Απίστευτη πρόκληση κατά της Ελλάδας, μέσα στο αλβανικό κοινοβούλιο. Το απόγευμα της Δευτέρας, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση αφιερωμένη στη μνήμη των θυμάτων της «γενοκτονίας» της Τσαμουριάς από τους Έλληνες. Την εκδήλωση πραγματοποίησε το ακραίο και ανθελληνικό κόμμα PDIU, που διατείνεται ότι εκπροσωπεί Αλβανούς πολίτες τσάμικης καταγωγής, το οποίο συστηματικά προωθεί την ατζέντα της Άγκυρας στην χώρα. Συνδιοργανωτές ήταν το ίδρυμα «Çamëria “Hasan Tahsini”» και ο αλυτρωτικός σύλλογος «Çamëria».
Η προκλητική εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με την ανοχή του προεδρείου της βουλής και της κυβέρνησης Ράμα, που ενίοτε «χαϊδεύει» τα αυτιά των εθνικιστών για ψηφοθηρικούς λόγους. Στην επίσημη ιστοσελίδα της αλβανικής βουλής αναφέρονται προκλητικά : «Σήμερα, 78η επέτειος της γενοκτονίας των Αλβανών της Τσαμουριάς από τους Έλληνες, η 27η Ιουνίου αναγνωρίστηκε το 1994 από το κοινοβούλιο ως ημέρα γενοκτονίας και μνήμης, πραγματοποιήθηκε παρουσία Τσάμηδων πατριωτών, ακτιβιστών κ.α. εκδήλωση στη βουλή όπου τονίστηκε η επίλυση του ζητήματος των Τσάμηδων». Μπροστά από ένα πανό που έγραφε «78 χρόνια γενοκτονία» μικρά παιδιά και νέοι απήγγειλαν αλυτρωτικά ποιήματα, για «σκλαβωμένες» πατρίδες καλλιεργώντας τον μισελληνισμό. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κάποια επίσημη αντίδραση από την Αθήνα, για τα όσα προκλητικά έλαβαν μέρος μέσα στην αλβανική βουλή.
Τα εγκλήματα των Τσάμηδων
Για την ιστορία οι Τσάμηδες ήταν αλβανικό φύλο στην περιοχή της Ηπείρου, που είχαν εξαιρεθεί της αναγκαστικής ανταλλαγής με την Τουρκία μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και τη Συνθήκη της Λωζάνης το 1923. Κατά τον Β΄ Π.Π. συνεργάστηκαν στενά με τις δυνάμεις του Άξονα, αντιμετωπίζοντας ως «ελευθερώτριες» τις ιταλικές και γερμανικές -στη συνέχεια- δυνάμεις κατοχής, με τις οποίες συνεργάστηκαν μαζί τους σχηματίζοντας ένοπλα τμήματα που έδρασαν στο πλευρό τους κατά του ελληνικού πληθυσμού.
Η ηγεσία τους μάλιστα -το Συμβούλιο Αλβανικής ∆ιοίκησης (KSILA) με επικεφαλής τον Μαζάρ Ντίνο- πρωτοστάτησε στις εκτελέσεις σημαντικών προσώπων της τοπικής κοινωνίας, στην Παραμυθιά και σε άλλες περιοχές της Θεσπρωτίας. Ο αριθμός των Ελλήνων στη λίστα των θυμάτων της θηριωδίας Γερμανών και Τσάμηδων την περίοδο 1941-1944 ξεπερνάει τους 500 σύμφωνα με πρόχειρες εκτιμήσεις. Σε μια έκθεση υπηρεσίας του υπουργείου Εσωτερικών τον Ιανουάριο του 1948 αναφέρονται τα ονόματα 516 ανθρώπων που εκτελέστηκαν, εννέα που απήχθησαν από Τσάμηδες, καθώς και εκατοντάδες συγκεκριμένες περιπτώσεις ληστειών, αρπαγών και καταστροφών κινητής και ακίνητης περιουσίας από ένοπλες τσάμικες ομάδες.
Η βία των Τσάμηδων κατά των Ελλήνων αποσκοπούσε αποκλειστικά και μόνο στην πολιτική και πολιτισμική απόσχιση της Θεσπρωτίας από το ελληνικό κράτος και την ένωσή της με την Αλβανία στο πλαίσιο των υποσχέσεων του Βερολίνου προς το φιλοναζιστικό καθεστώς των Τιράνων για τη «νέα τάξη πραγμάτων» στα Βαλκάνια εφόσον νικητής του πολέμου θα αναδεικνύονταν οι ∆υνάμεις του Αξονα.
Η ηγεσία των Τσάμηδων, έχοντας την υποστήριξη της στρατιωτικής μηχανής των Ιταλών αρχικά, και των Γερμανών στη συνέχεια, επιχείρησαν με μεθόδους εθνοκάθαρσης να αφανίσουν τον ελληνικό πληθυσμό της Θεσπρωτίας, στοχεύοντας αρχικά στα πρόσωπα που αποτελούσαν την ηγεσία του τόπου. Η αρχή έγινε το 1942με τη δολοφονία του νομάρχη Θεσπρωτίας Γεώργιου Βασιλάκου και συνεχίστηκε μεδολοφονίες προκρίτων στα χωριά του Φαναρίου και στην Παραμυθιά. Μέχρι την τελευταία στιγμή το KSILA του Μαζάρ Ντίνο και η συντριπτική πλειοψηφία των Τσάμηδων ήταν απόλυτα ταυτισμένοι με τους Γερμανούς, ακόμη και όταν ξεκίνησε να διαφαίνεται η νίκη των συμμάχων, πιστεύοντας ότι θα πετύχουν αν όχι την ένωση της Θεσπρωτίας με την Αλβανία, την αυτονόμηση της περιοχής εντός των ελληνικών συνόρων.
Μετά την κατάρρευση της ναζιστικής Γερμανίας η συντριπτική πλειοψηφία των Τσάμηδων επέλεξε να ακολουθήσει μαζικά τα γερμανικά υποχωρούντα στρατεύματα προς τη γειτονική Αλβανία μέσω Σαγιάδας και Κονίσπολης, και να εκκενώσει την περιοχή φοβούμενη αντίποινα από τους Ελληνες.
Οι Αλβανοί του Ενβέρ Χότζα, ωστόσο, δεν επεφύλαξαν και την καλύτερη υποδοχή στους φιλοναζιστές Τσάμηδες. Εκτέλεσαν τον Ντίνο ως συνεργάτη των Γερμανών και εκτόπισαν πολλούς από αυτούς στα βάθη της Αλβανίας. Μετά την απελευθέρωση το Ειδικό ∆ικαστήριο ∆ωσίλογων των Ιωαννίνων εκδίκασε και εξέδωσε μέχρι το 1948 1.700 και πλέον καταδικαστικές αποφάσεις για τα εγκλήματα των Τσάμηδων στη Θεσπρωτία. Ως συνέπεια των αποφάσεων αυτών, και με αποφάσεις του ελληνικού κράτους, από τους καταδικασθέντες αφαιρέθηκε η ελληνική ιθαγένεια και η περιουσία τους δημεύτηκε. Οι κατά καιρούς προσπάθειες των Τσάμηδων να διεκδικήσουν τις δημευθείσες περιουσίες τους, με προσφυγές ακόμη και σε ευρωπαϊκά δικαστήρια, δεν είχαν θετικό αποτέλεσμα λόγω της ελληνικής και ευρωπαϊκής νομολογίας για τους δωσίλογους του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.