Γιουβάλ Νώε Χαράρι: Ο Ισραηλινός συγγραφέας περιγράφει το «μέλλον με δεσμά» που περιμένει (και) τους Ελληνες

‘Ενα δυσοίωνο μέλλον για την ανθρωπότητα ως απόρροια της καταστολής των ατομικών ελευθεριών με αφορμή την πανδημία του κορωνοϊού και μια δυστοπία στην οποία θα ζήσουμε μόλις ολοκληρωθεί το πρόγραμμα παρακολούθησης της ιδιωτικής ζωής των ανθρώπων περιμένει τις χώρες και τους λαούς στους οποίους εφαρμόζεται τώρα αυτό το πρόγραμμα (όπως η Ελλάδα) αποκαλύπτει σε άρθρο του ο γνωστός Ισραηλινός ιστορικός, φιλόσοφος και συγγραφές Γιουβάλ Νώε Χαράρι.

Ο συγγραφέας των βιβλίων «Sapiens: Μια σύντομη ιστορία του ανθρώπου» και «Homo Deus: Μια σύντομη ιστορία του μέλλοντος», διερωτάται σε άρθρο του στους Financial Times «κατά πόσον θα πρέπει να θυσιαστεί η ιδιωτικότητα στο βωμό της Υγείας».

Θίγει το ζήτημα από την οπτική που το έθιξε σήμερα και το pronews.gr όταν όλα τα ΜΜΕ της χώρας δεν ασχολήθηκαν καθόλου με το γεγονός ότι οι πολίτες παραδίδουν ολοκληρωτικά πλέον την ατομική τους ελευθερία στο κράτος.

Αναφέρει μάλιστα πως όλα μας τα δεδομένα θα αναλύονται βάση αλγορίθμων και θα γνωρίζουν πριν από εμάς για την υγεία μας και για την προσωπική μας ζωή.

Προειδοποιεί πως εάν οι πολίτες παραδώσουν την ατομική τους ελευθερία οι ζωές τους θα μετατραπούν σε εφιάλτη.

«Πολλά από τα βραχυπρόθεσμα έκτακτα μέτρα, θα γίνουν στο μέλλον αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας» που σημαίνει ότι οι πολίτες θα ενημερώνουμε το κράτος με sms που είμαστε, τι κάνουμε, ποια είναι η δραστηριότητά μας, κλπ.

Και συνεχίζει: «Χώρες ολόκληρες μετατρέπονται σε πειραματόζωα σε μεγάλης κλίμακας κοινωνικά πειράματα. Τι συμβαίνει όταν όλοι εργάζονται από το σπίτι και επικοινωνούν μόνον εξ’ αποστάσεως;»

Οπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Ισραηλινός συγγραφέας πλέον με την σημερινή τεχνολογία )που εφαρμόζεται στην καραντίνα στην Ελλάδα) έχουν αποκτηθεί δυνατότητες διαρκούς παρακολούθησης των πολιτών κάτι που δεν είχε ούτε η σοβιετική KGB!

Και σημειώνει το εξής εφιαλτικό σενάριο:

«Η κρίση του κορωνοϊού μπορεί να είναι το σημείο βρασμού αυτής της μάχης, γιατί όταν οι άνθρωποι καλούνται να επιλέξουν μεταξύ της ιδιωτικότητας και της υγείας, συνήθως επιλέγουν την υγεία.

Στην πραγματικότητα η ρίζα του προβλήματος είναι το να ζητάς από τους ανθρώπους να διαλέξουν μεταξύ της ιδιωτικότητάς τους και της υγείας τους, γιατί πρόκειται για ψευτοδίλημμα».

Και συνεχίζει:

«Αν μπορούσα να παρακολουθώ την κατάσταση της υγείας μου επί 24 ώρες το 24ωρο, θα μάθαινα όχι μόνο εάν έχω γίνει επικίνδυνος για την υγεία των γύρω μου, αλλά και ποιες συνήθειές μου συμβάλλουν στην κατάσταση της υγείας μου.

Και αν μπορούσα να αποκτήσω πρόσβαση και να αναλύσω αξιόπιστα στατιστικά στοιχεία για τη διάδοση του κορωνοϊού, θα ήμουν σε θέση να κρίνω αν η κυβέρνηση μου λέει την αλήθεια και εάν υιοθετεί τις σωστές πολιτικές για την καταπολέμηση της επιδημίας.

Όποτε οι άνθρωποι μιλούν για παρακολούθηση, να θυμόμαστε ότι την ίδια τεχνολογία παρακολούθησης μπορούν συνήθως να χρησιμοποιήσουν όχι μόνο οι κυβερνήσεις για την παρακολούθηση ατόμων – αλλά και τα άτομα για να παρακολουθούν τις κυβερνήσεις».

Τα κυριότερα σημεία του άρθρου έχουν ως εξής:

«Για να σταματήσει η πανδημία ολόκληροι πληθυσμοί καλούνται να συμμορφωθούν με ορισμένες κατευθυντήριες γραμμές και δύο βασικοί τρόποι υπάρχουν για να επιτευχθεί αυτό: ο ένας είναι να παρακολουθεί η κυβέρνηση τους πολίτες και να τιμωρεί όσους παραβιάζουν τους κανόνες.

Σήμερα, για πρώτα φορά στην ανθρώπινη ιστορία, η τεχνολογία καθιστά εφικτή τη διαρκή παρακολούθηση όλων. Πριν από πενήντα χρόνια, η KGB αδυνατούσε να παρακολουθεί τα 240 εκατ. πολιτών της ΕΣΣΔ επί 24 ώρες το 24ωρο, αλλά ούτε θα μπορούσε να επεξεργαστεί αποτελεσματικά όλες τις συλλεγείσες πληροφορίες.

Η KGB στηριζόταν σε πράκτορες και αναλυτές και δεν μπορούσε να διαθέσει από έναν πράκτορα για κάθε πολίτη. Τώρα όμως, οι κυβερνήσεις μπορούν να βασίζονται σε πανταχού παρόντες αισθητήρες και ισχυρούς αλγορίθμους.

Αναφέρεται ακόμη στο παράδειγμα της χώρας του, όπου ο πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου άναψε πρόσφατα το πράσινο φως στη Σιν Μπετ (υπηρεσία Εσωτερικής Ασφάλειας του Ισραήλ) να αναπτύξει τεχνολογικά εργαλεία, που συνήθως χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση τρομοκρατών, για να εντοπίζει φορείς του κορωνοϊού.

Και προειδοποιεί:

Αν δεν προσέξουμε, η επιδημία μπορεί να σηματοδοτήσει μια σημαντική καμπή στην ιστορία της παρακολούθησης. Όχι μόνο επειδή θα μπορούσε να λειάνει το δρόμο για την ανάπτυξη εργαλείων μαζικής επιτήρησης σε χώρες που τις έχουν απορρίψει μέχρι τώρα, αλλά ακόμη περισσότερο επειδή σηματοδοτεί μια δραματική μετάβαση από την επιδερμική στην λεπτομερή παρακολούθηση.

Μέχρι τώρα, όταν το δάχτυλό σας άγγιζε την οθόνη του έξυπνου κινητού σας που είχατε κι έκανε κλικ πάνω σε ένα σύνδεσμο, η κυβέρνηση ήθελε να μάθει που ακριβώς «κλικάρατε».

Αλλά με την πανδημία του κορωνοϊού μετατοπίζεται η εστίαση του ενδιαφέροντος. Τώρα η κυβέρνηση θέλει να γνωρίζει τη θερμοκρασία του δακτύλου σας και την αρτηριακή πίεση κάτω από την επιδερμίδα του.

Και συνεχίζει:

«Ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε επεξεργαζόμενοι τη στάση μας έναντι της παρακολούθησης, είναι ότι δεν γνωρίζουμε ακριβώς ποιοι μας παρακολουθούν και τι θα φέρουν τα επόμενα χρόνια.

Η τεχνολογία παρακολούθησης αναπτύσσεται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς και αυτό που φάνταζε ως επιστημονική φαντασία πριν από 10 χρόνια είναι σήμερα κάτι το συνηθισμένο. Ας σκεφτούμε υποθετικά ότι μια κυβέρνηση απαιτεί να φορά κάθε πολίτης βιομετρικό βραχιόλι που παρακολουθεί τη θερμοκρασία του σώματος και τους καρδιακούς παλμούς 24 ώρες το 24ωρο.

Τα δεδομένα που θα προκύπτουν θα αποθηκεύονται και θα αναλύονται από κυβερνητικούς αλγορίθμους. Οι αλγόριθμοι θα γνωρίζουν ότι είστε άρρωστοι, πριν ακόμα το αντιληφθείτε εσείς οι ίδιοι και θα ξέρουν επίσης πού πήγατε και ποιον συναντήσατε.

Οι αλυσίδες της μόλυνσης θα μπορούσαν να μειωθούν δραστικά, ακόμα και να κοπούν. Ένα τέτοιο σύστημα θα μπορούσε ενδεχομένως να σταματήσει την επιδημία στην αρχή της σε λίγες μέρες.

Ακούγεται υπέροχο, έτσι;

Το μειονέκτημα είναι, φυσικά, ότι αυτό θα προσέδιδε νομιμότητα σε ένα τρομακτικό νέο σύστημα παρακολούθησης.

Αν ξέρετε, για παράδειγμα, ότι έκανα κλικ σε έναν σύνδεσμο του Fox News ( το αγαπημένο τηλεοπτικό δίκτυο του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ) και όχι σε ένα σύνδεσμο του CNN, θα έχετε μάθει κάτι για τις πολιτικές μου απόψεις και ίσως και για την προσωπικότητά μου.

Αλλά αν μπορείτε να παρακολουθήσετε τι συμβαίνει με τη θερμοκρασία του σώματος μου, την αρτηριακή μου πίεση και τους καρδιακούς μου παλμούς καθώς παρακολουθώ ένα συγκεκριμένο βίντεο, μπορείτε να μάθετε τι με κάνει να γελώ, να κλαίω, και αυτό που με κάνει πραγματικά να εξοργίζομαι.

Ο θυμός, η χαρά, η ανία και η αγάπη είναι βιολογικά φαινόμενα, όπως ο πυρετός και ο βήχας. Η ίδια τεχνολογία που αναγνωρίζει τον βήχα θα μπορούσε επίσης να εντοπίσει το γέλιο.

Εάν οι εταιρείες και οι κυβερνήσεις αρχίσουν να συλλέγουν κατά μαζικό τρόπο βιομετρικά δεδομένα, μπορούν να φθάσουν στο σημείο να μας γνωρίζουν πολύ καλύτερα από ό, τι γνωρίζουμε εμείς οι ίδιοι τον εαυτό μας και τότε όχι μόνον θα μπορούν να προβλέψουν τα αισθήματά μας, αλλά και να τα χειραγωγήσουν και να μας πουλήσουν ο,τι – από προϊόντα μέχρι πολιτικούς.

Η βιομετρική παρακολούθηση θα καθιστούσε την κυβερνοπειρατεία στα δεδομένα της Cambridge Analytica να μοιάζει βγαλμένη από την Εποχή του Λίθου.

Φανταστείτε στη Βόρεια Κορέα το 2030 να είναι υποχρεωμένοι όλοι οι πολίτες να φορούν βιομετρικό βραχιόλι 24 ώρες το 24ωρο. Όταν ακούν μια ομιλία του «Μεγάλου Ηγέτη» και το βραχιόλι συλλαμβάνει ενδείξεις θυμού, τότε θα είναι τελειωμένοι…

Θα μπορούσε, φυσικά, να υποστηρίξει κανείς την ανάγκη βιομετρικής παρακολούθησης ως προσωρινού μέτρου στη διάρκεια μιας έκτακτης κατάστασης, που θα σταματούσε με τη λήξη της.

Αλλά τα προσωρινά μέτρα μέτρα έχουν την κακή συνήθεια να διαρκούν περισσότερο από τις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, καθώς υπάρχει πάντα μια νέα κατάσταση έκτακτης ανάγκης που παραμονεύει στον ορίζοντα.

Ακόμη και αν μηδενιστούν οι μολύνσεις από τον κορωνοϊό, ορισμένες διψασμένες για προσωπικά δεδομένα κυβερνήσεις θα μπορούν να ισχυριστούν ότι πρέπει να διατηρήσουν την επιτήρηση των βιομετρικών δεδομένων επειδή υποτίθεται ότι φοβούνται ένα δεύτερο κύμα κορωνοϊού, ή επειδή υπάρχει ένα νέο στέλεχος του Έμπολα εν εξελίξει στην κεντρική Αφρική ή επειδή . . . τέλος πάντων, αντιλαμβάνεστε.

Τα τελευταία χρόνια μαίνεται μια μεγάλη μάχη για την ιδιωτικότητά μας.

Η κρίση του κορωνοϊού μπορεί να είναι το σημείο βρασμού αυτής της μάχης, γιατί όταν οι άνθρωποι καλούνται να επιλέξουν μεταξύ της ιδιωτικότητας και της υγείας, συνήθως επιλέγουν την υγεία.

Στην πραγματικότητα η ρίζα του προβλήματος είναι το να ζητάς από τους ανθρώπους να διαλέξουν μεταξύ της ιδιωτικότητάς τους και της υγείας τους, γιατί πρόκειται για ψευτοδίλημμα.

Μπορούμε και πρέπει να απολαμβάνουμε τόσο την ιδιωτικότητα μας όσο και την υγεία μας.

Μπορούμε να επιλέξουμε να προστατέψουμε την υγεία μας και να σταματήσουμε την επιδημία του κορωνοϊού όχι με την καθιέρωση καθεστώτων ολοκληρωτικής επιτήρησης, αλλά με την ενδυνάμωση των πολιτών.

(…) Αντί να χτίσουμε ένα καθεστώς επιτήρησης, δεν είναι πολύ αργά για την ανοικοδόμηση της εμπιστοσύνης των ανθρώπων στην επιστήμη, στις δημόσιες Αρχές και στα ΜΜΕ.

Οπωσδήποτε θα πρέπει να χρησιμοποιούμε και τις νέες τεχνολογίες, αλλά αυτές οι τεχνολογίες θα πρέπει να ενδυναμώνουν τους πολίτες. Είμαι υπέρ της παρακολούθησης της θερμοκρασίας του σώματός μου και της αρτηριακής μου πίεσης, αλλά αυτά τα δεδομένα δεν θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία μιας πανίσχυρης κυβέρνησης.

Αντίθετα, τα δεδομένα αυτά θα πρέπει να μου επιτρέψουν να λαμβάνω πιο ενημερωμένες προσωπικές επιλογές και επίσης να μπορώ να καθιστώ υπόλογη την κυβέρνηση για τις αποφάσεις της.

Αν μπορούσα να παρακολουθώ την κατάσταση της υγείας μου επί 24 ώρες το 24ωρο, θα μάθαινα όχι μόνο εάν έχω γίνει επικίνδυνος για την υγεία των γύρω μου, αλλά και ποιες συνήθειές μου συμβάλλουν στην κατάσταση της υγείας μου.

Και αν μπορούσα να αποκτήσω πρόσβαση και να αναλύσω αξιόπιστα στατιστικά στοιχεία για τη διάδοση του κορωνοϊού, θα ήμουν σε θέση να κρίνω αν η κυβέρνηση μου λέει την αλήθεια και εάν υιοθετεί τις σωστές πολιτικές για την καταπολέμηση της επιδημίας.

Όποτε οι άνθρωποι μιλούν για παρακολούθηση, να θυμόμαστε ότι την ίδια τεχνολογία παρακολούθησης μπορούν συνήθως να χρησιμοποιήσουν όχι μόνο οι κυβερνήσεις για την παρακολούθηση ατόμων – αλλά και τα άτομα για να παρακολουθούν τις κυβερνήσεις».

Ποιος είναι ο Γιουβάλ Νώε Χαράρι

Ο Γιουβάλ Νώε Χαράρι (εβραϊκά: יובל נח הררי) είναι Ισραηλινός ιστορικός και καθηγητής του τμήματος ιστορίας στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ. Είναι ο συγγραφέας των βιβλίων Sapiens: Μια σύντομη ιστορία του ανθρώπου (2014), και Homo Deus: Μια σύντομη ιστορία του μέλλοντος (2016) τα οποία σημείωσαν διεθνή εκδοτική επιτυχία σε πολλές γλώσσες. Στα γραπτά του εξετάζει το ζήτημα της ελεύθερης θέλησης, της συνείδησης, και της νοημοσύνης.

Το βιβλίο του με τίτλο «Sapiens: Μια σύντομη ιστορία του ανθρώπου» εκδόθηκε στα Εβραϊκά το 2011, και ακολούθησε η έκδοση του στα Αγγλικά το 2014.

Έκτοτε, μεταφράστηκε σε 30 επιπλέον γλώσσες.Η έκδοση στην ελληνική γλώσσα κυκλοφόρησε το 2015. Η αρχική έκδοση του βιβλίου σημείωσε εξαιρετική επιτυχία στο Ισραήλ και παρήγαγε μεγάλο ενδιαφέρον, ακαδημαϊκό και του γενικού κοινού, καθιστώντας τον Χαράρι διάσημο.

Στο βιβλίο του 2016 με τίτλο «Homo Deus: Μια σύντομη ιστορία του μέλλοντος», επικεντρώθηκε κυρίως στο μέλλον του ανθρώπινου είδους.