Διεθνής Ασφάλεια
Τρία παιδιά έχασαν τη ζωή τους και άλλα δύο τραυματίστηκαν σοβαρά από ισραηλινό πύραυλο στη Γάζα στις 17 Ιουλίου 2014. Εννέα χρόνια μετά, στο Παρίσι, η δικαιοσύνη ερευνά την ευθύνη ενός Γάλλου εμπόρου όπλων, που κατηγορείται από τα θύματα για συνέργεια σε εγκλήματα πολέμου.
Στο τέλος εκείνης της ημέρας, πέντε παιδιά της οικογένειας Σουέιμπαρ τάιζαν τα περιστέρια τους στην ταράτσα του σπιτιού τους στη συνοικία Σάμπρα (βόρεια Γάζα), όταν ισραηλινός πύραυλος που εκτοξεύθηκε προφανώς από τηλεκατευθυνόμενο μη επανδρωμένο αεροσκάφος (drone) πέφτει πάνω τους.
Οι Αφνάν, 8 ετών, Ουάσιμ, 9 και Τζιχάντ, 10, σκοτώνονται. Ο Ουντάι, 16 ετών, και ο εξάδελφός του Μπάσιλ, 9, διακομίζονται στο νοσοκομείο σε σοβαρή κατάσταση.
Το Ισραήλ πραγματοποιούσε τότε την επιχείρηση «Προστατευτική αιχμή» (7 Ιουλίου-26 Αυγούστου 2014) που είχε σκοπό να σταματήσει η εκτόξευση ρουκετών από τον παλαιστινιακό θύλακα. Τουλάχιστον 2.251 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν, στην πλειονότητά τους άμαχοι, και 74 Ισραηλινοί, κυρίως στρατιώτες.
Το σπίτι των Σουέιμπαρ επλήγη στη διάρκεια συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός «σε μια συνοικία όπου δεν είχε σημειωθεί ποτέ βομβαρδισμός» καθώς δεν υπήρχε εκεί «ο παραμικρός στρατιωτικός στόχος», δήλωσε ο Γάλλος δικηγόρος της οικογένειας Ζοζέφ Μπρεάμ. «Είναι έγκλημα πολέμου», λέει, απορρίπτοντας το ενδεχόμενο «λάθους».
Στα συντρίμμια βρέθηκε ένα μαύρο κυλινδρικό θραύσμα που έφερε την ξεθωριασμένη εν μέρει επιγραφή «Eurofarad – Paris – France».
Σύμφωνα με τους ειδικούς, πρόκειται για έναν αισθητήρα που κατασκευάστηκε από τη γαλλική επιχείρηση Eurofarad – που εξαγοράστηκε το 2015 από τη βιομηχανία κατασκευής όπλων Exxelia Technologies – και πουλήθηκε στην ισραηλινή εταιρία Rafael.
Αυτός ο ποτενσιομετρικός αισθητήρας, που θεωρείται «υλικό πολέμου» σύμφωνα με έγγραφα που μελέτησε το AFP, χρησίμευε για να κατευθύνει τα πτερύγια των πυραύλων με σράπνελ (γεμάτα βλήματα) που κατασκεύαζε αυτή η αμυντική εταιρία.
Το τέλος της «ατιμωρησίας»
Δύο μηνύσεις σε βάρος της Exxelia κατατέθηκαν το 2016 και 2017, στη συνέχεια ξεκίνησε ανάκριση στη Γαλλία στις αρχές του 2018 για συνέργεια σε εγκλήματα πολέμου, σε αυτή την περίπτωση για σκόπιμη επίθεση εναντίον αμάχων και δολοφονίες, και ανθρωποκτονίες εξ αμελείας.
Για πρώτη φορά τίθεται ενώπιον της γαλλικής δικαιοσύνης το θέμα «της συμπεριφοράς» του ισραηλινού στρατού «στη Γάζα και στη Δυτική Όχθη» και της «ευθύνης» των κατασκευαστών όπλων, εκτιμά ο Μπρεάμ.
Ο δικηγόρος ζητεί το τέλος της «ατιμωρησίας» για τους εμπόρους όπλων και την εφαρμογή της συνθήκης για το εμπόριο όπλων που προβλέπει απαγόρευση των εξαγωγών, ή επανεξέταση των αδειών όταν οι χώρες πελάτες θεωρούνται ύποπτες για εγκλήματα πολέμου.
«Ένας πωλητής όπλων είναι υπεύθυνος για τη χρήση των όπλων του όταν δεν μπορεί να αγνοήσει ότι πρόκειται να διαπραχθούν εγκλήματα πολέμου», εκτιμά ο Μπρεάν.
«Επτά χρόνια μετά την έναρξη αυτής της υπόθεσης, δεν υπάρχει μέχρι σήμερα, απ΄ό,τι γνωρίζουμε, καμία κατηγορία σε βάρος της εταιρίας, η οποία δεν έχει τεθεί υπό εξέταση», δήλωσε από την πλευρά της η δικηγόρος της Exxelia, Βαλερί Μουνιόζ-Πονς, υπενθυμίζοντας πως μια πρώτη έρευνα, στην οποία η επιχείρηση «συνεργάστηκε πλήρως», είχε τεθεί στο αρχείο.
Τον Ιούλιο, ο Ουντάι Σουέιμπαρ και οι γονείς του, ένας θείος και ο εξάδελφός του Μπάσιλ πήγαν στη Γαλλία για να καταθέσουν στην ανακρίτρια στην οποία έχουν ανατεθεί οι έρευνες.
Όταν «μάθαμε ότι μπορεί να πηγαίναμε στη Γαλλία, δεν έκλεισα μάτι όλη νύχτα, ήμουν τόσο ευτυχισμένος. Θα μπορούσαμε επιτέλους να διεκδικήσουμε αυτό που μας οφείλεται», λέει ο Ουντάι Σουέιμπαρ. «Τραυματίστηκα όταν ήμουν 16 ετών και σήμερα είμαι 25: όλα αυτά τα χρόνια ήταν χαμένα», λέει ο νεαρός άνδρας.
«Ζητήσαμε να πάμε στη Γαλλία για αυτή την υπόθεση, θέλαμε μια λύση, φροντίδα, στη Γάζα, δεν έχουμε τίποτα, έχω ακόμη θραύσματα όλμων» που δεν έχουν αφαιρεθεί, λέει ο Μπάσιλ, που έχει καλυμμένο το κεφάλι με ένα σκουφί.
Ο Μπάσιλ και ο Ουντάι μίλησαν στο AFP σε μια συνάντηση στο Παρίσι για τα τραύματά τους και τα επακόλουθά τους.
«Βλέπω ακόμη αυτό που συνέβη μπροστά στα μάτια μου», λέει ο Ουντάι, που έχει μια μεγάλη ουλή στην κοιλιά, μια στραβωμένη δεξιά κνήμη και ένα θραύσμα που παραμένει στο αριστερό μπράτσο. «Αυτή η ιστορία με επηρέασε πολύ, με διέλυσε τελείως ψυχολογικά».
