Επέμβαση στην Ουκρανία: Πόσο νόμιμο είναι να πολεμούν ξένοι υπήκοοι;

Αρκετές χιλιάδες είναι οι εθελοντές από το εξωτερικό οι οποίοι προσφέρονται να βοηθήσουν την Ουκρανία να αντιμετωπίσει την ρωσική επέμβαση, ωστόσο, ορισμένοι ενδέχεται να αντιμετωπίσουν νομικές συνέπειες στις χώρες καταγωγής τους.

Πολίτες του Καναδά, της Γεωργίας, της Ινδίας, της Ιαπωνίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και των Ηνωμένων Πολιτειών είναι μεταξύ των εθελοντών, όπως ανέφεραν το Reuters και άλλα μέσα ενημέρωσης.

Το πρακτορείο Reuters αναλύει ορισμένους από τους νόμους που διέπουν τους αλλοδαπούς που έχουν εγγραφεί στη «διεθνή λεγεώνα» της Ουκρανίας.

Είναι νόμιμο για τους Αμερικανούς να είναι εθελοντές στην Ουκρανία;

Οι Αμερικανοί πολίτες δεν απαγορεύεται να υπηρετούν στο στρατό άλλης χώρας, αναφέρει η ιστοσελίδα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Η θητεία ως αξιωματικός ή η μάχη εναντίον μιας χώρας, που βρίσκεται σε ειρήνη με τις Ηνωμένες Πολιτείες, μπορεί να αποτελέσει λόγο εθελοντικής παραίτησης από την ιθαγένεια, αλλά το προηγούμενο του Ανώτατου Δικαστηρίου λέει ότι η ξένη στρατιωτική θητεία από μόνη της δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αφαίρεση της ιθαγένειας από τους Αμερικανούς.

Ένας ξεχωριστός νόμος των ΗΠΑ, που χρονολογείται από το 1794, ο νόμος περί ουδετερότητας, απαγορεύει στους πολίτες να κάνουν πόλεμο εναντίον ξένων κυβερνήσεων που βρίσκονται σε ειρήνη με την Ουάσιγκτον και επισύρει ποινή φυλάκισης έως και τρία χρόνια.

Ο νόμος, ο οποίος τεχνικά θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε εθελοντική στρατιωτική δράση κατά της Ρωσίας, χρησιμοποιήθηκε για τη δίωξη Αμερικανών που συμμετείχαν σε απόπειρα πραξικοπήματος στην Γκάμπια το 2014. Κατά τα άλλα, έχει εφαρμοστεί σπάνια στη σύγχρονη ιστορία, σύμφωνα με τον Ντέιβιντ Μάλετ, καθηγητή στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο στην Ουάσιγκτον.

«Αν δεν υπάρχουν δεσμοί με την εγχώρια τρομοκρατία, μου είναι δύσκολο να φανταστώ ότι οι Αμερικανοί διώκονται επειδή πήγαν στην Ουκρανία», δήλωσε ο Μάλετ.

Οι Βρετανοί που ταξιδεύουν στην Ουκρανία για να πολεμήσουν θα μπορούσαν να υποστούν δίωξη κατά την επιστροφή τους, σύμφωνα με ταξιδιωτική οδηγία του βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών, που ενημερώθηκε τελευταία την Τετάρτη.

Ερωτηθείς από το Reuters ποιες κατηγορίες θα μπορούσαν να επιβληθούν στους βρετανούς εθελοντές, εκπρόσωπος του βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών αρνήθηκε να σχολιάσει.

Ο νόμος του Ηνωμένου Βασιλείου περί στρατολόγησης στο εξωτερικό, ο οποίος επικαιροποιήθηκε τελευταία φορά το 1870, εμποδίζει τους πολίτες να ενταχθούν σε ξένους Στρατούς που πολεμούν χώρες που βρίσκονται σε ειρήνη με τη Βρετανία, αλλά δεν έχει εφαρμοστεί σε σύγχρονες συγκρούσεις.

Ο υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου εξέφρασε αρχικά την υποστήριξή του προς τους εθελοντές πολίτες που θα πολεμήσουν στην Ουκρανία, αλλά αργότερα προειδοποίησε κατά οποιουδήποτε ταξιδιού εκεί.

Ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας, Σκοτ Μόρισον, προέτρεψε τους πολίτες της χώρας του να μην συμμετάσχουν στον στρατιωτικό αγώνα στην Ουκρανία, λέγοντας στους δημοσιογράφους τον περασμένο μήνα ότι υπάρχουν «αβεβαιότητες» σχετικά με τη νομική θέση των ξένων πολιτών μαχητών.

Το υπουργείο Εσωτερικών της Ινδίας δεν απάντησε σε αίτημα σχολιασμού σχετικά με τη νομιμότητα της ένταξης Ινδών πολιτών στις δυνάμεις της Ουκρανίας. Σε μια υπόθεση που αφορούσε Ινδούς που ταξίδεψαν στο Ιράκ το 2015, το υπουργείο δήλωσε στο Ανώτατο Δικαστήριο του Δελχί ότι το να επιτραπεί σε Ινδούς να συμμετάσχουν σε σύγκρουση άλλης χώρας «θα οδηγούσε στον ισχυρισμό ότι η ινδική κυβέρνηση προωθεί την τρομοκρατία σε άλλες χώρες».

Έχουν δώσει όλες οι χώρες το «πράσινο φως»;

Η Γερμανία δήλωσε ότι δεν θα διώξει τους εθελοντές που συμμετέχουν στις μάχες και οι ηγέτες της Δανίας και της Λετονίας δήλωσαν ότι θα επιτρέψουν στους πολίτες τους να συμμετάσχουν εθελοντικά. Η υπουργός Άμυνας του Καναδά, Ανίτα Ανάντ, δήλωσε πως το ενδεχόμενο οι Καναδοί να συμμετάσχουν εθελοντικά αποτελεί «ατομική απόφαση».

Τι θα γίνει αν οι ξένοι εθελοντές συλληφθούν στην Ουκρανία

Το διεθνές δίκαιο απαιτεί από τις ρωσικές δυνάμεις να αντιμετωπίζουν τους ξένους μαχητές ως αιχμαλώτους πολέμου, ανεξάρτητα από την εθνικότητά τους, δήλωσε ο Daphné Richemond-Barak, καθηγητής στη Σχολή Κυβέρνησης, Διπλωματίας και Στρατηγικής Lauder στο Ισραήλ. Αυτό σημαίνει ότι οι Ρώσοι στρατιώτες πρέπει να παρέχουν στους εθελοντές που αιχμαλωτίζονται τροφή, νερό και ιατρική περίθαλψη.

Ωστόσο, εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Άμυνας δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι οι δυτικοί «μισθοφόροι» που πολεμούν για την Ουκρανία δεν θα αντιμετωπίζονται ως νόμιμοι μαχητές και θα αντιμετωπίσουν ποινική δίωξη ή και χειρότερα, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.

Επειδή οι εθελοντές θα πολεμήσουν ως μέλη του ουκρανικού Στρατού, είναι απίθανο να αντιμετωπίσουν κατηγορίες στη χώρα τους για τις συγκεκριμένες ενέργειές τους στον πόλεμο, με εξαίρεση τη δίωξη για εγκλήματα πολέμου ή παρόμοια συμπεριφορά, λένε οι ειδικοί.