1943-44: Η USAF και η RAF σφυροκοπούν τα αεροδρόμια του Ελληνικού και της Ελευσίνας

Οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί των συμμάχων κυρίως Αμερικανών και Βρετανών σε γερμανικούς στόχους στην Αττική μεταξύ 1943 και 1944 είναι ίσως ένα λιγότερο γνωστό γεγονός, στα όσα συνέβησαν στην χώρα την ταραγμένη εκείνη περίοδο.

Εκτός από τον φονικό βομβαρδισμό της αμερικανικής Αεροπορίας  στον  Πειραιά στις 11 Ιανουαρίου του ‘44 που στοίχησε τη ζωή σε χιλιάδες Πειραιώτες υπήρξαν και άλλα επεισόδια όπου συμμαχικά βομβαρδιστικά σφυροκοπούσαν ακατάπαυστα τα αεροδρόμια του Ελληνικού, της Ελευσίνας αλλά και του Τατοΐου.

Πριν από την κατάληψη της Ελλάδας από τις ιταλικές και τις γερµανικές δυνάµεις, στη χώρα υπήρχαν µόνο λίγα αεροδρόµια από τα οποία µπορούσαν να επιχειρήσουν σύγχρονα της εποχής αεροσκάφη.

Οι εξαιρέσεις το αεροδρόµιο Τατοΐου, το αεροδρόµιο της Λάρισας και το Σέδες στην Θεσσαλονίκη.

Αµέσως µετά την ιταλική εισβολή την 28η Οκτωβρίου 1940, η Ελληνική Βασιλική Αεροπορία (ΕΒΑ), ξεκίνησε αµέσως να διαµορφώνει ένα στοιχειώδες δίκτυο 25 αεροδροµίων διασποράς σε όλη τη χώρα, τα οποία βέβαια κατ΄ ευφηµισµό µπορούν να περιγραφούν ως αεροδρόµια.

Στην πραγµατικότητα ήταν απλές λωρίδες εδάφους, πολλές φορές ακατάλληλα ακόµη και για απογείωση ή προσγείωση των αεροσκαφών , ενώ οι εγκαταστάσεις ήταν υποτυπώδεις.

Οι πρώτες µονάδες της βρετανικής RAF έφτασαν στην Ελλάδα στα τέλη του 1940 και µερικές εβδοµάδες αργότερα άρχισαν να αναπτύσσονται σε µερικά από τα 25 αυτά αεροδρόµια. 

Με την ανάπτυξη των µονάδων το προσωπικό της RAF ξεκίνησε αµέσως εργασίες βελτίωσης των «αεροδροµίων» µε επέκταση των διαδρόµων, ισοπέδωση της επιφάνειάς τους, αποστράγγιση, κατασκευή τροχόδροµων έως και οδών πρόσβασης. Ειδικότερα όµως στα αεροδρόµια στο Καλαµάκι (Ελληνικό) στην, Ελευσίνα, στο Αγρίνιο και στον Άραξο η βελτίωση των διαδρόµων είχε το χαρακτήρα και της κατασκευής σκληρών διαδρόµων µε υποτυπώδη ασφαλτόστρωση.

Τα έργα αυτά σταµάτησαν όµως µε την γερµανική εισβολή και την κατάρρευση του µετώπου.

Έτσι όλα τα αεροδρόµια περιήλθαν στην κατοχή των Γερµανών. Οι τελευταίοι και προκειµένου να συντονίσουν και να ενισχύσουν την αεραποβατική τους δύναµη κατασκεύασαν νέα αεροδρόµια στους Μολάους και την Μήλο. Μετά το πέρας και της επιχείρησης Merkur (Ερµής) για την κατάληψη της Κρήτης ο µεγαλύτερος όγκος των γερµανικών στρατευµάτων αναχώρησε για την επικείµενη εισβολή στην ΕΣΣ∆.

Οι γερµανικές δυνάµεις κατοχής συνέχισαν την βελτίωση των εγκαταστάσεων σε ήδη υπάρχοντα αεροδρόµια µε επίκεντρο τα αεροδρόµια στο Καλαµάκι και την Ελευσίνα, όπως σε ορισµένα στην Κράτη όπως σε αυτά του Μάλεµε, του Ηρακλείου, του Καστελίου ενώ δηµιούργησαν και ένα νέο στο Τυµπάκι.

Το αεροδρόµιο του Ελληνικού σε γερµανικά χέρια

Το αεροδρόµιο του Καλαµακίου ήταν υπό κατασκευή ως πολιτικό αεροδρόµιο τν περίοδο 1939-40. Οι Γερµανοί το κατέλαβαν στα τέλη Απριλίου ξεκινώντας αµέσως εργασίες βελτίωσης των υποδοµών του. Στο αεροδρόµιο υπήρχαν δύο κύριοι διασταυρούµενοι διάδροµοι µε µήκος περίπου 1830 µέτρα ο καθένας µε τον ένα να έχει διεύθυνση ΒΒΑ προς ΝΝ∆ και τον δεύτερο ΒΒ∆ προς ΝΝΑ.

Ένας τρίτος διάδροµος µε µήκος 485 µέτρα περίπου ήταν ευθυγραµµισµένος από ΒΑ προς Ν∆ και διασταυρωνόταν µε το Βόρειο άκρο του δεύτερου κύριου διαδρόµου. Η επιφάνεια των διαδρόµων αυτών δεν είναι γνωστή πως ήταν, αλλά πιθανολογείται πως αυτή ήταν τουλάχιστον τσιµεντένια. Για τον ανεφοδιασµό των αεροσκαφών υπήρχαν 3 υπόγειες δεξαµενές και τρεις υπέργειες και βρίσκονταν στο δυτικό, βόρειο και ανατολικό άκρο του αεροδροµίου.

Μια µεγάλη αποθήκη πυροµαχικών βρισκόταν περί τα 1200 µέτρα βόρεια από τα υπόστεγα των αεροσκαφών. Ακόµη υπήρχαν δύο ακόµη αποθήκες βοµβών, ξεχωριστή αποθήκη µε ειδικό καµουφλάζ για τορπίλες στο βορειοδυτικό άκρο του αεροδροµίου, ενώ τέλος υπήρχε και µια υπόγεια αποθήκη για πυροµαχικά 450 µέτρα νοτιοανατολικά από τα υπόστεγα των αεροσκαφών.

Υπήρχαν δύο µεγάλα υπόστεγα συντήρησης και συναρµολόγησης αεροσκαφών περίπου 725 µέτρα ανατολικά του σηµείου διασταύρωσης των δύο κύριων διαδρόµων. Το αρχηγείο της αεροπορικής δύναµης της Luftwaffe ήταν µια βίλα τριών ορόφων στο προάστιο του Ελληνικού ενώ το προσωπικό διέµενε εκτός αεροδροµίου σε κατοικίες τόσο στο Ελληνικό όσο και σε παρακείµενα προάστια.

Υπήρχε µια κύρια εγκατάσταση διασποράς των αεροσκαφών στο ανατολικό κοµµάτι του αεροδροµίου. Αυτή περιείχε 12 µεγάλα και 23 µικρότερα υπόστεγα και 11 σηµεία στάθµευσης αεροσκαφών.

Επιπρόσθετα είχαν εξευρεθεί οι θέσεις για την κατασκευή 12 µέσων υπόστεγων αλλά είναι άγνωστο εάν η κατασκευή τους ολοκληρώθηκε τελικά. Υπήρχε ακόµη ένα σηµείο διασποράς στο δυτικό άκρο του αεροδροµίου µε δύο µόνο υπόστεγα, ενώ αεροσκάφη συχνά στάθµευαν στη δυτική και νότια περίµετρο. Για την αεράµυνα υπήρχαν 3 βασικές θέσεις Α/Α όπλων για 16 συνολικά 8.8 εκατ. Flak 18 και εννέα ακόµη θέσεις για 23 συνολικά ελαφρύτερα πυροβόλα των 3,7 εκατ. Η οχύρωση στο έδαφος περιελάµβανε 6 οχυρές θέσεις (πολυβολεία) πέριξ της περιµέτρου του αεροδροµίου.

Αντίστοιχα το αεροδρόµιο της Ελευσίνας ξεκίνησε να κατασκευάζεται την περίοδο 1938-40 µε την RAF να προχωρά σε εργασίες επέκτασης µεταξύ του Φθινοπώρου του 1940 και της άνοιξης του ΄41. Στο αεροδρόµιο µετά την κατάληψή του από τους Γερµανούς µεταξύ 27 και 30 Απριλίου του ΄41, πραγµατοποιήθηκε σειρά έργων µε κύριο αυτό της επέκτασης του κύριου διαδρόµου στα 1830 µέτρα µήκος, ενώ υπήρχε και ένας δεύτερος διάδροµος µικρότερου µήκους 1000 µέτρων που χρησιµοποιείτο ως εφεδρικός. Υπήρχαν τουλάχιστον 7 σηµεία συγκέντρωσης πυροµαχικών και καυσίµων, τρία τριπλά µεγάλα υπόστεγα και ένα µικρότερο διπλό.

Η διοίκηση, οι διάφορες υπηρεσίες και τα καταλύµατα του προσωπικού βρίσκονταν σε ένα κτίριο εντός του αεροδροµίου. Η Ελευσίνα είχε επιπρόσθετα σιδηροδροµική σύνδεση µε την Αθήνα µε µετρική γραµµή. Υπήρχαν συνολικά 21 υπόστεγα αεροσκαφών µε ακόµη 11 να βρίσκονται υπό κατασκευή τον Απρίλιο του ΄43. Η αντιαεροπορική προστασία του αεροδροµίου στηριζόταν σε 6 θέσεις µε Flak µεγάλου διαµετρήµατος και 26 πυροβόλα και 6 θέσεις µε µικρότερου διαµετρήµατος και 176 πυροβόλα. Τέλος το αεροδρόµιο περιµετρικά ήταν περιφραγµένο µε συρµατόπλεγµα.

Οι πρώτες αεροπορικές επιδροµές (Ιούλιος ΄43) 

Το αεροδρόµιο του Ελληνικού εγκαταλείφθηκε από τις βρετανικές δυνάµεις στις 22 Απριλίου όταν τα γερµανικά στρατεύµατα βρίσκονταν λίγο έξω από την Αθήνα. Η πρώτη αεροπορική επιδροµή των συµµάχων κατά του Ελληνικού υπό γερµανική κατοχή πραγµατοποιήθηκε λιγότερο από ένα µήνα αργότερα στις 17 Μαΐου 1941 (τρεις ηµέρες πριν την έναρξη της επιχείρησης «Ερµής» κατά της Κρήτης) από 3 βρετανικά Beaufighter Mk.Ic της 252 Μοίρας της RAF.

Από την επιδροµή καταστράφηκε ένα µεταφορικό αεροσκάφος Ju 52 και τέσσερα υπέστησαν ζηµιές, ενώ από τα τρία Beaufighter καταρρίφθηκε το ένα από Flak. Την ίδια ηµέρα επιδροµή πραγµατοποιήθηκε και στο αεροδρόµιο του Άργους από βρετανικά Beaufighter τα οποία προσέγγισαν την περιοχή σε πολύ µικρό ύψος αιφνιδιάζοντας την γερµανική αεράµυνα και καταστρέφοντας στο έδαφος ή πριοκαλώντας σοβαρές ζηµιές σε 12 βαρέα δικινητήρια αεροσκάφη δίωξης και βοµβαρδισµού Bf 110.

Το αεροδρόµιο της Ελευσίνας βοµβαρδίστηκε για πρώτη φορά υπό γερµανική κατοχή στις 8 Ιουλίου του ΄41 πιθανότατα από Beaufighter µε ένα Ju-88 να καταστρέφεται ενώ η δεύτερη επιδροµή πραγµατοποιήθηκε στις 17 Αυγούστου του ίδιου χρόνου µε 5 Ju-88 να καταστρέφονται ή να παθαίνουν σοβαρές ζηµιές σύµφωνα µε τα γερµανικά αρχεία.

Έπρεπε να περάσουν δύο χρόνια από την πρώτη εκείνη επιδροµή για να πετάξει αεροσκάφος των συµµάχων πάνω από το Ελληνικό ξανά. Την 1η Μαΐου του 1943 αναγνωριστικές πτήσεις επιβεβαίωσαν την πρόοδο της κατασκευής των 12 µέσων υπόστεγων στο αεροδρόµιο του Ελληνικού. Στις 27 Ιουνίου του 1943 θα πραγµατοποιηθεί η πρώτη µεγάλη συµµαχική αεροπορική επιδροµή κατά των αεροδροµίων του Ελληνικού και της Ελευσίνας (η δεύτερη µεγαλύτερη γερµανική αεροπορική βάση στην Αττική).

Πιο συγκεκριµένα 22 βοµβαρδιστικά B-24 Liberators των αµερικανικών δυνάµεων Αεροπορίας Στρατού ((USAAF) επέδραµαν εναντίον του Ελληνικού και ακόµη 24 κατά της Ελευσίνας καταστρέφοντας σηµαντικό αριθµό αεροσκαφών ενώ στη συνέχεια πέταξαν φυλλάδια στα ελληνικά για τον τοπικό πληθυσµό πάνω από την Αθήνα.

Από την επιδροµή καταστράφηκαν στο έδαφος στο αεροδρόµιο του Ελληνικού ένα αεροσκάφος γενικής χρήσης γαλλικής κατασκευής C.445 Goéland, τρία βοµβαρδιστικά Do 17, ένα µεταφορικό Junkers W 34, δύο εκπαιδευτικά Klemm Kl 35, και δύο εκπαιδευτικά διπλάνα Ar 66.

Ακόµη ένα Stuka Ju 87 D-3 της έκδοσης Trop ( για επιχειρήσεις στην έρηµο), ένα αεροσκάφος συνδέσµου γενικής χρήσης Fi 156, ένα He 111 και δύο µεταφορικά Ju 52 καταστράφηκαν ή έπαθαν σοβαρές ζηµιές. Από την επιδροµή σκοτώθηκαν 16 Γερµανοί και τραυµατίστηκαν 50 σύµφωνα µε τα γερµανικά αρχεία.

Τα αµερικανικά Liberators προέρχονταν από την 9η Αεροπορική ∆ύναµη η οποία είχε ως έδρα της την Αίγυπτο, τα οποία ενισχύθηκαν στην πορεία από στοιχεία της 8ης Αεροπορικής ∆ύναµης τα οποία είχαν µετασταθµεύσει στη Λιβύη από την Βρετανία.

Σύµφωνα µε τους συµµάχους τουλάχιστον 4 γερµανικά αεροσκάφη δίωξης καταρρίφθηκαν στην προσπάθειά τους να αναχαιτίσουν τα συµµαχικά βοµβαρδιστικά ενώ τρία ακόµη υπέστησαν ζηµιές και θεωρείται πιθανή η κατάρριψή τους. ∆εν είναι γνωστό εάν η συγκεκριµένη αεροπορική επιδροµή στο Ελληνικό προκάλεσε θύµατα ή ζηµιές στα προάστια του Ελληνικού ή του Χασανίου.

Την ίδια ηµέρα τα 24 Liberators του έτερου σχηµατισµού κατέστρεψαν στο αεροδρόµιο της Ελευσίνας 4 βοµβαρδιστικά Ju-88 και 2 He-111 συν ένα πιθανά κατεστραµµένο εκπαιδευτικό Kl 35. Ακόµη 23 άλλα αεροσκάφη έπαθαν ζηµιές ενώ δύο κύρια υπόστεγα καταστράφηκαν και δύο στρατώνες υπέστησαν ζηµιές. Στις 17 Οκτωβρίου του 1943 σε φωτογραφίες από αναγνωριστική πτήση πάνω από το Ελληνικό διακρίνονται 18 αεροσκάφη δίωξης Me-109F/G, 17 Ju-88, 2 από τα νέα τότε βοµβαρδιστικά Do-217, 1 He-111, 5 µεταφορικά αεροσκάφη, 7 αδιευκρίνιστου τύπου και 3 ιταλικά αεροσκάφη βοµβαρδιστικά ή µεταφορικά.

Οι επιδροµές Νοεµβρίου και ∆εκεµβρίου του ΄43 

Ο Νοέµβριος του ΄43 ήταν ο µήνας όπου πραγµατοποιήθηκαν δύο καταστροφικές επιδροµές στο Ελληνικό ενώ άλλες δύο πραγµατοποιήθηκαν τον ∆εκέµβριο. Στις 15 Νοεµβρίου 44 µέσα βοµβαρδιστικά B-25 Mitchell από την συµµαχική αεροπορική δύναµη βορειοδυτικής Αφρικής NATAf (Northwest African Tactical Air Force) κατέστρεψαν 6 βοµβαρδιστικά Do 217E-1/E-5 και Κ-3, 1 Ju-88A-4 και πιθανώς ένα Ju 52. Από την επιδροµή καταστράφηκαν επίσης µια αποθήκη καυσίµων –η οποία τυλίχθηκε στις φλόγες σύµφωνα µε τις αναφορές των Αµερικανών πιλότων- και ένα υπόστεγο.

Από τα συµµαχικά αρχεία την ηµέρα εκείνη έχει καταγραφεί µόνο µια απώλεια B-25 από Bf-109 της JG 27 νότια από την Λειβαδιά µε την επίθεση του γερµανικού αεροσκάφους να γίνεται στα 5500 µ. Την ίδια ηµέρα καταγράφεται ακόµη µια αεροπορική επιδροµή στην Ελευσίνα από 46 B-24 µε τη συνοδεία αεροσκαφών P-38G Σύµφωνα µε τα συµµαχικά αρχεία 60 τόνοι βοµβών έπεσαν στο αεροδρόµιο καταστρέφοντας 6 γερµανικά αεροσκάφη.

Ακριβώς την επόµενη ηµέρα στις 16 Νοεµβρίου η αµερικανική δύναµη έστειλε στην ξανά στην Ελευσίνα 75 B-25 µε συνοδεία αεροσκαφών P-38. Η επιδροµή πραγµατοποιήθηκε καθώς τα αποτελέσµατα της επιδροµής της 15ης Νοεµβρίου δεν είχαν κριθεί αποτελεσµατικά.

Έτσι 79 B-25 µε τη συνοδεία Ρ-38 επέδραµαν ξανά κατά της Ελευσίνας καταστρέφοντας 5 αεροσκάφη στο έδαφος και προκαλώντας ζηµιές σε 10 ακόµη στόχους Στις 17 Νοεµβρίου η NATAF θα στείλει 81 αυτή τη φορά B-25 Mitchell, µε στόχο το Ελληνικό και 41 B-17 µε στόχο της Ελευσίνα. Τα αποτελέσµατα του βοµβαρδισµού στο Ελληνικό δεν ήταν εντυπωσιακά πάντως.

Πιο συγκεκριµένα καταστράφηκαν 1 Ju 88 A, 1 Ju 52, 1 αεροσκάφος συνδέσµου Fi 156, ενώ 2 Ju 52 είτε καταστράφηκαν είτε έπαθαν σοβαρές ζηµιές. Στην Ελευσίνα οι καταστροφές από την τρίτη κατά σειρά επιδροµή είχαν ως αποτέλεσµα την καταστροφή 5 αεροσκαφών και πρόκληση ζηµιών σε 10 ακόµη. Την 17η Νοεµβρίου όµως σηµαντική υπήρξε η δράση και στον αέρα.

Συνολικά τα αεροσκάφη δίωξης της JG 27 κατάφεραν να καταρρίψουν 5 B-25 και 2 P-38. ∆ύο εκ των 5 Β-25 καταρρίφθηκαν νοτιοανατολικά από το Καλαµάκι ενώ ένα νότια από την Αττική. Ταυτόχρονα ένα Bf 109E (παλαιός για την συγκεκριµένη περίοδο του πολέµου τύπος) κατέρριψε ένα P-38 ενώ ένα Bf 109G-6 ένα ακόµη Ρ-38 και τα δύο στην περιοχή του Καλαµακίου. Η Ελευσίνα κτυπήθηκε ακόµη µια φορά ακριβώς την εποµένη στις 18 Νοεµβρίου από 50 B-17 µε αποτέλεσµα να καταστραφούν στο έδαφος 10 αεροσκάφη (σύµφωνα µε τα συµµαχικά αρχεία). Μετά από µια µικρή ανάπαυλα οι συµµαχικοί βοµβαρδισµοί επανήλθαν στις αρχές ∆εκεµβρίου.

Στις 6/12/43 56 B-17 και 45 B-24 κτύπησαν το Ελληνικό και την Ελευσίνα αντίστοιχα Τα αποτελέσµατα των βοµβαρδισµών δεν ήταν εντυπωσιακά ο στόχος όµως των συµµάχων ήταν η άσκηση συνεχούς πίεσης στις δύο µεγαλύτερες αεροπορικές βάσεις της Luftwaffe στην Ελλάδα εξουδετερώνοντας ουσιαστικά κάθε αεροπορική δραστηριότητα των Γερµανών.

Στο Ελληνικό από τις επιδροµές καταστράφηκαν 2 Ju 88 D-l . Από συµµαχικά αρχεία οι Γερµανοί σήκωσαν 15 µε 20 αεροσκάφη δίωξης Bf-109 αναφέροντας στις αεροµαχίες που ακολούθησαν την κατάρριψη 3 Bf-109, τη πιθανή κατάρριψη δύο και την πρόκληση ζηµιών σε ακόµη δύο.

Από την πλευρά τους οι Γερµανοί κατέρριψαν ένα τουλάχιστον B-24 ενώ ένα αεροσκάφος από την συνοδεία P-38 δεν επέστρεψε στην βάση του. Στις 8 ∆εκεµβρίου αναφέρεται η επιδροµή και στα δύο αεροδρόµια από 61 B-17 και άγνωστο αριθµό B-24 τα οποία κτύπησαν το Ελληνικό, µε την Ελευσίνα να δέχεται 81,5 τόνους βοµβών. Στις απώλειες εκ µέρους των συµµάχων καταγράφονται 1 B-17 και ένα B-24.

Στις 14 ∆εκεµβρίου Ελληνικό και Ελευσίνα δέχονται την επίθεση 76 και 80 Β-17 αν και είναι άγνωστο αυτή τη φορά εάν επρόκειτο για µια οµάδα των 80 ή 76 αεροσκαφών που κτύπησε και τις δύο βάσεις ή δύο οµάδες που επέδραµαν κατά των αεροδροµίων ξεχωριστά.

Τα αεροσκάφη προέρχονταν από την 15η Αεροπορική ∆ύναµη της USAAF και στην µεν Ελευσίνα τα Β-17 έριξαν 236 τόνους ενώ στο Ελληνικό τα αµερικανικά βοµβαρδιστικά κατέστρεψαν σύµφωνα µε τις αναφορές των πληρωµάτων 8 γερµανικά αεροσκάφη προκαλώντας ακόµη ζηµιές σε υπόστεγα, διαδρόµους και περιοχές διασποράς. Στις 20 ∆εκεµβρίου του ΄43 θα πραγµατοποιηθεί ακόµη µια µεγάλη επιχείρηση κατά της Ελευσίνας από 109 Β-17 µε τη συνοδεία 66 Ρ-38.

Συνολικά στο αεροδρόµιο θα πέσουν 297 τόνοι εκρηκτικών. Η Luftwaffe θα σηκώσει, σύµφωνα µε τις συµµαχικές αναφορές, 35 αεροσκάφη δίωξης από τα οποία θα καταρριφθούν τα 19.

Οι επιδροµές του ΄44

Ελληνικό και Ελευσίνα θα µείνουν για ένα σχετικά µεγάλο διάστηµα µακριά από τις αεροπορικές επιδροµές της αµερικανικής και βρετανικής Αεροπορίας. Στις 13 Σεπτεµβρίου πραγµατοποιήθηκε η πρώτη νυκτερινή αεροπορική επιδροµή κατά τριών αεροδροµίων όπου εκτός της Ελευσίνας και του Ελληνικού βοµβαρδίστηκε και το Τατόι. Πιο συγκεκριµένα σύµφωνα µε τις συµµαχικές αναφορές 92 συνολικά βοβµαρδι8στικά αποτελούµενα από Wellington και Halifaxe της RAF και Β-24 της USAAF έριξαν 194 τόνους εκρηκτικών µε τα αποτελέσµατα να χαρακτηρίζονται από καλά έως εξαιρετικά.

Σύµφωνα µε τα αρχεία (γερµανικά και συµµαχικά) ο νυκτερινός βοµβαρδισµός επαναλήφθηκε την νύκτα της 14ης προς την 15η Σεπτεµβρίου µε στόχο και τα δύο αεροδρόµια του Ελληνικού και της Ελευσίνας.

Στο Ελληνικό µε 23 βοµβαρδιστικά και στην Ελευσίνα µε 36. Σύµφωνα µε τις αναφορές των συµµαχικών πληρωµάτων δύο βόµβες των 4000 λιβρών η κάθε µια (1810 χλγρ.) έπληξαν τη διασταύρωση των δύο κύριων διαδρόµων στο Ελληνικό ενώ στην Ελευσίνα καταστράφηκαν τρία γερµανικά αεροσκάφη στο έδαφος. Σύµφωνα µε άλλες πηγές την 14η Σεπτεµβρίου πραγµατοποιήθηκε επίθεση από συνολικά 84 Β-24 και Wellington κατά και των τριών αεροδροµίων όπου ερρίφθησαν συνολικά 202,4τόνοι βοµβών, αλλά δεν είναι γνωστό εάν πρόκειται για νυκτερινή ή ηµερήσια επιδροµή.

Η 15η Σεπτεµβρίου του 1944 είναι η ηµέρα που συγκεντρώθηκε µια πρωτοφανής δύναµη αεροσκαφών για τον βοµβαρδισµό των αεροδροµίων στην περιοχή της Αττικής. Είχε βέβαια προηγηθεί 9 µήνες νωρίτερα ο καταστροφικός βοµβαρδισµός του Πειραιά στις 11 Ιανουαρίου µε χιλιάδες θύµατα σε Έλληνες αµάχους και… µόλις 8 Γερµανούς.

Η δύναµη που συγκεντρώθηκε για τον βοµβαρδισµό της 15ης Σεπτεµβρίου ήταν µεγέθους βοµβαρδισµού γερµανικής πόλης και αποτελείτο από 327 βοµβαρδιστικά B-17 και Β-24 µαζί µε την συνοδεία 84 Ρ-51 Mustang πρώτη φορά για το αµερικανικό αεροσκάφος δίωξης πάνω από επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Σύµφωνα µε τα συµµαχικά αρχεία κύριος στόχος ήταν η βάση των υποβρυχίων στο ναύσταθµο της Σαλαµίνας αλλά και τα αεροδρόµια στην Ελευσίνα, το Ελληνικό και το Τατόι.

Οι γερµανικές απώλειες ήταν σοβαρές. Καταστράφηκαν 51 αεροσκάφη στοπ έδαφος ή τον αέρα, ένα γερµανικό αντιτορπιλικό, µια φορτηγίδα, και ένα υποβρύχιο βυθίστηκαν, σύµφωνα µε τις αµερικανικές αναφορές, ένα ακόµη αντιτορπιλικό έπαθε ζηµιές, 2 πλωτοί γερανοί καταστράφηκαν όπως και ένα ακόµη υποβρύχιο, ενώ 200 Γερµανοί σκοτώθηκαν. Ειδικότερα για την Ελευσίνα το αεροδρόµιο βοµβαρδίστηκε από 54 Β-24 µε 15 γερµανικά αεροσκάφη κατεστραµµένα στο έδαφος και ζηµιές σε άλλους δευτερεύοντες στόχους.

Το αεροδρόµιο του Ελληνικού βοµβαρδίστηκε σύµφωνα µε τα γερµανικά αρχεία από 109 Β-17 µε 8 αεροσκάφη να καταστρέφονται στο έδαφος. Επόµενος τριπλός µαζικός βοµβαρδισµός στις 24 Σεπτεµβρίου από 252 Β-24 (εκ των οποίων 84 για το Ελληνικό 52 για την Ελευσίνα και 116 για το Τατόι), µε 9 αεροσκάφη να καταστρέφονται στο Ελληνικό και 8 στην Ελευσίνα.

Στις 4 Οκτωβρίου δεν θα πραγµατοποιηθεί βοµβαρδισµός αλλά επιδροµή (strafing)από αµερικανικά P-51 και στα τρία αεροδρόµια µε τα αµερικανικά πληρώµατα να επικαλούνται την καταστροφή 9 αεροσκαφών στο έδαφος και την πρόκληση ζηµιών σε άλλα 21 και στα τρία αεροδρόµια.

Τα Ρ-51 θα επαναλάβουν την επιδροµή τους στις 6 Οκτωβρίου όταν 53 αεροσκάφη θα πολυβολήσουν στόχους σε Ελληνικό, Ελευσίνα, Τατόι και Μέγαρα ισχυριζόµενα την καταστροφή 5 γερµανικών αεροσκαφών και αποθηκών πυροµαχικών.

Η τελευταία αεροπορική επιδροµή στα αεροδρόµια του Ελληνικού και της Ελευσίνας πραγµατοποιήθηκε τη νύχτα της 9ης προς 10 Οκτωβρίου του 1944 από 19 Wellington σε Ελληνικό, Ελευσίνα και Τατόι.

Θα προκληθούν ζηµιές στις υποδοµές αλλά δεν θα αναφερθούν ζηµιές ή καταστροφές αεροσκαφών.

Ούτος ή άλλως τις ηµέρες εκείνες οι περισσότερες γερµανικές Σµηναρχίες δίωξης και βοµβαρδισµού είχαν αποχωρήσει από την Ελλάδα αφού οι γερµανικές δυνάµεις αποχώρησαν από την Αττική στις 12 και 13 Οκτωβρίου παραδίδοντας και τα αεροδρόµια.