Ανησυχία στη Γερμανία μετά τις αποκαλύψεις του Stern ότι οι ΗΠΑ μπορεί να καθηλώσουν τα F-35 όποτε θέλουν

Η πώληση 35 μαχητικών F-35 στην Γερμανία από τις ΗΠΑ έναντι 8,3 δισ.€ έχει προκαλέσει σάλο στην χώρα, μετά τις αποκαλύψεις του περιοδικού Stern το οποίο αναφέρει ότι έχει στη διάθεσή του τους μυστικούς όρους της συμφωνίας. Όπως αναφέρει υπάρχουν τρεις όροι-παγίδες που δίνουν στις ΗΠΑ τη δυνατότητα να ελέγχουν πλήρως το αμερικάνικο μαχητικό.

Σε μια από τις ρήτρες του συμβολαίου αναφέρεται ότι:

«Η κυβέρνηση των ΗΠΑ διατηρεί το δικαίωμα, σε περίπτωση ασυνήθιστων και επιτακτικών περιστάσεων, εάν το απαιτεί το εθνικό συμφέρον των ΗΠΑ, να τερματίσει ή να αναστείλει την παροχή υπηρεσιών εν όλω ή εν μέρει ανά πάσα στιγμή».

Με την λέξη «υπηρεσιών» το Στερν αναφέρει ότι οι ΗΠΑ μπορούν είτε να αναστείλουν την παράδοση των μαχητικών χωρίς να αποζημιώσουν τον πελάτη, είτε να διακόψουν την υποστήριξη των αεροσκαφών, κάτι που αυτομάτως σημαίνει σταδιακή καθήλωση των μαχητικών.

Ακόμα όμως κι αν τα μαχητικά αεροσκάφη βρίσκονται τελικά στα χέρια του τελικού χρήστη, οι ΗΠΑ μπορούν να ακυρώσουν τις αποστολές τους. Δεν αναφέρεται πως ακριβώς αυτό μπορεί να γίνει αλλά ο «Νόμος για την Εξωτερική Βοήθεια» επιτρέπει στις ΗΠΑ να «παρακολουθούν την τελική χρήση» του F-35, δηλαδή «όλες» τις χρήσεις, όπως αναφέρει η συμφωνία, σύμφωνα με τον Stern.

Εάν κάποια από αυτές τις «χρήσεις» ζημιώνει τα συμφέροντα των ΗΠΑ τότε έχουν τη δυνατότητα ακύρωσης της χρίσης τους χωρίς να διευκρινίζεται πως μπορεί να συμβεί αυτό.

Γενικότερα οι συμβάσεις για στρατιωτικές εξαγωγές των ΗΠΑ όπως το F-35 εμπίπτουν συνήθως στον «Νόμο Ελέγχου Εξαγωγών Όπλων» των ΗΠΑ γνωστός ως AECA.

Ο AECA διέπει την πώληση αμυντικών προϊόντων στη λίστα πυρομαχικών των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του F-35, και επιτρέπει στην κυβέρνηση των ΗΠΑ να επιβάλλει όρους, όπως παρακολούθηση τελικής χρήσης, για να διασφαλίσει τη συμμόρφωση με τα συμφέροντα ασφαλείας των ΗΠΑ.

Οι τυπικές συμφωνίες FMS, τις οποίες διαχειρίζεται η Υπηρεσία Συνεργασίας για την Ασφάλεια Άμυνας, (DSCA) συχνά περιλαμβάνουν ρήτρες που επιτρέπουν στις ΗΠΑ να τερματίσουν ή να αναστείλουν τις συμβάσεις εάν μετατοπιστούν οι στρατηγικές προτεραιότητες – γεωπολιτικές κρίσεις ή αλλαγές στην εξαγωγική πολιτική. Αυτό δεν είναι μοναδικό για τη Γερμανία βέβαια καθώς είναι χαρακτηριστικό των συμφωνιών όπλων των ΗΠΑ παγκοσμίως.

Als Ersatz für die alten Tornado-Flieger hat die Bundeswehr bei den USA neue F-35 bestellt. Aber nun schwant den Militärs Böses. Ein exklusiver Blick in den Vertrag. https://t.co/FtRXJQAK9r

— stern (@sternde) March 20, 2025

Η ρήτρα «ασυνήθιστες και επιτακτικές περιστάσεις» ευθυγραμμίζεται με τη γλώσσα της AECA (22 U.S.C. § 2753), η οποία επιτρέπει στον Αμερικανό Πρόεδρο να τερματίσει τις πωλήσεις όπλων εάν δεν εξυπηρετούν πλέον τα συμφέροντα των ΗΠΑ.

Ιστορικά, αυτό έχει εφαρμοστεί σπάνια, αλλά δεν είναι υποθετικό. Οι ΗΠΑ σταμάτησαν τη στρατιωτική βοήθεια προς την Τουρκία λόγω των αγορών S-400 το 2019. Το αν αυτό επεκτείνεται στον έλεγχο μετά την παράδοση, όπως η ακύρωση μιας αποστολής , είναι λιγότερο σαφές.

Η επιχειρησιακή εξάρτηση του F-35 σε ενημερώσεις λογισμικού και υποστήριξη υλικοτεχνικής υποστήριξης που ελέγχονται από τις ΗΠΑ (μέσω του διαβόητου Autonomic Logistics Information System ή ALIS τώρα γνωστό ως ODIN) δίνει στις ΗΠΑ αυτή τη δυνατότητα. Η άρνηση ενημερώσεων λογισμικού ή εξαρτημάτων θα μπορούσε να καθηλώσει τον στόλο των F-35, αν και κανένα στοιχείο δεν υποστηρίζει έναν κυριολεκτικό «διακόπτη εξόντωσης» που βρίσκεται στα συγκεκριμένα μαχητικά.

Θα μπορούσαν οι ΗΠΑ να σταματήσουν τις ενημερώσειος λογισμικού και παροχής ανταλλακτικών προς την Γεμρανία ή κάθε άλλο χρήστη του F-35; Φυσικά και μπορούν, αλλά υπο εξαιρετικές συνθήκες και μόνο.

Όπως άλλωστε έχουν κάνει και στο παρελθόν. Ας δούμε την περίπτωση Ιράν, ισλαμικής επανάστασης και F-14, f-4C/D και F-5E.

Τώρα εάν με την πρόοδο της τεχνολογίας υπάρχει και ένας «μαγικός»  διακόπτης που μπορεί να καθηλώσει τα αεροσκάφη η Lockheed Martin το αρνείται.

To Γραφείο του F-35 (F-35 Joint Program Office) εξέδωσε ανακοίνωση, με την οποία διαβεβαιώνει ότι δεν υφίσταται «Kill Switch» στα μαχητικά αεροσκάφη F-35, που θα επέτρεπε στις ΗΠΑ να εξουδετερώσουν το αεροσκάφος.

Η ανακοίνωση εκδόθηκε μετά τις ανησυχίες που εκφράστηκαν από χώρες για την ύπαρξη Kill Switch.

«Το πρόγραμμα λειτουργεί βάσει καθιερωμένων συμφωνιών που διασφαλίζουν ότι όλοι οι χρήστες F-35 έχουν τις απαραίτητες δυνατότητες για να συντηρήσουν και να λειτουργήσουν αποτελεσματικά τα αεροσκάφη τους.

Η δύναμη του προγράμματος F-35 έγκειται στην παγκόσμια συνεργασία του και παραμένουμε δεσμευμένοι να παρέχουμε σε όλους τους χρήστες την πλήρη λειτουργικότητα και υποστήριξη που χρειάζονται», αναφέρει η ανακοίνωση.

‘There is no kill switch’—The F-35 ‘kill switch’ rumor has been debunked.

“After weeks of speculation, the Pentagon formally denies having the ability to remotely disable @LockheedMartin’s F-35 fighter jets.”

— F-35 Lightning II (@thef35) March 18, 2025