Η Δανία στέλνει τους «αιτούντες άσυλο» εκτός Ευρώπης

Η Δανία αναμένεται να υιοθετήσει σήμερα Πέμπτη 3 Ιουνίου, ένα νόμο ο οποίος, θα της επιτρέψει να ανοίγει κέντρα για την υποδοχή αιτούντων άσυλο σε χώρες του εξωτερικού, όπου θα στέλνονται και θα παραμένουν ως την ολοκλήρωση της επεξεργασίας των φακέλων τους… κι ακόμη και μετά.

Ο τελευταίος νεοτερισμός της σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης της Μέτε Φρέντεριξεν για να αποθαρρύνονται οι αλλοδαποί να πηγαίνουν στην πλούσια σκανδιναβική χώρα είναι πως, σύμφωνα με το νομοσχέδιο, οι αιτούντες άσυλο θα παραμένουν σε τρίτες χώρες ακόμη κι αν τους δίνεται καθεστώς «πρόσφυγα».

Το σχέδιο νόμου αναμένεται να περάσει με άνεση το κοινοβουλευτικό στάδιο, καθώς το υποστηρίζουν η δεξιά και η άκρα δεξιά, παρά την εναντίωση ορισμένων παρατάξεων της δανικής αριστεράς.

Κατάργηση των αδειών παραμονής Σύρων επειδή περιοχές της πατρίδας τους κρίνεται πως είναι πλέον ασφαλείς, σκλήρυνση του νόμου κατά των «γκέτο», για να οριστεί πλαφόν στον αριθμό των «μη δυτικών» κατοίκων στις γειτονιές, ορισμός επίσημου στόχου να υπάρχουν «μηδέν πρόσφυγες» στη χώρα: η κεντροαριστερή κυβέρνηση ασκεί σήμερα μια από τις πιο περιοριστικές πολιτικές στην Ευρώπη σε ό,τι αφορά τη μετανάστευση.

Δυνάμει του νομοσχεδίου, κάθε αιτούμενος άσυλο στη Δανία, αφού καταγραφούν τα στοιχεία του, και με ελάχιστες εξαιρέσεις, κυρίως για ανθρώπους με σοβαρές ασθένειες, θα μεταφέρεται σε κέντρο υποδοχής εκτός ΕΕ. Αν δεν εξασφαλίσει καθεστώς πρόσφυγα ο μετανάστης θα απαιτείται να φύγει από τη χώρα που θα τον φιλοξενεί.

«Αλλά στο κυβερνητικό νομοσχέδιο ορίζεται ακόμη πως όσοι εξασφαλίζουν δικαίωμα ασύλου δεν θα επιτρέπεται να ‘επιστρέψουν’ στη Δανία, απλά θα έχουν καθεστώς πρόσφυγα στην τρίτη χώρα», σύμφωνα με τον Μάρτιν Λέμπεργκ-Πέντερσεν, ειδικός σε ζητήματα μετανάστευσης στο πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης.

Όλη τη διαδικασία θα την αναλαμβάνουν τρίτες χώρες, με χρήματα που θα καταβάλλονται από τη Δανία. Για την ώρα καμία χώρα δεν έχει συμφωνήσει να υποδέχεται αιτούντες άσυλο, ωστόσο η Κοπεγχάγη λέει πως συζητάει με πέντε ως δέκα χώρες, που δεν κατονομάζει.

Η Αίγυπτος, η Ερυθραία, η Αιθιοπία κυκλοφορούν στα ΜΜΕ της Δανίας. Αλλά είναι πάνω απ’ όλα η Ρουάντα – η οποία μια εποχή προβλεπόταν να υποδεχθεί αιτούντες άσυλο για λογαριασμό του Ισραήλ – με την οποία οι επαφές φέρονται να έχουν προχωρήσει περισσότερο.

Στα τέλη Απριλίου, υπεγράφη συμφωνία συνεργασίας στους τομείς του ασύλου και της μετανάστευσης, στην οποία δεν γίνεται καμία αναφορά στην ανάθεση της υποδοχής αιτούντων άσυλο στο κράτος της Αφρικής.

Το σύστημα αυτό «ασφαλώς θα πρέπει να δημιουργηθεί εντός του πλαισίου διεθνών συμβάσεων. Αυτή είναι απαραίτητη προϋπόθεση» για να υπάρξει συμφωνία με τρίτες χώρες, είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ματίας Τεσφάγε, ο δανός υπουργός Μετανάστευσης, ο οποίος τον περασμένο μήνα είχε υπερασπιστεί το σχέδιο να στέλνονται αιτούντες άσυλο σε κράτη που δεν είναι κατ’ ανάγκη δημοκρατίες «με την έννοια που το αντιλαμβανόμαστε εμείς».

Το σχέδιο, που προωθεί η κυρία Φρέντεριξεν, ολοκληρώνει την ολοκληρωτική μεταμόρφωση της δανικής σοσιαλδημοκρατίας ως προς το μεταναστευτικό ζήτημα. Πλέον γενικεύεται σε σχεδόν όλο το πολιτικό φάσμα της χώρας η αποδοχή προτάσεων που άλλοτε έκανε μόνο η άκρα δεξιά, σημειώνει ο πολιτολόγος Κάσπερ Χάνσεν, καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης.

Πέντε χρόνια μετά την έγκριση του πολύ αμφιλεγόμενου νόμου που επέτρεπε να κατάσχονται τα τιμαλφή μεταναστών που εισέρχονταν στη Δανία – η είδηση έκανε τον γύρο ολόκληρου του κόσμου αλλά ο νόμος στην πράξη δεν εφαρμόστηκε παρά ελάχιστα – οι αρχές συνεχίζουν τη στρατηγική αποτροπής.

Μόλις 761 άνθρωποι έλαβαν άσυλο το 2019 και ακόμη λιγότεροι, 600 τον αριθμό, το 2020, έναντι 10.000 και πλέον το 2015. Κατ’ αναλογία με τον πληθυσμό της, η Δανία υποδέχεται δέκα φορές λιγότερους πρόσφυγες από ότι η Γερμανία και η Σουηδία, γείτονές της.

Το νομοσχέδιο αυτό αποτελεί «τη συνέχιση» μιας πολιτικής εξαιρετικά «συμβολικής», πρόκειται «για κάτι που μοιάζει λιγάκι με αυτή του Ντόναλντ Τραμπ με το τείχος του», εκτιμά ο γενικός γραμματέας του δανικού παραρτήματος της ΜΚΟ ActionAid, ο Τιμ Ουάιτ. Το νομοσχέδιο έχει θορυβήσει διεθνείς οργανισμούς. Η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες έκρινε πως «αντίκειται προς τις αρχές στις οποίες βασίζεται η διεθνής συνεργασία όσον αφορά τους πρόσφυγες».

«Εγκαινιάζοντας μια τόσο δραστική και περιοριστική αλλαγή (…) η Δανία διακινδυνεύει να προκαλέσει το φαινόμενο του ντόμινο» με άλλα λόγια να υπάρξουν και άλλες «χώρες της Ευρώπης και άλλων περιφερειών που θα εξερευνήσουν επίσης πιθανότητες να περιορίσουν την προστασία των προσφύγων στο έδαφός τους», εκτίμησε ο αντιπρόσωπος της Αρμοστείας στις σκανδιναβικές χώρες, ο Χένρικ Νόρντεντοφτ.

Για τον Τιμ Ουάιτ, πρόκειται για τρόπο η Κοπεγχάγη να αποποιηθεί τις ευθύνες της έναντι των ευρωπαίων εταίρων της, την ώρα που ήδη η Δανία απολαύει καθεστώς εξαίρεσης όσον αφορά τη συνεργασία στα ζητήματα του ασύλου και της μετανάστευσης.

«Οι πρόσφυγες θα ζητούν άσυλο στη Γερμανία, στη Γαλλία, στη Σουηδία. Αυτό (σ.σ.: το νομοσχέδιο) δεν θα τους αποτρέψει να περνούν τη Μεσόγειο, απλούστατα δεν θα έρχονται πλέον στη Δανία, η οποία με αυτό τον τρόπο θα απαλλαγεί» από τις ευθύνες της στο συγκεκριμένο πεδίο, εκτίμησε μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο.