Το ντιμπέιτ μεταξύ των Τ.Μάτλοκ και Χ.Κίσιγκερ το 1994 που είχε «προβλέψει» τι θα συνέβαινε

Κι όμως ένα ντιμπέιτ ανάμεσα στον πρώην πρεσβευτή των ΗΠΑ στην ΕΣΣΔ, Τζακ Μάτλοκ και τον τότε υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Χένρι Κίσινγκερ, είχε «προβλέψει» τι θα συνέβαινε.

Υπενθυμίζεται ότι η Δύση  κατηγορεί τη Ρωσία για εισβολή σε μια ξένη χώρα και κατάκτηση εδαφών της και συνεπώς οι όποιες ρωσικές απαιτήσεις στην εκεχειρία «δεν ευσταθούν».

Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, όμως, ο πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στην ΕΣΣΔ και τότε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, Τζακ Μάτλοκ, είχε προβλέψει τι θα συνέβαινε, σε μια συζήτηση με τον αντίπαλό του, διαβόητο πρώην υπουργό Εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ.

Μιλώντας στην εκπομπή του Ρόμπερτ Μακνίλ, Newshour, ο Τ.Μάτλοκ είχε προειδοποιήσει πως αν ήταν εκείνος Ρώσος θα του ήταν δύσκολο να ερμηνεύσει γιατί οι Δυτικοί επεκτείνονταν στα σύνορα της Ρωσίας. «Δεν ήταν τίποτα λιγότερο από μια προσπάθεια αποκλεισμού της Ρωσίας από την Ανατολική Ευρώπη».

«Θα πρέπει να λάβετε υπόψη τον αντίκτυπο στην εσωτερική πολιτική των άλλων χωρών» έλεγε, τονίζοντας ότι «ο αντίκτυπος θα ήταν πολύ αρνητικός στη Μόσχα, στη ρωσική πολιτική, και δεν θα προσέφερε τίποτα σε όσους ήθελαν δημοκρατικούς θεσμούς».

Σημειώνεται ότι η Ουκρανία δέχτηκε να παίξει το παιχνίδι της Δύσης το 2014, και να συμμετέχει στο ΝΑΤΟ, αδιαφορώντας πλήρως για την απειλή που θα συμβόλιζε μια τέτοια κίνηση για την Ρωσία.

Συγκεκριμένα, σε εκείνη τη συζήτηση, ο αντίπαλός του Κίσινγκερ, ερωτηθείς γιατί πίστευε ότι έπρεπε να επεκταθεί το ΝΑΤΟ, εφόσον δεν υπήρχε απειλή είχε αναφέρει;

«Ο λόγος που οι Γερμανοί ενδιαφέρονται για την επέκταση του ΝΑΤΟ είναι ότι τα σύνορα του ΝΑΤΟ τώρα είναι στα ανατολικά γερμανικά σύνορα, τα οποία δεν τυχαίνει να απειλούνται γιατί εκεί είναι τα σύνορα με την Πολωνία. Εάν υπάρχει μια απειλή, και μπορούμε να διαφωνήσουμε αν υπάρχει ή όχι, αυτή είναι στα ανατολικά πολωνικά σύνορα».

«Επομένως, είναι κάπως παράλογο να υπάρχει εγγύηση για τα σύνορα που δεν απειλούνται και καμία εγγύηση για τα σύνορα που ενδέχεται να απειληθούν».

Δεύτερον, ο Κίσινγκερ υποστήριξε ότι δίχως την επέκταση θα δημιουργούνταν μια ουδέτερη ζώνη (no man’s land) μεταξύ Γερμανίας και Ρωσίας, -Πολωνίας, Τσεχίας, Σλοβακίας και Ουγγαρίας- την οποία θα επιβουλεύονταν τόσο η Ρωσία όσο και η Γερμανία.

«Αυτό θα ενθάρρυνε τον εθνικισμό τόσο στη Ρωσία όσο και στη Γερμανία, και το είδος της ξεχωριστής συμφωνίας για τη διχοτόμηση ή τις σφαίρες επιρροής, ακριβώς το είδος της διπλωματίας που συνέβαλε τόσο πολύ στις ευρωπαϊκές εντάσεις και πολέμους πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο» έλεγε.

Παρ’ όλα αυτά όμως, ο δημοσιογράφος επέμεινε να απαντήσει ο Κίσινγκερ. Για ποιο λόγο να γίνει η επέκταση, εφόσον δεν υπάρχει απειλή.

«Τώρα, τα υπάρχοντα σύνορα του ΝΑΤΟ δεν μπορούν να απειληθούν γιατί τώρα γειτνιάζουν με φιλικές χώρες. Εκεί λοιπόν, και δεν υπάρχει κανείς εκεί που να μπορεί να απειλήσει τα σύνορα, τουλάχιστον όχι από τα ανατολικά. Το πρόβλημα λοιπόν είναι αν τα νέα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης, -πρώην δορυφόροι της ΕΣΣΔ, θα έπρεπε να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ».

Ο Κίσινγκερ πρόσθεσε πως «αν είμαστε απρόθυμοι να ανταγωνιστούμε τους Ρώσους σήμερα όταν είναι αδύναμοι, είναι ψευδαίσθηση να πιστεύουμε ότι κάπου 2-4 χρόνια αργότερα, μπορούμε ξαφνικά να κινηθούμε προς αυτή την κατεύθυνση όταν είναι πιο δυνατοί».

Αυτό όμως που έκανε εντύπωση στον δημοσιογράφο, ήταν η αντίφαση του Κίσινγκερ που ενώ υποστήριζε την επέκταση, σημείωνε «ότι πρέπει να αντιμετωπίζουμε τους Ρώσους ως εχθρούς. Αυτό που λέω είναι ότι πρέπει να έχουμε τις πιο φιλικές πολιτικές σχέσεις με τη Ρωσία». Υπογράμμιζε μάλιστα ότι δεν νόμιζε ότι «η κατάσταση στη Ρωσία θα γίνει ποτέ ξεκάθαρη στρατιωτική απειλή!».

Για τον Κίσινγκερ, το ΝΑΤΟ ήταν «ένα δίχτυ ασφαλείας, ως ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο και δεν θέλετε να περιμένετε να συνάψετε ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο όταν το σπίτι σου καίγεται».

Ο δημοσιογράφος αναρωτήθηκε τότε, γιατί να υπάρχει ασφαλιστήριο, εφόσον δεν θα…. πάρει το σπίτι φωτιά.

Ακούγοντας ο Μάτλοκ αυτά τα επιχειρήματα, πίστευε ότι εάν δεν έμπαιναν οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης θα απειλούνταν περισσότερο από τι εάν ήταν μέλη του ΝΑΤΟ.

«Δεν το νιώθουμε αυτό, ότι είναι απαραίτητο να έχουμε την Αυστρία ή την Ελβετία ή τη Σουηδία στο ΝΑΤΟ» καθώς με τον να μην είναι μέλη δεν «καθιστά τους Ρώσους ή άλλους διαιτητές των πολιτικών τους αποφάσεων».

«Νομίζω ότι εάν η Πολωνία και η Τσεχική Δημοκρατία και η Σλοβακία και η Ουγγαρία, όλες μπορούν να αναπτύξουν ισχυρότερες οικονομίες και μια αίσθηση εθνικής δύναμης, αυτό θα είναι αρκετά αποτρεπτικό για για τη Ρωσία που ανταγωνίζεται εκεί» έλεγε.

Ούτως ή άλλως για τον Μάτλοκ θα υπήρχε ανταγωνισμός για επιρροή στην περιοχή.

«Υπάρχει ένας από τους παράγοντες εδώ που φαίνεται να ξεχνάμε, και το κάναμε, αν και δεν ήταν νομικά δεσμευτική διαβεβαίωση, δώσαμε κατηγορηματικές διαβεβαιώσεις στον Γκορμπατσόφ, όταν υπήρχε η ΕΣΣΔ, ότι αν μια Ενωμένη Γερμανία μπορούσε να παραμείνει στο ΝΑΤΟ, το ΝΑΤΟ δεν θα μετακινούνταν προς τα ανατολικά. Και, ξέρετε, νομίζω ότι η σημερινή ρωσική κυβέρνηση είναι πολύ σαφής» έλεγε.

«Αυτή η διαβεβαίωση δόθηκε στη Σοβιετική Ένωση. Αυτό είναι σωστό. Δεν είναι νομικά δεσμευτικό, αλλά ήταν, θα λέγατε, μια γεωπολιτική συμφωνία. Και αν απλώς το αγνοήσουμε, τότε εγώ, σίγουρα αν ήμουν Ρώσος, θα μου ήταν δύσκολο να το ερμηνεύσω, παρόλο που μπορεί να μην προορίζεται έτσι, και δεν είναι τίποτα λιγότερο από μια προσπάθεια αποκλεισμού της Ρωσίας από την Ανατολική Ευρώπη» προειδοποιούσε.

Από τότε που έγινε εκείνη η συζήτηση, η Δύση συνέχισε να επεκτείνεται και να γεμίζει την ανατολική και βόρεια Ευρώπη με όπλα και στρατό. Ο χάρτης που περιέγραφε σε εκείνη την εκπομπή ο Κίσιγνκερ, θεωρούσε την Ουκρανία «blood nation», αδελφό κράτος της Ρωσίας για την οποία η Μόσχα ήταν αδιάλλακτη «μη ακουμπήσει η Δύση».

Ο Ε.Μακρόν όμως, συμπεριφέρεται λες και δεν υπήρξε ποτέ το 1994 ή το 1989 και οι γεωπολιτικές εξελίξεις. Γι’ αυτό και τα κενά μνήμης μεταμορφώνονται σε ανακρίβειες της άλλης πλευρά.