Διεθνής Ασφάλεια
Συνεχίζονται οι μάχες σήμερα στο Σουδάν όπου στρατός και μία παραστρατιωτική οργάνωση συγκρούονται για την εξουσία, παρά τις υποσχέσεις για εκεχειρία και τις απειλές των ΗΠΑ για κυρώσεις.
Για εικοστή πρώτη ημέρα οι πέντε εκατομμύρια κάτοικοι του Χαρτούμ ξύπνησαν από τον ήχο των αεροπορικών επιδρομών και των αυτόματων όπλων.
Οι συγκρούσεις μεταξύ του στρατού, υπό τον στρατηγό Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν, και των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (ΔΤΥ) του στρατηγού Μοχάμεντ Χαμντάν Νταγκαλό, γνωστού και ως Χεμεντί, ξέσπασαν στις 15 Απριλίου και έχουν προκαλέσει μέχρι στιγμής τον θάνατο περίπου 700 ανθρώπων, σύμφωνα με τη μη κυβερνητική οργάνωση ACLED που καταμετρά τα θύματα συρράξεων.
Στο Χαρτούμ εργοστάσια, τράπεζες και καταστήματα έχουν λεηλατηθεί ή υποστεί ζημιές, έχει διακοπεί η ηλεκτροδότηση και δεν υπάρχει πόσιμο νερό, ενώ οι κάτοικοι καταγγέλλουν την κατακόρυφη αύξηση των τιμών των βασικών προϊόντων, όπως και ελλείψεις.
«Οι αντιμαχόμενοι στρατοί του Σουδάν επιδεικνύουν επικίνδυνη περιφρόνηση προς τις ζωές των αμάχων χρησιμοποιώντας όπλα που δεν είναι ακριβείας σε κατοικημένες περιοχές», κατήγγειλε ο ερευνητής του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Σουδάν Μοχάμεντ Όσμαν, σε έκθεση της ΜΚΟ που καταγράφει τις ζημιές στα νοσοκομεία και τα εργοστάσια επεξεργασίας νερού.
Η Ένωση Σουδανών Γιατρών ανέφερε ότι μία από τις βασικές μαιευτικές κλινικές της χώρας στην πόλη Ομντουρμάν λεηλατήθηκε και καταλήφθηκε από ενόπλους χθες Πέμπτη.
Συνολικά 17 νοσοκομεία έχουν υποστεί ζημιές από τις συγκρούσεις και 20 εκκενώθηκαν από την έναρξη των μαχών. Εξήντα από τα 88 νοσοκομεία στο Χαρτούμ δεν λειτουργούν, ενώ πολλά προσφέρουν περιορισμένες υπηρεσίες.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ανέβασε τους τόνους χθες: «η τραγωδία (…) πρέπει να σταματήσει», τόνισε, προειδοποιώντας για την επιβολή κυρώσεων εναντίον «όσων απειλούν την ειρήνη», χωρίς να κατονομάσει κάποιον.
Οι ΗΠΑ ήραν τις κυρώσεις που είχαν επιβάλει επί δύο δεκαετίες στο Σουδάν, μια χώρα 45 εκατομμυρίων κατοίκων, μόλις το 2020, μετά την ανατροπή το προηγούμενο έτος του δικτάτορα Όμαρ αλ Μπασίρ από τον στρατό.
Μετά το πραξικόπημα του 2021 ο Μπουρχάν και ο Νταγκαλό εκδίωξαν όλους τους πολιτικούς με τους οποίους μοιράζονταν ως τότε την εξουσία. Διαφώνησαν για την ένταξη των ΔΤΥ στον στρατό. Έκτοτε κανείς δεν φαίνεται ικανός να τους συμφιλιώσει.
Την Τρίτη ο πρόεδρος του Νότιου Σουδάν Σάλβα Κιρ ανακοίνωσε ότι πέτυχε «επί της αρχής συμφωνία» για εκεχειρία ως την Πέμπτη.
Όμως η διευθύντρια των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών (DNI) Αβρίλ Χέινς προειδοποίησε χθες, κατά τη διάρκεια ακρόασης στη Γερουσία, πως πρέπει να αναμένεται «παρατεταμένη» σύρραξη, καθώς «τα δυο στρατόπεδα πιστεύουν πως έχουν τη δυνατότητα να επικρατήσουν με στρατιωτικά μέσα» κι έχουν «ελάχιστα κίνητρα να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».
«Κάθε επιπλέον λεπτό πολέμου, οι άνθρωποι πεθαίνουν ή ρίχνονται στον δρόμο, η κοινωνία και το κράτος αποσυντίθενται», κατήγγειλε ο Χάλιντ Όμαρ Γιούσεφ, πρώην υπουργός του Σουδάν.
Από τις συγκρούσεις έχουν τραυματιστεί περισσότεροι από 5.000 άνθρωποι, ενώ έχουν εκτοπιστεί εσωτερικά τουλάχιστον 335.000 και άλλοι 115.000 έφυγαν στην εξορία, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ο οποίος ζητεί 402 εκατ. ευρώ για να βοηθήσει το Σουδάν, μια από τις πιο φτωχές χώρες του κόσμου.
Ο ΟΗΕ προειδοποιεί ότι 860.000 άνθρωποι, Σουδανοί αλλά και πολλοί Νοτιοσουδανοί που επιστρέφουν στη χώρα τους, ενδέχεται να εγκαταλείψουν το Σουδάν τους επόμενους μήνες.
«Περισσότεροι από 50.000 άνθρωποι είχαν περάσει ως τις 3 Μαΐου» τα σύνορα με την Αίγυπτο, ανέφερε ο ΟΗΕ, «περισσότεροι από 11.000» πήγαν στην Αιθιοπία και «30.000 στο Τσαντ».
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε ότι είναι «απολύτως απαραίτητο» η κρίση να μην βγει από τα σύνορα της χώρας.
Στο Νταρφούρ, που βρίσκεται στα δυτικά και συνορεύει με το Τσαντ, οι άμαχοι εξοπλίστηκαν και συμμετέχουν στις συγκρούσεις στις οποίες παίρνουν μέρος στρατιωτικοί, παραστρατιωτικοί, αντάρτες και μέλη φυλών, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Το Νορβηγικό Συμβούλιο Προσφύγων (NRC), τα γραφεία του οποίου λεηλατήθηκαν, έχει καταμετρήσει «τουλάχιστον 191 θανάτους, δεκάδες πυρπολημένα κτίρια και χιλιάδες εκτοπισμένους» στο Νταρφούρ, το οποίο είχε συγκλονιστεί τη δεκαετία του 2000 από συγκρούσεις που κόστισαν τη ζωή σε περίπου 300.000 ανθρώπους και προκάλεσαν τον εκτοπισμό 2,5 εκατ. ανθρώπους.
Αυτόπτες μάρτυρες έκαναν λόγο χθες για μάχες στην Ελ Ομπέιντ, 300 χιλιόμετρα νότια της πρωτεύουσας.
Στην παράκτια πόλη Πορτ Σουδαν, που έχει γλιτώσει από τις συγκρούσεις, 30 τόνοι βοήθειας έφτασαν σήμερα. Ο ΟΗΕ και ολοένα και περισσότερες ΜΚΟ προσπαθούν να διαπραγματευθούν την άφιξη βοήθειας στο Χαρτούμ και το Νταρφούρ.
Την ώρα που αυξάνονται οι διπλωματικές πρωτοβουλίες στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή, ο στρατός ζήτησε «αφρικανικές λύσεις για τα προβλήματα της ηπείρου», αν και χαιρέτισε την αμερικανοσαουδαραβική μεσολάβηση.
Ο απεσταλμένος του Μπουρχάν βρέθηκε χθες στην Αντίς Αμπέμπα. Το Κάιρο ανακοίνωσε ότι υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία με τους δύο αντίπαλους στρατηγούς.
Την Κυριακή οι υπουργοί Εξωτερικών των χωρών του Αραβικού Συνδέσμου θα συνεδριάσουν για να συζητήσουν την κρίση στο Σουδάν.
Ο στρατός δεσμεύθηκε «να ορίσει απεσταλμένο για να διαπραγματευθεί μια εκεχειρία» με τους παραστρατιωτικούς υπό την αιγίδα «των προέδρων του Νότιου Σουδάν, της Κένυας και του Τζιμπουτί».
Οι ΔΤΥ απαντούν ότι δέχονται μόνο μια τριήμερη εκεχειρία και όχι επταήμερη και συνομιλούν με πολλές χώρες και οργανισμούς.
