Οι επιστήμονες έχουν κρούσει κατ’ επανάληψη τον κώδωνα του κινδύνου για τις επιπτώσεις που θα είχε ένα σοβαρό πυρηνικό ατύχημα στον σταθμό της Ζαπορίζια, στην Ουκρανία, γιατί θα επηρέαζε τις γειτονικές χώρες.
Ο αυστριακός ειδικός Νίκολαους Μίλνερ παρουσίασε την Τετάρτη στη Βιέννη έκθεση στο πλαίσιο σχετικής έρευνάς του. Η μελέτη ανατέθηκε από τη διεθνή ένωση ιατρών για την αποτροπή πυρηνικού πολέμου (IPPNW).
Το μοντέλο του Μίλνερ προβλέπει ότι σε ακτίνα 20-30 χιλιομέτρων γύρω από τον πυρηνικό σταθμό – ο οποίος αυτή τη στιγμή βρίσκεται υπό τον έλεγχο ρωσικών δυνάμεων – η περιοχή θα είναι μολυσμένη με καίσιο, άρα θα απαιτηθεί η οριοθέτηση απαγορευμένης ζώνης. Υπάρχει μικρότερη πιθανότητα, αυτή η ζώνη να επεκταθεί έως και 200 χιλιόμετρα προς ορισμένες κατευθύνσεις.
Ο Μίλνερ υπολόγισε επίσης την εξάπλωση αυξημένων επιπέδων ραδιενέργειας που θα προκαλούσαν περιορισμούς στη γεωργία και την αλιεία, καθώς και στην κατανάλωση π.χ. μανιταριών ή θηραμάτων.
Όπως είναι φυσικό, τον υψηλότερο κίνδυνο διατρέχουν γειτονικές χώρες της Ουκρανίας, όπως η Ρωσία και η Μολδαβία. Ακολουθούν με μικρότερες πιθανότητες (1% με 3%) η Πολωνία, η Σλοβακία, η Τσεχία, η Ουγγαρία και η Ρουμανία. Σύμφωνα με το μοντέλο του Μίλνερ, η Γερμανία και δυτικότερες χώρες της Ευρώπης δεν θα αντιμετωπίσουν τέτοιο κίνδυνο.
Η υπόθεση εργασίας στην ανάλυσή του ερευνητή του Πανεπιστημίου Φυσικών Πόρων και Βιοεπιστημών της Βιέννης αφορά διαρροή του ενός πέμπτου του ραδιενεργού υλικού από έναν εκ των έξι αντιδραστήρων του σταθμού στη Ζαπορίζια, κατά τη διάρκεια συγκρούσεων για τον έλεγχο των εγκαταστάσεων. Δεν υπολογίστηκαν λεπτομερώς οι συνέπειες στην υγεία των πληγέντων κατοίκων.
Ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια τελεί υπό ρωσική κατοχή από τον Μάρτιο του 2022, λίγες εβδομάδες μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Έκτοτε, έχει κινδυνεύσει από επιθέσεις που εκδηλώθηκαν κοντά στις εγκαταστάσεις του, ενώ αποκόπηκε αρκετές φορές από το δίκτυο ηλεκτροδότησης. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, δεν έχει αναφερθεί διαρροή ραδιενέργειας.