Στις φλόγες η Ευρώπη: Μαζικές διαμαρτυρίες κατά των lockdowns – Οι πολίτες απαιτούν τη ζωή τους πίσω

Μαζικές διαδηλώσεις κατά των lockdowns σε πάρα πολλές χώρες της Ευρώπης λαμβάνουν χώρα τις τελευταίες ημέρες, με αποκορύφωμα τα όσα έγιναν το Σαββατοκύριακο.

Η κόπωση βγάζει στους δρόμους τους πολίτες, που έχουν απολέσει εδώ και μήνες θεμελιώδεις ελευθερίες τους, ενώ παράλληλα βλέπουν τα κρούσματα να επιμένουν σε υψηλά επίπεδα και το ένα lockdown να διαδέχεται το άλλο.

Αίτια γι’ αυτό τα αναποτελεσματικά lockdowns τα οποία επιβάλουν οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες τους τελευταίους μήνες.

Στο Μπρίστολ, μια αγγλική φοιτητούπολη, αστυνομία και διαδηλωτές συγκρούστηκαν σε οδομαχίες. Στο Κασέλ της Γερμανίας, μια πόλη που ίσως σας είναι γνωστή ως «πατρίδα» της Documenta, η αστυνομία κατέστειλε τους διαδηλωτές κατά του lockdown με αύρες και σπρέι πιπεριού.

Η αστυνομική βία, αναφέρουν οι Times της Νέας Υόρκης, αποτελεί πια συνηθισμένο φαινόμενο, με τους διαδηλωτές να υφίστανται χτυπήματα από κλομπ και ασπίδες και τις ευρωπαϊκές κοινωνίες να αναρωτιούνται ποιος είναι ο ρόλος της αστυνομίας στο πλαίσιο κρατών που ήδη έχουν αφαιρέσει από τους πολίτες τους το μεγαλύτερο μέρος των ελευθεριών τους.

Από την Ισπανία και τη Δανία μέχρι την Αυστρία και τη Ρουμανία, οι πολίτες, συγχυσμένοι από την κατάσταση που επικρατεί, ξεσπούν εναντίον των περιορισμών της καθημερινότητάς τους.

Στην Αγγλία η φλόγα των διαμαρτυριών έχει φουντώσει και εξαιτίας της απαγωγής και της δολοφονίας της 36χρονης Σάρα Έβεραρντ από έναν αστυνομικό, καθώς επέστρεφε στο σπίτι της στο Λονδίνο. Η αστυνομία διέλυσε διαμαρτυρία για το περιστατικό, με την πρόφαση της παραβίασης των υγειονομικών μέτρων.

Η πιθανότητα περαιτέρω συγκρούσεων είναι υψηλή, τονίζει ο Στοτ στους Times, εξαιτίας «του θερμότερου καιρού, της διάρκειας του lockdown και της αυξανόμενης δυσαρέσκειας σε μερίδες της κοινωνίας για την εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων».

Στο Μπρίστολ, αιτία για τις συγκρούσεις στάθηκε η σαρωτική νέα νομοθεσία που θα έδινε τη δυνατότητα στην αστυνομία να περιορίζει σημαντικά τις διαδηλώσεις. Μια ειρηνική διαμαρτυρία που καλούσε σε απόρριψη του νομοσχεδίου, στο Κολέγιο Green της πόλης, έλαβε βίαιη τροπή όταν ορισμένοι εκ των διαδηλωτών εφόρμησαν σε τοπικό αστυνομικό τμήμα και άρχισαν να πετούν πυροτεχνήματα προς την πλευρά των αστυνομικών, σύμφωνα με τους Times.

Ο δήμαρχος του Μπρίστολ, Μάρβιν Ρις, επέκρινε τη βία, αναφέροντας ωστόσο ότι οι επιτιθέμενοι ήταν ξένα σώματα προς την πορεία, την οποία και χρησιμοποίησαν ως δικαιολογία για να επιτεθούν στο κατεστημένο.

Όμως ο Ρις, που ανήκει στο κόμμα των Εργατικών, αντιτίθεται και στην προτεινόμενη νομοθεσία. Όπως λέει, το νομοσχέδιο προωθήθηκε βιαστικά και χωρίς αρκετή σκέψη, ως μια κυνική προσπάθεια της κυβέρνησης των Συντηρητικών να «συσπειρώσει τη βάση της πίσω από το δόγμα «νόμος και τάξη» εν μέσω της πανδημίας.

Οι βίαιες συγκρούσεις του Μπρίστολ, που είχαν ως απολογισμό δυο απανθρακωμένα αστυνομικά οχήματα και 20 τραυματίες αστυνομικούς – ο ένας με διάτρηση πνεύμονα – έχουν ανησυχήσει βαθύτερα τον Ρις.

Τα μέτρα του κορωνοϊού δεν αναμενόταν να διαρκέσουν περισσότερο από μερικούς μήνες, όμως πλέον έχουν σβήσει τα πρώτα τους κεράκια. Και αυτό έχει δημιουργήσει εντάσεις μεταξύ των πολιτών και της αστυνομίας που δεν περιορίζονται στις διαδηλώσεις, αλλά εξαπλώνονται στα σπιτικά πάρτι και σε εκείνους που συναντούν τους φίλους τους σε εξωτερικούς χώρους.

Στην αρχή της πανδημίας, ένα τοπικό αστυνομικό τμήμα χρησιμοποιούσε drones για να ντροπιάσει τους πολίτες που έβγαιναν βόλτα – ακόμη και αν επρόκειτο για ένα ζευγάρι που έβγαζε βόλτα τον σκύλο του στην ερημιά. Αργότερα, ιδιοκτήτες γυμναστηρίων και αθλητικών ομίλων δέχθηκαν αστυνομικές εισβολές, όταν αποφάσισαν να ανοίξουν παρά τους περιορισμούς.

Σε μια πρώιμη εκδοχή του βρετανικού lockdown, οι ειρηνικές διαδηλώσεις εξαιρούνταν από τις απαγορεύσεις. Όμως αυτή η εξαίρεση αφαιρέθηκε σε μια από τις κατοπινές μετατροπές, αφήνοντας το δικαίωμα στην ειρηνική διαμαρτυρία σε αν νομικό κενό. Σύμφωνα με την τελευταία παραλλαγή των κανονισμών, που εκδόθηκε τη Δευτέρα, οι πολίτες διατηρούν το δικαίωμα στις διαδηλώσεις υπό συγκεκριμένους περιορισμούς, με εφαρμογή από την επόμενη Δευτέρα.

Αυτού του είδους οι νόμοι έκτακτης ανάγκης περνούν από το Κοινοβούλιο χωρίς να εξετάζονται ενδελεχώς, όπως συνηθίζεται με τα νομοσχέδια. Δεδομένου του – εντυπωσιακού – γεγονότος ότι η Βρετανία δεν διαθέτει ενιαίο γραπτό σύνταγμα, οι Βρετανοί που θέλουν να διαδηλώσουν είναι υποχρεωμένοι να στηρίζονται στην πολύ πιο ασαφή προστασία που τους παρέχει η νομοθεσία για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

«Η πανδημία έχει εκθέσει τις αδυναμίες του άγραφου συντάγματός μας, αναφορικά με συγκεκριμένα δικαιώματα», αναγνωρίζει μιλώντας στους Times ο Άνταμ Βάγκνερ, ένας συνήγορος ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ειδικός επί των κανόνων του κορωνοϊού. «Αν αφαιρέσεις την αντιπροσωπευτική δημοκρατία από τη διαδικασία της ψήφισης νόμων, χάνεις καίριες φωνές».

Αντιθέτως, το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας, πέρσι επικύρωσε το δικαίωμα των πολιτών να διαδηλώνουν, με τον όρο της συμμόρφωσης προς τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης. Ακόμη και εκεί, όμως, το τι ακριβώς σημαίνει αυτό δεν είναι πάντα ξεκάθαρο.

Στο Κασέλ, η αστυνομία έχει δεχθεί κριτική επειδή επέτρεψε τη συνάθροιση χιλιάδων διαδηλωτών ενάντια στο lockdown. Μόνο αργότερα, όταν μερίδα των διαδηλωτών επιτέθηκε στους αστυνομικούς, εκείνοι κινήθηκαν κατά του πλήθους, χρησιμοποιώντας σπρέι πιπεριού, κλομπ και αύρες νερού.

«Είναι προσβολή για την πόλη μας», δήλωσε ο δήμαρχος του Κασέλ, Κρίστιαν Γκεζέλε, στην εφημερίδα Frankfurter Allgemeine. Ο ίδιος είχε επιχειρήσει να απαγορεύσει τη συγκέντρωση με το επιχείρημα ότι θα μπορούσε να αποτελέσει εστία υπερμετάδοσης, χωρίς όμως επιτυχία.

Βρετανοί αξιωματούχοι προβάλλουν επιχειρήματα οικονομικού και κοινωνικού περιεχομένου για τη σκληρή αστυνομική νομοθεσία. Για παράδειγμα, υπουργοί του Τζόνσον αναφέρουν ότι το κόστος της προστασίας μιας νέας υπερταχείας σιδηροδρομικής γραμμής από τους διαδηλωτές για το περιβάλλον έχει αγγίξει τα $69 εκατ. δολάρια.

Η Πρίτι Πατέλ, υπουργός εσωτερικών της χώρας, καταδίκασε τις συγκρούσεις στο Μπρίστολ ως «αλητεία και αταξία» και δήλωσε ότι κορυφαία προτεραιότητα της κυβέρνησης ήταν η προστασία της αστυνομίας – αν και, όπως πρόσθεσε, δεν ισχύει το ίδιο και για ορισμένα μέλη της αντιπολίτευσης.

«Έχουμε δηλώσει ξεκάθαρα ότι προκειμένου να σώσουμε ζωές και να νικήσουμε αυτή την πανδημία, οι άνθρωποι θα πρέπει να αποφεύγουν τις μεγάλες συναθροίσεις», ανέφερε στο Κοινοβούλιο. «Υπερβολικά πολλοί άνθρωποι αποφάσισαν εγωιστικά αυτό το Σαββατοκύριακο ότι αυτό δεν ισχύει για εκείνους».

Εντείνοντας περαιτέρω το ήδη φορτισμένο πολιτικό κλίμα, το νομοσχέδιο για την αστυνόμευση βρίσκεται σε στάδιο κοινοβουλευτικών διαβουλεύσεων την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση επεκτείνει τη διάρκεια των μέτρων, γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις και από τη φιλελεύθερη δεξιά.