Ομιλία Υφυπουργού Εθνικής Άμυνας Αλκιβιάδη Στεφανή για τη διαχείριση υβριδικών κρίσεων και απειλών

Ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Αλκιβιάδης Στεφανής πραγματοποίησε, σήμερα, Πέμπτη 8 Απριλίου 2021, ομιλία σχετικά με τις Προκλήσεις Ηγεσίας στη Διαχείριση Κρίσεων, στο σεμινάριο «Εφαρμοσμένη & Ολιστική Διαχείριση Υβριδικών Απειλών & Κρίσεων» που διοργανώνει η Γενική Διεύθυνση Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και Διεθνών Σχέσεων (ΓΔΠΕΑΔΣ) του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και διεξάγεται στη Σχολή Ικάρων.

Σκοπός του Σεμιναρίου είναι η ενημέρωση και η αποτελεσματική εκπαίδευση των συμμετεχόντων στο αντικείμενο της ολιστικής διαχείρισης υβριδικών απειλών και κρίσεων, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με στελέχη που συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων κατά τη διαχείριση εθνικών κρίσεων, καθώς και με εμπειρογνώμονες ή εκπροσώπους της ακαδημαϊκής κοινότητας που ασχολούνται με τη μελέτη και ανάλυση των ζητημάτων αυτών.

Στο πλαίσιο της σημερινής διοργάνωσης, ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας συναντήθηκε με τον εισηγητή, Ταξίαρχο Eran Ortal, Διευθυντή της Ισραηλινής Δεξαμενής Σκέψεως – Dado Center.

Τα κύρια σημεία της ομιλίας του ΥΦΕΘΑ:

§ Στις τάσεις που θα καθορίσουν το παγκόσμιο περιβάλλον ασφαλείας εντάσσονται οι ραγδαίες αλλαγές στο διεθνές σύστημα, όπως η παγκοσμιοποίηση η συνεχόμενη άνοδος αναθεωρητικών δυνάμεων, το επιταχυνόμενο βήμα της καινοτόμου τεχνολογίας, η εξάπλωση των όπλων μαζικής καταστροφής, καθορίζουν το εξαιρετικά ασταθές μελλοντικό στρατηγικό περιβάλλον.

§ Οι αναθεωρητικές δυνάμεις θεωρούν την Παγκόσμια Φιλελεύθερη Τάξη ως απειλή. Προσπαθούν να προωθήσουν τα συμφέροντά τους χωρίς να προκαλέσουν την στρατιωτική επέμβαση, αλλά και γενικότερα δημόσια αρνητικά αισθήματα.

§ Στην προσπάθειά τους να πετύχουν τα επιθυμητά αποτελέσματα, κρατικές και μη κρατικές οντότητες σχεδιάζουν στρατηγικές κινήσεις, οι οποίες βασίζονται στον συνδυασμό των μέσων και των τρόπων που θα χρησιμοποιηθούν και ταυτόχρονα θα πρέπει να πειθαρχούν στον κανόνα ότι αξίζουν τους πόρους που χρησιμοποιήθηκαν.

§ Από τη στιγμή που τα κράτη ανταγωνίζονται μεταξύ τους, χρησιμοποίησαν στρατηγικές και τεχνάσματα για να εκμεταλλευτούν αδυναμίες των αντιπάλων τους, χωρίς να παραβιάσουν τα όρια αποτροπής, που θα οδηγήσουν σε ολοκληρωτικό πόλεμο. Αυτός ο τύπος ανταγωνισμού είναι βασικό στοιχείο των Διεθνών Σχέσεων, ενώ πλέον εμφανίστηκε ο όρος υβριδική απειλή.

§ Καθίσταται επιτακτική ανάγκη τα κράτη – στόχοι να κατανοήσουν τη φύση και τα προειδοποιητικά σημάδια που σχετίζονται με αυτού του είδους τις εμπλοκές, καθώς η αποτυχία της έγκαιρης αναγνώρισης μπορεί να οδηγήσει σε αποσταθεροποίηση κυβερνήσεων και να εμποδίσει την επίτευξη των εθνικών στόχων.

§ Τις κλιμακούμενες πολεμικές συγκρούσεις έχουν αντικαταστήσει ακήρυχτοι πόλεμοι. Αναθεωρητικές δυνάμεις παρουσιάζονται απογοητευμένες από την υπάρχουσα θέση τους σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Μοναδική επιλογή τους η αλλαγή του υπάρχοντος status quo και ο επανασχεδιασμός του, σύμφωνα με τη δική τους αντίληψη, ώστε να αυξήσουν την ισχύ τους, με αυτό που θεωρούν δίκαιο για αυτές.

§ Οι θεμέλιοι λίθοι του υβριδικού πολέμου, η παραπληροφόρηση και η εξαπάτηση δεν είναι νέες έννοιες. Παρ΄ όλα αυτά δεν έχουν αναπτυχθεί ακόμα τα δόγματα αλλά και τα επιχειρησιακά διδάγματα για να είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε τέτοιου είδους δραστηριότητες, που βρίσκονται πάνω από τη γραμμή της κανονικής διπλωματίας και κάτω από τη γραμμή του πολέμου.

§ Η αντίδραση απαιτεί τη δέσμευση σε σταθερές, συνεκτικές, μακροπρόθεσμες στρατηγικές και την επιτυχημένη διαχείριση των αφηγημάτων του αντιπάλου. Παράλληλα, πρέπει να γίνουν περισσότερα για να αναπτυχθεί η εθνική ικανότητα συντονισμού των προσπαθειών για την αντιμετώπιση μιας υβριδικής εκστρατείας και σε αυτό το πλαίσιο, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι είναι ζωτικής σημασίας ο συντονισμός όλων των πυλώνων Εθνικής ισχύος.

§ Οι στρατηγικές και επιχειρησιακές προκλήσεις αναφέρονται στην αποτροπή ενός δυνητικού αντιπάλου να εισβάλει και να καλύψει το κενό κυβερνητικών υπηρεσιών που δημιουργήθηκε στο εσωτερικό μας. Αυτό σημαίνει ότι, για να πετύχει ο υβριδικός πόλεμος, πρέπει πρώτα να προσδιορίσουμε τους κατάλληλους στρατηγικούς στόχους και ακολούθως να σχεδιαστούν εγκαίρως οι τρόποι που θα επιτευχθούν.

§ Η ανθεκτικότητα στο πλαίσιο της εθνικής ασφάλειας αναφέρεται στην ικανότητα των κοινωνιών να διαχειρίζονται απειλές, να προσαρμόζονται σε αυτές και να ανακάμπτουν από αυτές σε περίπτωση επίθεσης ή κάποιου συμβάντος, χωρίς να χάνεται η ικανότητα παροχής βασικών λειτουργιών και υπηρεσιών στα μέλη της κοινωνίας. Ανθεκτικότητα είναι η ικανότητα της κοινωνίας να ανακάμπτει μετά από οποιαδήποτε πίεση που θα δεχτεί.

§ Οι υβριδικοί πόλεμοι δεν αποτελούν κάτι νέο. Η διαφοροποίηση σε σχέση με την σημερινή εποχή, είναι η πρόοδος της τεχνολογίας και η εφαρμογή της σε αυτό το είδος των επιχειρήσεων.

§ Η εξέλιξη της κοινωνίας έχει σαν αποτέλεσμα την αυξημένη τρωτότητα του κοινωνικού ιστού και κατ’ επέκταση της συνεκτικότητας – ανθεκτικότητάς του. Έτσι κάμπτεται η Εθνική Θέληση, το σημαντικότερο ίσως στοιχείο ισχύος ενός κράτους. Η μέγιστη πρόκληση της οποιασδήποτε διοίκησης – ηγεσίας είναι η προστασία των εθνικών συμφερόντων.

§ Η αντίδραση σε έναν υβριδικό πόλεμο κρύβει πολλά ηθικά και πολιτικά διλήμματα, τα οποία θα πρέπει να κατηγοριοποιηθούν και να προετοιμαστούν έγκαιρα. Πρέπει να γίνει πλήρως αντιληπτό ότι η ανθεκτικότητα των πολιτικών δομών, των πόρων και των υπηρεσιών είναι η πρώτη γραμμή άμυνας για τις σημερινές σύγχρονες κοινωνίες.