Koμισιόν: «Στη σέντρα» η Τουρκία για τις παραβιάσεις σε Αιγαίο και κυπριακή ΑΟΖ

«Κόλαφος» είναι η τελευταία έκθεση προόδου της Κομισιόν για την Τουρκία, αφού βγάζει στην σέντρα την Άγκυρα για τις παραβατικές και προκλητικές ενέργειές της τόσο στην ανατολική Μεσόγειο εντός κυπριακής ΑΟΖ όσο και στο Αιγαίο.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «κατακεραυνώνει» την Τουρκία σχετικά με τα κρίσιμα εσωτερικά ζητήματα όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, το Κράτος Δικαίου, αλλά και για τις ενέργειές της που έχουν ως αποτέλεσμα την δημιουργία και την κλιμάκωση εντάσεων σε περιοχές όπου διακυβεύονται ευρωπαϊκά συμφέροντα, όπως στο Αιγαίο και στην κυπριακή ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο.

Σε πλήρη καταγραφή των παράνομων ενεργειών της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ, με επανάληψη των προειδοποιήσεων κατά της Άγκυρας από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αλλά και έκκληση για τήρηση των υποχρεώσεών της για κανονικοποίηση των σχέσεων με την Κυπριακή Δημοκρατία και συμβολή στην επίλυση του Κυπριακού, προχώρησε σήμερα η Κομισιόν, με την έκθεση προόδου που συνέταξε για την υποψήφια χώρα αυτή και την οποία ενέκρινε το Κολέγιο των Επιτρόπων.

Τι αναφέρει η έκθεση

Η έκθεση περιγράφει αναλυτικά και την άσχημη κατάσταση στο εσωτερικό της Τουρκία σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δικαιοσύνη και το Κράτος Δικαίου.

Συγκεκριμένα η έκθεση προόδου, που ενέκρινε σήμερα το Κολέγιο των Επιτρόπων και αποστέλλεται στο Συμβούλιο των Κρατών Μελών, αναφέρει ότι «οι εντάσεις στην περιοχή γύρω από την προοπτική διερεύνησης υδρογονανθράκων στις ακτές της Κύπρου αυξήθηκαν λόγω των ενεργειών και των δηλώσεων της Τουρκίας που αμφισβητούν το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να εκμεταλλεύεται τους πόρους υδρογονανθράκων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της».

Καταγράφεται ότι «τον Μάιο του 2019, η Τουρκία έστειλε μια πλατφόρμα γεωτρήσεων συνοδευόμενη από στρατιωτικά σκάφη στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας, αυξάνοντας περαιτέρω τις εντάσεις» και η Κομισιόν «υπενθυμίζει τη δήλωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Μαρτίου του 2018 που καταδικάζει έντονα τις συνεχιζόμενες παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο Πέλαγος».

Προειδοποιεί ότι το Συμβούλιο «υπενθύμισε επίσης την υποχρέωση της Τουρκίας να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο και τις σχέσεις καλής γειτονίας και κάλεσε την Τουρκία να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου να διερευνήσει και να εκμεταλλευτεί τους φυσικούς της πόρους σύμφωνα με το ευρωπαϊκό και το διεθνές δίκαιο».

Σημειώνει ότι «τον Μάρτιο του 2019, η ΕΕ κάλεσε την Τουρκία να απόσχει από τέτοιες παράνομες πράξεις, στις οποίες θα ανταποκρινόταν κατάλληλα και με πλήρη αλληλεγγύη προς την Κύπρο».

Σε αυτό το πλαίσιο κρίνει ότι «η επιχειρησιακή συνεργασία με την Ελλάδα για τη μετανάστευση συνεχίστηκε», ωστόσο, «οι εντάσεις στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο υπονόμευσαν την περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια» και «υπήρξαν επανειλημμένες και αυξημένες παραβιάσεις των χωρικών υδάτων και των εναέριων χώρων της Ελλάδας και της Κύπρου από την Τουρκία».

Οι εντάσεις στην περιοχή γύρω από την προοπτική της εξερεύνησης υδρογονανθράκων στις ακτές της Κύπρου αυξήθηκαν λόγω των ενεργειών και των δηλώσεων της Τουρκίας που αμφισβητούν το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να εκμεταλλευτεί πόρους υδρογονανθράκων στην Κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.

Η Τουρκία δεν έχει ακόμη εκπληρώσει την υποχρέωσή της να διασφαλίσει την πλήρη και άνευ διακρίσεων εφαρμογή του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου στη Συμφωνία Σύνδεσης ΕΕ-Τουρκίας και δεν έχει καταργήσει όλα τα εμπόδια στην ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων, συμπεριλαμβανομένων των περιορισμών στις άμεσες συγκοινωνιακές συνδέσεις με την Κύπρο.

Δεν σημειώθηκε πρόοδος στην εξομάλυνση των διμερών σχέσεων με την Κυπριακή Δημοκρατία.

«Οι ενέργειες και οι δηλώσεις της Τουρκίας συνέχισαν να αμφισβητούν το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να εκμεταλλευτεί πόρους υδρογονανθράκων στην Κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη», καταγράφει η έκθεση.

Αναλυτικά, στο κεφάλαιο για την υποχρέωση περί σχέσεων καλής γειτονίας η έκθεση αναφέρει ότι «τον Φεβρουάριο του 2018, η Τουρκία πραγματοποίησε επανειλημμένους ελιγμούς από ναυτικά σκάφη για να εμποδίσει τις εργασίες γεώτρησης ενός σκάφους που είχε συνάψει μια ιταλική εταιρεία και ανατέθηκε από την Κύπρο, με αποτέλεσμα την αποβολή των προγραμματισμένων δραστηριοτήτων γεώτρησης».

«Τον Μάιο του 2019, η Τουρκία έστειλε μια πλατφόρμα γεωτρήσεων συνοδευόμενη από στρατιωτικά σκάφη στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας, αυξάνοντας περαιτέρω τις εντάσεις».

«Η ΕΕ κάλεσε την Τουρκία να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου για να διερευνήσει και να αξιοποιήσει τους φυσικούς πόρους της σύμφωνα με το κεκτημένο της ΕΕ και το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας», αναφέρει συγκεκριμένα.

Επαναλαμβάνει επίσης, ότι «τον Μάρτιο του 2019, η ΕΕ κάλεσε την Τουρκία να απόσχει από τέτοιες παράνομες πράξεις, στις οποίες θα ανταποκρινόταν κατάλληλα και με πλήρη αλληλεγγύη προς την Κύπρο» και πως «η ΕΕ τόνισε επίσης την ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας των κρατών μελών στην χωρική τους θάλασσα και στον εναέριο χώρο».

«Τον Μάρτιο του 2018, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδίκασε έντονα τις συνεχιζόμενες παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο και υπενθύμισε την υποχρέωση της Τουρκίας να σέβεται το διεθνές δίκαιο και τις σχέσεις καλής γειτονίας και να εξομαλύνει τις σχέσεις με όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ», σημειώνει η Κομισιόν.

Καταγράφει ακόμη, ότι «η Τουρκία εξέφρασε την ικανοποίησή της για τις ανανεωμένες προσπάθειες του ΟΗΕ ο οποίος διαβουλεύεται με τους ενδιαφερόμενους σχετικά με την πιθανή επανάληψη των διαπραγματεύσεων».

Προειδοποιεί σε αυτό το πλαίσιο ότι «η συνεχής δέσμευση και η συμβολή της Τουρκίας σε συγκεκριμένες διαπραγματεύσεις θα έχει μεγάλη σημασία».

«Όπως τονίζεται στο πλαίσιο διαπραγμάτευσης και στις δηλώσεις του Συμβουλίου», η Κομισιόν καταγράφει ότι «η Τουρκία αναμένεται να υποστηρίξει ενεργά τις διαπραγματεύσεις για δίκαιη, ολοκληρωμένη και βιώσιμη διευθέτηση του Κυπριακού εντός του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και σύμφωνα με τις αρχές επί των οποίων βασίζεται η ΕΕ».

«Είναι σημαντικό να διατηρηθεί η πρόοδος που έχει σημειωθεί μέχρι σήμερα και να προχωρήσουμε στην προετοιμασία μιας δίκαιης, συνολικής και βιώσιμης διευθέτησης, συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών πτυχών της», σημειώνει η Κομισιόν.

«Η δέσμευση και η συμβολή της Τουρκίας σε συγκεκριμένους όρους αυτής της συνολικής διευθέτησης παραμένει καθοριστική», αναφέρει.

«Η διαδικασία χορήγησης πλήρους πρόσβασης στην Επιτροπή για τα αγνοούμενα άτομα σε όλα τα σχετικά αρχεία και στρατιωτικές περιοχές έχει επιδείξει ευπρόσδεκτες εξελίξεις, αλλά πρέπει να επιταχυνθεί περαιτέρω», σημειώνει.

Σε ότι αφορά την κανονικοποίηση των σχέσεων με την Κυπριακή Δημοκρατία, επιπλέον καταγράφει ότι «παρά τις επανειλημμένες προσκλήσεις του Συμβουλίου και της Επιτροπής, η Τουρκία δεν έχει ακόμη συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις της, όπως περιγράφονται στη δήλωση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, της 21ης Σεπτεμβρίου 2005, και στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του Δεκεμβρίου 2006 και Δεκεμβρίου 2015».

«Τουρκία δεν έχει εκπληρώσει την υποχρέωσή του να διασφαλίσει την πλήρη και άνευ διακρίσεων εφαρμογή του πρόσθετου πρωτοκόλλου της συμφωνίας σύνδεσης και δεν έχει καταργήσει όλα τα εμπόδια στην ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων, συμπεριλαμβανομένων των περιορισμών στις άμεσες μεταφορικές συνδέσεις με την Κυπριακή Δημοκρατία. Δεν σημειώθηκε πρόοδος στην εξομάλυνση των διμερών σχέσεων με την Κυπριακή Δημοκρατία», κρίνει η Κομισιόν.

Σημειώνει ότι «η Τουρκία συνέχισε να ασκεί βέτο στις αιτήσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας να συμμετάσχει σε διάφορους διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένου του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ)».

Τι γίνεται με τις διασυνοριακές διαφορές

Στο κεφάλαιο για την ειρηνική διευθέτηση των διασυνοριακών διαφορών, η Κομισιόν αναφέρει ότι «σύμφωνα με το πλαίσιο διαπραγμάτευσης και τα προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Συμβουλίου, το Συμβούλιο επανέλαβε τον Ιούνιο του 2018 ότι η Τουρκία πρέπει να δεσμευτεί κατηγορηματικά για καλές σχέσεις γειτονίας, διεθνείς συμφωνίες και ειρηνική διευθέτηση των διαφορών σύμφωνα με τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, προσφεύγοντας αν είναι απαραίτητο, στο Διεθνές Δικαστήριο».

«Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ εξέφρασε και πάλι σοβαρές ανησυχίες και παρότρυνε την Τουρκία να αποφύγει κάθε είδους απειλή ή δράση εναντίον κράτους μέλους ή οποιαδήποτε πηγή τριβής ή δράσης που θα έβλαπτε τις σχέσεις καλής γειτονίας και την ειρηνική διευθέτηση των διαφορών», αναφέρει η Κομισιόν.

Σημειώνει επιπλέον ότι «η εκτέλεση της απόφασης επί της υπόθεσης Κύπρου κατά Τουρκίας σχετικά με τους αγνοούμενους και τους περιορισμούς στα δικαιώματα ιδιοκτησίας Ελληνοκυπρίων που έχουν εκτοπιστεί ή ζουν μόνιμα στο βόρειο τμήμα της Κύπρου εξακολουθεί να εκκρεμεί, όπως και το ζήτημα της «δίκαιης ικανοποίησης» (αποζημίωση)».