφορους τομείς, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η ρομποτική τεχνολογία, τα πολυηχητικά (hypersonic) και ενεργειακά όπλα, οι επαναχρησιμοποιούμενοι πύραυλοι κ.α.- και ως εκ τούτου πρόκειται για μια «γόνιμη» περίοδο για να αρχίσουν να εξετάζονται «τρελές» ιδέες- όπως για παράδειγμα αυτή των ιπτάμενων αεροπλανοφόρων.
Η λογική πίσω από την ιδέα
Η ιδέα των ιπτάμενων αεροπλανοφόρων είχε εξεταστεί και στο παρελθόν επανειλημμένα, ωστόσο ποτέ δεν είχε θεωρηθεί βιώσιμη, δεδομένου ότι τα αεροπλάνα ή αερόπλοια που θα αποτελούσαν τα «μητρικά σκάφη» θα έπρεπε να είναι γιγαντιαίων διαστάσεων ώστε να μπορούν να εξυπηρετούν τα μικρότερα αεροσκάφη που θα έφεραν πάνω τους- και ως εκ τούτου μεγάλοι και ευάλωτοι στόχοι.
Επίσης, τα όποια πλεονεκτήματα θα συνεπάγονταν σύντομα εξέλειψαν χάρη στην εξέλιξη της αεροπορικής και της πυραυλικής τεχνολογίας, οπότε απλά από ένα σημείο και μετά τα ιπτάμενα αεροπλανοφόρα κατέστησαν μη αναγκαία και μη συμφέροντα.
Βεβαίως τα δεδομένα αλλάζουν, και στην τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα τα ιπτάμενα αεροπλανοφόρα (ή κάτι παρεμφερές) φαίνονται να προσελκύουν ξανά ενδιαφέρον λόγω των εξελίξεων στη ρομποτική τεχνολογία και τα μη επανδρωμένα σκάφη, αλλά και στην έκταση της απειλής που αντιμετωπίζουν πλέον τα «κανονικά» αεροπλανοφόρα:
Πλέον είναι απλά πολύ μεγάλα (οπότε δεν μπορούν να κρύβονται εύκολα από ραντάρ και δορυφόρους) και τα όπλα που προορίζονται για την καταστροφή τους πολύ ισχυρά- όπως ο κινεζικός βαλλιστικός πύραυλος Dong Feng-26 (DF-26)- ένα «carrier killer» όπλο της νέας εποχής που προβληματίζει έντονα τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις ως προς την έκταση της απειλής που θα αποτελούσε στο ενδεχόμενο μιας σύγκρουσης στον Ειρηνικό.
Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του Economist, η απειλή αυτή είναι αρκετά ισχυρή ώστε να κρατά τα αμερικανικά αεροπλανοφόρα σε απόσταση τουλάχιστον 1.600 χλμ από τις κινεζικές ακτές, σύμφωνα με τον Μπράιαν Κλαρκ, στρατηγιστή του Hudson Institute.
Η DARPA (Defence Advanced Research Projects Agency) του αμερικανικού Πενταγώνου, γνωστή ανέκαθεν για τα ενίοτε «εξωτικά» της προγράμματα, έχει ένα πρόγραμμα ονόματι «Gremlins». Τα εν λόγω «Gremlins», που βρίσκονται στην «καρδιά» του προγράμματος είναι μικρού μεγέθους και βάρους (βάρους 680 κιλών, ανοίγματος φτερών 3,5 μέτρων) μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τα οποία όταν αφεθούν ελεύθερα, ανοίξουν τα φτερά τους και ενεργοποιήσουν τον κινητήρα τους μπορούν να πετάξουν σε απόσταση 500 χλμ.
Αυτόνομα αεροσκάφη τέτοιου είδους θα επιχειρούσαν σε σμήνη, με ανθρώπους χειριστές να έχουν ωστόσο τον «τελικό λόγο»/ επίβλεψη. Από αυτή την άποψη, δεν θα διέφεραν πολύ από την ιδέα του αποκαλούμενου «Loyal Wingman», που έχει να κάνει με σμήνη από drones που συνοδεύουν και βοηθούν επανδρωμένα μαχητικά.
Η διαφορά ωστόσο εδώ είναι πως τα «Loyal Wingman» θα απογειώνονταν από βάσεις στην ξηρά ή από αεροπλανοφόρα, ενώ τα «Gremlins» δεν θα χρειαζόταν ποτέ να αγγίξουν το έδαφος.
Μητρικά σκάφη και κόστη
Για να αποδίδουν έτσι τα Gremlins ωστόσο, το κόστος θα πρέπει να διατηρείται χαμηλό: Σκοπός είναι να μην υπερβαίνει τα 800.000 δολάρια για το καθένα, με προοπτική το πολύ 20 αποστολών έκαστο, σύμφωνα με τη Dynetics- κάτι που ανοίγει τον δρόμο για χρήση πιο φθηνών υλικών, μειώνοντας περαιτέρω το κόστος.
Όσον αφορά στα μητρικά σκάφη, το πιθανότερο θα ήταν μια τροποποιημένη έκδοση του C-130, ικανή να φέρει μέχρι τέσσερα drones σε πυλώνες κάτω από τα φτερά του. Περαιτέρω Gremlins θα μπορούσαν να μεταφέρονται από άλλα επανδρωμένα μαχητικά ή βομβαρδιστικά. Ωστόσο η εξαπόλυσή τους δεν είναι τόσο πρόβλημα, όσο η ανάκτηση- περισυλλογή τους εν πτήσει- και σε αυτό το πλαίσιο η Dynetics έχει σχεδιάσει ένα ειδικό σύστημα ανάκτησης ειδικά για το C-130.
Ακόμη, υπάρχει και το θέμα της αυτονομίας των αεροσκαφών αυτών: Τα Gremlins θα πρέπει να μπορούν να επιχειρούν ως σμήνος, και αυτό αποτελεί μια πρόκληση λογισμικού την οποία καλείται να αντιμετωπίσει ένα άλλο πρόγραμμα της DARPA, ονόματι Collaborative Operations in Denied Environment. Αν και δεν θα ενορχηστρώνει ένα πλήρως αυτόνομο σμήνος (προς το παρόν, τουλάχιστον), ο στόχος είναι να αποκτήσουν τα μεμονωμένα drones επαρκή αυτονομία ώστε να μπορεί ένας άνθρωπος- χειριστής να επιβλέπει μια ομάδα από αυτά.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Economist, υπό ανάπτυξη είναι και μικρότερες εκδοχές της όλης ιδέας του συνδυασμού Gremlins- μητρικού σκάφους, και σε μία εξ αυτών δουλεύει και η General Atomics, κατασκευάστρια των γνωστών drones τύπου Predator. Η General Atomics, συγκεκριμένα, εργάζεται πάνω σε μικρά drones, ονόματι Sparrowhawks, που θα επιχειρούν από μεγαλύτερα, και πάλι μη επανδρωμένα αεροσκάφη, και θα έχουν είτε εξοπλισμό για αναγνώριση/ ηλεκτρονικό πόλεμο, είτε εκρηκτικά για να χρησιμοποιούνται ως «καμικάζε» σε αποστολές αυτοκτονίας. Επίσης, ο αμερικανικός στρατός εξετάζει το ενδεχόμενο εκτόξευσης μικρών drones από ελικόπτερα.
