Politico: «Το σχέδιο της Γερμανίας για τη Γάζα και τον ρόλο του ΟΗΕ»

Η Γερμανία έχει προτείνει ότι τα Ηνωμένα Έθνη θα μπορούσαν να αναλάβουν τον έλεγχο στη Γάζα μόλις τελειώσει ο πόλεμος ανάμεσα στο Ισραήλ και στην παλαιστινιακή οργάνωση της Χαμάς, όπως έγινε γνωστό την Τετάρτη (15/11).

Ωστόσο, τόσο οι Παλαιστίνιοι όσο και ορισμένοι διπλωμάτες της Ε.Ε. έχουν σοβαρές αμφιβολίες για τη σκοπιμότητα της ιδέας, η οποία επιβεβαιώνεται από με έγγραφο που περιήλθε στην κατοχή του Politico.

Μάλιστα, υψηλόβαθμο παλαιστινιακό στέλεχος στην Ευρώπη χαρακτηρίζει την εν λόγω πρόταση ως «απαράδεκτη».

Το Ισραήλ πλήττει την πυκνοκατοικημένη Λωρίδα της Γάζας ως αντίδραση σε μια επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, κατά την οποία η παλαιστινιακή οργάνωση σκότωσε περίπου 1.200 Ισραηλινούς.

Σύμφωνα με στοιχεία της Παλαιστινιακής Αρχής, τα ισραηλινά πλήγματα έχουν σκοτώσει περισσότερους από 11.000 Παλαιστίνιους.

Οι συζητήσεις συνεχίζονται για το πώς θα επιτραπεί η παροχή περισσότερης ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα και πώς θα σταματήσουν οι μάχες, αλλά εντείνονται και οι συζητήσεις για τα σενάρια μετά τον πόλεμο.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι μια «αποτελεσματική και αναζωογονημένη Παλαιστινιακή Αρχή« θα πρέπει τελικά να κυβερνήσει τη Γάζα, αλλά δεν έδωσε καμία ένδειξη για το πώς θα την καταστήσει «αποτελεσματική» ή θα ξεπεράσει την ισραηλινή αντίδραση.

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, είχε δηλώσει νωρίτερα ότι η χώρα του θα αναλάβει τη «συνολική ευθύνη για την ασφάλεια» της Γάζας «για αόριστο χρονικό διάστημα». Αυτό το ενδεχόμενο, όμως, απορρίπτεται τόσο από την Ε.Ε. όσο και από τις ΗΠΑ.

Από την πλευρά του, ο Ζοσέπ Μπορέλ, τόνισε τη Δευτέρα (13/11) ότι το Ισραήλ δεν μπορεί να παραμείνει στη Γάζα μετά τον πόλεμο, όταν παρουσίασε το όραμά του για το τι θα συμβεί μετά τη σύγκρουση ενόψει ενός ταξιδιού στο Ισραήλ και στα παλαιστινιακά εδάφη.

Είπε, επίσης, ότι «πιστεύουμε ότι μια Παλαιστινιακή Αρχή πρέπει να επιστρέψει στη Γάζα», τονίζοντας ότι εννοούσε «μια Παλαιστινιακή Αρχή, όχι τη [συγκεκριμένη] Παλαιστινιακή Αρχή». Πάντως, ο Άντονι Μπλίνκεν έχει, επίσης, προειδοποιήσει ότι το Ισραήλ δεν μπορεί να επανακαταλάβει τη Γάζα μετά το τέλος του πολέμου του με τη Χαμάς.

Η γερμανική πρόταση, ένα δισέλιδο, μη επίσημο έγγραφο (ή non-paper στη γλώσσα της Ε.Ε.), έχει ημερομηνία 21 Οκτωβρίου 2023, δηλαδή πριν από την απόφαση του Ισραήλ να αρχίσει τη δεύτερη φάση της στρατιωτικής του επιχείρησης κατά της Γάζας στα τέλη Οκτωβρίου.

Το Βερολίνο, ένας από τους πιστότερους συμμάχους του Ισραήλ εντός της Ε.Ε., γράφει ότι «ο στόχος του Ισραήλ είναι ένας στόχος που μοιραζόμαστε:

Ποτέ ξανά η Χαμάς δεν θα πρέπει να είναι σε θέση να τρομοκρατήσει το Ισραήλ και τους πολίτες του». Ωστόσο, την ίδια στιγμή, «είναι σαφές ότι αυτοί οι στόχοι είναι δύσκολο να επιτευχθούν μόνο με στρατιωτικά μέσα, η ριζοσπαστική ιδεολογία και η ατζέντα της δεν μπορούν να καταπολεμηθούν με στρατιωτικά μέσα».

Έτσι, λοιπόν, γίνεται λόγος για πέντε διαφορετικά σενάρια σχετικά με το μέλλον της Λωρίδας της Γάζας, μεταξύ των οποίων η ισραηλινή επανακατάληψη της Γάζας και η ανάληψη του ελέγχου είτε από την Παλαιστινιακή Αρχή (ΠΑ) είτε από την Αίγυπτο.

Το σενάριο του ΟΗΕ βρίσκεται, επίσης, στη λίστα. Σύμφωνα με τη Γερμανία, το σενάριο αυτό σημαίνει «μια διεθνοποίηση της Γάζας υπό την ομπρέλα των Ηνωμένων Εθνών (και περιφερειακών εταίρων)» με «μια προσεκτικά οργανωμένη μετάβαση» προς την παλαιστινιακή αυτοδιοίκηση, «ιδανικά» μέσω εκλογών «και σε συνδυασμό με έναν διεθνή συνασπισμό που θα παρέχει την απαραίτητη ασφάλεια».

Μάλιστα, το έγγραφο περιγράφει αυτό το σενάριο ως ένα σενάριο που «θα μπορούσε να προσφέρει μια πολιτική προοπτική, δεδομένου ότι ούτε η Παλαιστινιακή Αρχή ούτε η Αίγυπτος είναι πρόθυμες ή ικανές να αναλάβουν και η επιστροφή στο status quo ante ή μια ισραηλινή επανακατάληψη δεν είναι πολιτικά επιθυμητές».

Παρ’ όλα αυτά, το Βερολίνο προειδοποίησε, επίσης, ότι «αυτό το σενάριο θα απαιτούσε σημαντική επένδυση πολιτικού κεφαλαίου και χρηματοδότησης, καθώς και έναν διεθνή συνασπισμό που θα ασχοληθεί με θέματα ασφάλειας παράλληλα με τον ΟΗΕ».

Το έγγραφο αναφέρει ότι «η Ε.Ε. θα πρέπει να αναλάβει ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση αυτής [της μεταπολεμικής] συζήτησης» και καταλήγει τονίζοντας ότι η κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας «μπορεί να σταθεροποιηθεί βιώσιμα μόνο μέσω της επανεκκίνησης της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Μέση Ανατολή».

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επανέλαβε την ιδέα του ΟΗΕ σε ομιλία της την περασμένη εβδομάδα προς τους πρεσβευτές της Ε.Ε., λέγοντας ότι – μετά τη σύγκρουση – ο κόσμος πρέπει να διασφαλίσει ότι η Γάζα δεν θα αποτελεί πλέον ασφαλές καταφύγιο για τους τρομοκράτες.

Για να διασφαλιστεί αυτό, η επικεφαλής της Κομισιόν δήλωσε ότι «συζητούνται διάφορες ιδέες για το πώς μπορεί να διασφαλιστεί αυτό, συμπεριλαμβανομένης μιας διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης υπό την εντολή του ΟΗΕ».

Εντούτοις, αρκετοί διπλωμάτες, στους οποίους παραχωρήθηκε ανωνυμία για να συζητήσουν το ευαίσθητο θέμα, δήλωσαν ότι η γερμανική πρόταση δεν πάει αρκετά μακριά. Ήρθε στα πολύ πρώιμα στάδια της σύγκρουσης, δεν κυκλοφόρησε μεταξύ όλων των χωρών-μελών και δεν προοριζόταν να συζητηθεί από τους υπουργούς Εξωτερικών.

Όταν η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών, Αναλένα Μπέρμποκ, αναφέρθηκε πρόσφατα στη γραμμή του Βερολίνου, είπε ότι «η Γάζα δεν πρέπει να καταληφθεί, αλλά ιδανικά να τεθεί υπό διεθνή προστασία», χωρίς να αναφέρει ρητά τον ρόλο του ΟΗΕ.

Ένας διπλωμάτης της Ε.Ε., πάντως, χαρακτήρισε το εν λόγω έγγραφο ως «θνησιγενές».

Η γερμανική πρόταση εξόργισε τους Παλαιστίνιους αξιωματούχους, οι οποίοι είναι ήδη δυσαρεστημένοι με τις δηλώσεις της Ε.Ε. που δεν αναφέρονται σε κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Το συναίσθημα αυτό επεκτείνεται σε όλες τις μουσουλμανικές χώρες.

Ο Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας (OIC), ο οποίος έχει 57 μουσουλμανικές χώρες ως μέλη, παραχώρησε συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες, το πρωί της Δευτέρας (13/11), την ίδια ώρα που συνεδρίαζαν οι υπουργοί Εξωτερικών της Ε.Ε., για να υποστηρίξει ότι δεν θέλει να μιλήσει για το μέλλον της Λωρίδας της Γάζας όσο δεν υπάρχει κατάπαυση του πυρός.

Οι 27 χώρες-μέλη της Ε.Ε. έχουν συμφωνήσει σε μια έκκληση για «ανθρωπιστικούς διαδρόμους και παύσεις», αλλά δεν υπάρχει ομοφωνία για την κατάπαυση του πυρός, την οποία προωθεί η Ισπανία και στην οποία αντιδρούν χώρες – όπως η Γερμανία και η Αυστρία – για διάφορους λόγους, μεταξύ των οποίων ότι θα μπορούσε να θέσει το Ισραήλ και τη Χαμάς στο ίδιο επίπεδο, καθώς η πρώτη είναι χώρα και η δεύτερη κατατάσσεται ως τρομοκρατική οργάνωση από το μπλοκ.

Για τον Αμπνταλραχίμ Αλφάρα, τον επικεφαλής της παλαιστινιακής αποστολής στην Ε.Ε., στο Βέλγιο και στο Λουξεμβούργο, η ανάληψη του ελέγχου της Γάζας από τον ΟΗΕ θα ήταν «απαράδεκτη».

Συγκεκριμένα, ο ίδιος δήλωσε στο «Politico» ότι ο ρόλος του ΟΗΕ στην παροχή διεθνούς προστασίας για την προστασία των συνόρων μεταξύ δύο μελλοντικών χωρών, του Ισραήλ και της Παλαιστίνης, είναι «αυτό που χρειαζόμαστε».

Το πρόβλημα με το γερμανικό έγγραφο είναι ότι δεν μιλάει για προστασία του ΟΗΕ στα σύνορα, αλλά για «έλεγχο της Γάζας από τον ΟΗΕ», είπε χαρακτηριστικά.

Ο Αμπνταλραχίμ Αλφάρα δήλωσε, επίσης, ότι δεν ζητήθηκε η γνώμη της Παλαιστινιακής Αρχής σχετικά με το έγγραφο αυτό και στηλίτευσε το γεγονός ότι δεν αναφέρεται σε καμία μορφή κατάπαυσης του πυρός πριν ασχοληθεί με το μέλλον της περιοχής. «Δεν μίλησαν για το πώς θα προστατεύσουμε τους άνδρες και τις γυναίκες τώρα, αμέσως μετά το μέλλον της Γάζας», ανέφερε συγκεκριμένα.

Germany has suggested the UN take control in Gaza after the Israel-Hamas war ends.https://t.co/pextcMZo0C

— POLITICOEurope (@POLITICOEurope) November 15, 2023