Ελληνοτουρκικά
Με ένα tweet, το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών, παρόλο που δεν έχει κάνει επίσημο σχόλιο για την επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ, ευχήθηκε «χρόνια πολλά» στην «Τουρκική Ένωση Ξάνθης».
Συγκεκριμένα το πρωί της Κυριακής με ένα μήνυμά του στο Twitter το τουρκικό ΥΠΕΞ γράφει χαρακτηριστικά: «Χρόνια πολλά για τα 97 χρόνια της Τουρκικής Ένωσης Ξάνθης! Υποστηρίζουμε τον δίκαιο αγώνα της Ένωσης να χρησιμοποιήσει το όνομά της, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων».
Υπενθυμίζεται πως η Τουρκική Ένωση Ξάνθης είναι ένας από τους συλλόγους της μουσουλμανικής μειονότητας της ελληνικής Θράκης. Ιδρύθηκε το 1927, η οργάνωση απαγορεύτηκε από τις Ελληνικές αρχές το 1987 και το 1999. Το 2008, σχετική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε την Ελλάδα για παραβίαση της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι.
Οι Ελληνικές δικαστικές αρχές αρνήθηκαν να την νομιμοποιήσουν εκ νέου, στη βάση του καταστατικού της αλλά και των ενεργειών της. Η ένωση έχει κατηγορηθεί ότι έχει σχέσεις με το Τουρκικό Κόμμα Εθνικιστικής Κίνησης και την ακροδεξιά τρομοκρατική οργάνωση των Γκρίζων Λύκων.
Η οργάνωση ιδρύθηκε το 1927 με την ονομασία «Οίκος της τουρκικής νεολαίας της Ξάνθης». Το 1936 μετονομάστηκε, μετά από αίτηση του σωματείου στο πρωτοδικείο της Ξάνθης, σε Τουρκική Ένωση Ξάνθης, που είναι το σημερινό της όνομα.
Το Νοέμβριο του 1983 ο νομάρχης Ξάνθης, Φάνης Ντονάς κατέθεσε στο μονομελές πρωτοδικείο Ξάνθης μία αίτηση ασφαλιστικών μέτρων ζητώντας την απαγόρευση της χρήσης του όρου «τουρκικός», η οποία έγινε δεκτή. Τον Ιανουάριο του 1984 ο Ντονάς κατέθεσε αγωγή διάλυσης του σωματείου στο πολυμελές πρωτοδικείο Ξάνθης για λόγους προσβολής της δημόσιας τάξης. Το Μάρτιο του 1986 η αγωγή του Ντονά έγινε δεκτή με το σκεπτικό ότι δεν μπορεί να κριθεί η συμβατότητα του καταστατικού της ένωσης με τις αρχές της ελληνικής πολιτείας, επειδή στο καταστατικό της δεν διασαφηνιζόταν ποιες είναι οι κοινωνικές μεταρρυθμίσεις του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ η διάδοση των οποίων αναφερόταν εκεί ως ένας από τους στόχους της Ένωσης.
Τον Νοέμβριο του 1987, μαζί με άλλες τουρκικές οργανώσεις της δυτικής Θράκης, η Τουρκική Ένωση Ξάνθης απαγορεύτηκε, επειδή, σύμφωνα με το Εφετείο Θράκης, η λέξη «Τουρκική» στους τίτλους της ως περιγραφή των μελών της Μουσουλμανικής μειονότητας Δυτικής Θράκης απειλούσε τη δημόσια τάξη και θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο για να αναφέρεται στους Τούρκους πολίτες.
Η οργάνωση άσκησε έφεση κατά της απόφασης αυτής στο Ανώτατο Δικαστήριο της Ελλάδος. Το 2005, ο Άρειος Πάγος διέταξε τη διάλυση του οργανισμού, που σύμφωνα με το δικαστήριο «αποτελεί μια προσπάθεια επιβεβαίωσης της παρουσίας μιας τουρκικής μειονότητας στην Ελλάδα», παρότι αυτές οι αποφάσεις κρίθηκαν ότι παραβιάζουν το άρθρο 11 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Στη συνέχεια, η Τουρκική Ένωση της Ξάνθης άσκησε έφεση κατά της απόφασης στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Στις 27 Μαρτίου 2008, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θεώρησε ότι είναι αντίθετη με τη σύμβαση η μή αναγνώριση των συλλόγων της «τουρκικής» μειονότητας, θίγοντας την ελευθερία έκφρασης και συνεταιρισμού.
Η Ελληνική Κυβέρνηση άσκησε έφεση κατά της απόφασης αυτής και αρνήθηκε να αναγνωρίσει την Τουρκική Ένωση της Ξάνθης, ωστόσο, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επιβεβαίωσε την πρώτη του απόφαση. Το Δεκέμβριο του 2008 το Εφετείο Θράκης, το οποίο απέρριψε την επανεγγραφή της ένωσης, δήλωσε ότι η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ήταν μη δεσμευτική και ότι το δικαστήριο είχε παραμελήσει να λάβει υπόψη της τις “πολιτικές” παραμέτρους στην απόφασή του, επικαλούμενο και το δεδικασμένο.
Στις 10-10-2017 η Βουλή των Ελλήνων ψήφισε διάταξη που προβλέπει ότι και μετά τη δημιουργία δεδικασμένου, τα ελληνικά δικαστήρια πρέπει να μεταβάλλουν αποφάσεις αντίθετες σε εκείνες του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Η διάταξη επιτρέπει στην Τουρκική Ένωση Ξάνθης και ανάλογα σωματεία να ζητήσουν την αλλαγή της απόφασης.
