Ουκρανία και Ρωσία ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου του ΟΗΕ στη Χάγη

Η Ρωσία και η Ουκρανία, θα βρεθούν σήμερα Δευτέρα (18/9) αντιμέτωπες στο Διεθνές Δικαστήριο του ΟΗΕ στη Χάγη, έπειτα από προσφυγή του Κιέβου με την οποία κατηγορεί τη Μόσχα ότι χρησιμοποίησε ισχυρισμούς για γενοκτονία προκειμένου να δικαιολογήσει την επέμβασή της το 2022.

Αντιπρόσωποι των δύο εμπόλεμων χωρών θα παρουσιάσουν τα επιχειρήματά τους ενώπιον των δικαστών στην έδρα του δικαστηρίου, στο Μέγαρο της Ειρήνης στη Χάγη, σε μια αντιδικία γύρω από το κατά πόσον το κορυφαίο δικαστήριο του ΟΗΕ έχει τη δικαιοδοσία να διατάξει τον τερματισμό της στρατιωτικής επιχείρησης της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δικαιολόγησε εν μέρει την επέμβαση της 24ης Φεβρουαρίου 2022 στη γειτονική Ουκρανία επικαλούμενος κατηγορίες για «γενοκτονία» ενορχηστρωμένη από το Κίεβο στη ρωσόφωνη ανατολική Ουκρανία.

Δύο ημέρες αργότερα, στις 26 Φεβρουαρίου 2022, το Κίεβο προσέφυγε στο Διεθνές Δικαστήριο «αρνούμενο κατηγορηματικά» αυτό τον ισχυρισμό και επιχειρηματολογώντας πως η χρήση από τη Ρωσία μιας «γενοκτονίας» ως προσχήματος αντιβαίνει στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1948 για τη γενοκτονία.

Το Μάρτιο 2022, το Διεθνές Δικαστήριο τάχθηκε με την πλευρά της Ουκρανίας, διατάσσοντας τη Ρωσία να «διακόψει αμέσως» τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της, οι οποίες συνεχίζονται αυτή τη στιγμή στην Ουκρανία.

Σύγκρουση για τη δικαιοδοσία

Αυτή η επείγουσα διάταξη, που αποκαλείται «συντηρητικό μέτρο», ανακοινώθηκε από τους δικαστές εν αναμονή μιας απόφασης σχετικά με τη δικαιοδοσία του δικαστηρίου στην υπόθεση.

Σύμφωνα με τη Ρωσία, το Διεθνές Δικαστήριο δεν έχει δικαιοδοσία επειδή η περίπτωση της Ουκρανίας δεν εντάσσεται στο πεδίο που καλύπτει η Σύμβαση του 1948 για τη γενοκτονία. Η Μόσχα θα αναπτύξει τα επιχειρήματά της σήμερα, το Κίεβο θα απαντήσει αύριο, Τρίτη.

Είναι η πρώτη φορά που ένας Ρώσος εκπρόσωπος θα απευθυνθεί στο δικαστήριο στο πλαίσιο της υπόθεσης αυτής. Η Μόσχα είχε προηγουμένως σνομπάρει τις ακροαματικές συνεδριάσεις, υποστηρίζοντας πως δεν είχε αρκετό χρόνο για να ετοιμάσει τα επιχειρήματά της.

Περισσότερες από 30 άλλες χώρες – όλες δυτικοί σύμμαχοι της Ουκρανίας – θα έχουν επίσης την ευκαιρία να παρέμβουν υπέρ του Κιέβου.

Οι ακροαματικές συνεδριάσεις θα συνεχισθούν μέχρι τις 27 Σεπτεμβρίου. Έπειτα απ’ αυτές, οι δικαστές θα αποφασίσουν αν το δικαστήριο έχει δικαιοδοσία για να κρίνει την υπόθεση. Η λήψη αυτής της απόφασης μπορεί να πάρει μήνες.

Το Διεθνές Δικαστήριο του ΟΗΕ στη Χάγη ασχολείται επίσης με μια ξεχωριστή προσφυγή της Ουκρανίας, η οποία υποστηρίζει πως η Ρωσία στήριζε τους αυτονομιστές αντάρτες στην ανατολική Ουκρανία επί χρόνια πριν από την εισβολή.

Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης δημιουργήθηκε μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο για να διευθετεί τις διαφορές μεταξύ των κρατών μελών του ΟΗΕ όταν αυτά δεν μπορούν να λύσουν μόνα τους τα προβλήματα. Οι αποφάσεις του δεν εφεσιβάλλονται, όμως το δικαστήριο δεν έχει κανένα μέσο για να τις εφαρμόσει.