Ναυτικό
Το ΠΝ βρίσκεται σε μια από τις πλέον δυσχερείς θέσεις στην μεταπολεμική ιστορία του. Σε μια περίοδο που απαιτείται ενίσχυσή του, η πολιτική κατεύθυνση είναι η ακύρωση κρίσιμων εξοπλιστικών προγραμμάτων.
Η ουσιαστική δύναμη του Στόλου αποτελείται από 13 κύριες μονάδες επιφανείας: Τις 4 φρεγάτες ΜΕΚΟ 200ΗΝ και τις 9 φρεγάτες “S”, ενώ στα μικρότερα εκτοπίσματα η κυριότερη δύναμη είναι οι 7 ΤΠΚ τύπου Super Vita. Από αυτή τη δύναμη έως το τέλος της δεκαετίας πρέπει να έχουν αποσυρθεί οι 9 φρεγάτες “S”, εκσυγχρονισμένες και μη. Αυτό δημιουργεί ένα μεγάλο και δυσαναπλήρωτο έλλειμμα στη δύναμη του ΠΝ.
Η προμήθεια των τριών φρεγατών FDI είναι «σταγόνα στον ωκεανό».
Αφενός τα σκάφη είναι υποεξοπλισμένα (και χωρίς βλήματα cruise MdCN κατόπιν ειδικής απαίτησής του ΠΝ) και θα είναι έως τα τέλη της δεκαετίας, αφετέρου η κλάση δημιουργήθηκε ως φρεγάτες συνοδείας για την αντικατάσταση των 5 φρεγατών La Fayette και όχι για το ρόλο που τις θέλει το ΠΝ.
Από τη στιγμή όμως που αυτή ήταν η απόφαση για τη νέα φρεγάτα δεν θα έπρεπε να μείνει ημιτελής. Και ημιτελής μένει με την ακύρωση της προμήθειας της 4ης FDI
Πρόκειται για ακόμη μια πολιτική απόφαση, η οποία έρχεται σε αντίθεση με τις ανάγκες του Ναυτικού. Η 4η FDI θα ήταν υπερπολύτιμη προσθήκη για τον Στόλο και για αυτό το λόγο ακυρώθηκε.
Η αγορά της 4ης FDI ως option προβλεπόταν στο άρθρο 43 της σύμβασης 16Β/21 με τη Naval Group. Αυτή θα έπρεπε για να έχει ισχύ να είχε ενεργοποιηθεί έως τις 30 Ιουνίου του 2023, μια προθεσμία που δεν τηρήθηκε.
Εάν γινόταν η ενεργοποίηση της option για το 4ο σκάφος αυτό θα παραδιδόταν στο ναυπηγείο του Λοριάν, ως τις 31/12/2027. Το κόστος του σκάφους -χωρίς όπλα θα ήταν 719,6 εκατ. ευρώ, δηλαδή στο κόστος που γίνεται και η αγορά των υπολοίπων τριών φρεγατών. Σε αυτό το κόστος θα προστίθεντο 9,4 εκατ. ευρώ ως «ολοκληρωμένη εφοδιαστική υποστήριξη» (ILS) και ακόμη 10 εκατ. για 4 τορπίλες ΜU-90 και 8 αντίμετρα τορπιλών CANTO.
Συνολικά το σκάφος θα κόστιζε 739 εκατ. ευρώ συν 200 εκατ. € για την αγορά των όπλων από την MBDA δηλαδή των Exocet και των ASTER 30,μ για ένα σύνολο 939 εκατ. €. Αρχικά η δικαιολογία για την μη άσκηση της option ήταν οι εκλογές του Μαΐου και του Ιουλίου στη συνέχεια το θέμα αφέθηκε εντέχνως να περιπέσει σε αδράνεια και μετά ήρθε η επίσημη ακύρωση.
Αυτός ήταν άλλωστε και ο λόγος που ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δεν παρευρέθηκε στην επίσημη καθέλκυση της πρώτης FDI «ΚΙΜΩΝ». Δεν ήθελε η παρουσία του εκεί να συνδυαστεί με λάθος μήνυμα για ενδεχόμενη συζήτηση για τέταρτο σκάφος.
Εκτός από την ακύρωση της 4ης FDI ακυρώθηκε και το πρόγραμμα των 4 κορβετών, ύψους 2,1 δισ.€ περίπου.
Δύο ήταν τα υποψήφια σκάφη. η γαλλική Gowind HN (πιθανότατα η 2800) και η ιταλική FCX-30 κλάση Doha. Η τελευταία εάν παραγγελνόταν θα έδινε στο ΠΝ τη δυνατότητα να αντικαταστάσει τουλάχιστον 6 “S”, λόγω της μαχητικής ισχύος της. Άλλωστε η FCX με τα δεδομένα της δεκαετίας του ΄70 και ΄80 όταν έμπαιναν σε υπηρεσία οι “S” θεωρούνται φρεγάτες.
Το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των 4 ΜΕΚΟ 200ΗΝ, αν και δεν έχει ανακοινωθεί κάτι επίσημα βρίσκεται πολύ μακριά από την υλοποίησή του.
Οι Γερμανοί της TKMS (ΤhyssenKrupp Marine Systems), δεν τα έχουν βρει ακόμη με τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά (συμφερόντων Γιώργου Προκοπίου) και οι εταιρείες που εμπλέκονται στο πρόγραμμα ζητούν αναθεώρηση του κόστους λόγω πληθωρισμού.
Έτσι από τα 605 εκατ.. € το κόστος ενδέχεται να φτάσει και τα 700 εκατ. € και αυτό είναι θέμα περαιτέρω διαπραγματεύσεων και όσο περνά ο χρόνος αυτό θα αυξάνει. Επομένως ο εκσυγχρονισμός δεν έχει καταλήξει ως θέμα διαπραγμάτευσης με τις εταιρείες για να συμβασιοποιηθεί και αυτό είναι άγνωστο πότε θα συμβεί.
Έτσι αντί το ΠΝ να έχει θέσει από τώρα τις βάσεις για τη μελλοντική του μορφή οδηγείται σε απαξίωση. Η Νέα Δομή Δυνάμεων 2021-2034 προβλέπει για το ΠΝ 12 φρεγάτες και 6 κορβέτες, για ένα σύνολο 18 κύριων μονάδων επιφανείας.
Εάν η κατάσταση αφεθεί έτσι όπως είναι το Ναυτικό στο τέλος της δεκαετίας οι μόνες αξιόμαχες μονάδες που θα «παρατάσσει» θα είναι τρεις FDI και τέσσερις ΜΕΚΟ200ΗΝ, με την προϋπόθεση ότι αυτές θα έχουν εκσυγχρονιστεί βέβαια. Σημειώνεται επομένως ένα έλλειμμα 5 φρεγατών και 6 κορβετών!
Πότε θα καλυφθεί αυτό; Το ερώτημα είναι προφανώς ρητορικό. Όλοι γνωρίζουν την απάντηση: Ποτέ. Αλλά οι «Νέες Δομές» μόνο θεωρητική έννοια έχουν και ουδόλως ουσιαστική.
Ο Γκαίτε έλεγε ότι «οι θεωρίες είναι γκρι, αλλά το δέντρο της ζωής πάντα πράσινο».
Το ΠΝ χρειάζεται ουσιαστικές πραγματικές λύσεις και πράξεις και όχι άσκοπες φλυαρίες. Πως θα έρθουν οι λύσεις αυτές και ποιοι θα αναλάβουν την ευθύνη;
Η ακύρωση όλων αυτών των προγραμμάτων συμβαίνει σε μια περίοδο όπου η Τουρκία υλοποιεί ένα μεγαλεπήβολο ναυπηγικό πρόγραμμα η έκταση του οποίου ξεπερνά κατά πολύ την «αναιμική» μέχρι τώρα απάντηση της Ελλάδας, προσφέροντας ένα ανέλπιστο στον Τούρκο πρόεδρο Ρ.Τ.Ερντογάν τον οποίο στην κυβέρνηση αναμένουν με χαμόγελα αύριο.
Πιο ειδικά εκτός από τις υπάρχουσες κύριες μονάδες επιφανείας 8 φρεγάτες κλάσης G, 8 φρεγάτες MEKO200, τη νέα φρεγάτα κλάσης «Ι» TCG Istanbul (F 515), τις τέσσερις κορβέτες κλάσης Ada και τις 6 Type A 69 (για ένα σύνολο 27 σκαφών), η Τουρκία ναυπηγεί τις υπόλοιπες τρεις φρεγάτες κλάσης “I”, δύο περιπολικά ανοιχτής θαλάσσης κλάσης Hisar, (πρόκειται ουσιαστικά για κορβέτες) ενώ το μεγάλο πρόγραμμα των αντιτορπιλικών κατευθυνόμενων βλημάτων TF-2000 θα ξεκινήσει με την ολοκλήρωση του προγράμματος των Istanbul. Σε όλα αυτά να προσθέσουμε τη ναυπήγηση 6 υποβρυχίων Type 214TN κλάσης REIS (δύο εκτελούν ήδη θαλάσσιες δοκιμές) και πλήθους άλλων μικρότερων βοηθητικών σκαφών.
Να σημειωθεί ότι το ΠΝ είχε την ευκαιρία να προχωρήσει στην προσθήκη δύο επιπλέον υποβρυχίων Type 214HN μετά την διευθέτηση του θάνατος με τα ΕΝΑΕ τα οποία έχουν παραδώσει τον εξοπλισμό στο ΠΝ αλλά τίποτα επι του πρακτέου.
Αντ΄αυτού το ΠΝ προχώρησε στην παραγγελίας 7 ελικοπτέρων MH-60R έναντι 465 εκατ. ευρώ και χωρίς να προβλέπεται η εγκατάσταση συστήματος ανταλλαγής πακέτων δεδομένων Link-16. Είναι φανερό ότι κάποιος λαμβάνει αποφάσεις για το Ναυτικό χωρίς να γνωρίζει το αντικείμενο και τις πραγματικές ανάγκες.
Μέσα σε αυτές τις απανωτές ακυρώσεις προγραμμάτων κάποιοι σκέφτηκαν –ξανά- τις LCS. Καταρχάς τα πλοία δεν ήθελε το ΠΝ και εξακολουθεί να μην τα θέλει. Τα θεωρεί και είναι πλήρως κατάλληλα. Άλλωστε για να έρθουν τα σκάφη θα πρέπει ικανά να πλέουν. Και αυτά που έχουν αποσυρθεί από το αμερικανικό Ναυτικό δεν μπορούν.
Το ΠΝ έχει άμεση ανάγκη πρόσκτησης νέων κύριων μονάδων επιφανείας. Τουλάχιστον 4 φρεγατών και ισάριθμών κορβετών. Από πού και με τι χρήματα θα προέλθουν αυτές, αυτό είναι δουλειά της κυβέρνησης. Για αυτό και είναι εκεί που είναι: Για τα δύσκολα και όχι για τα εύκολα.
Δυστυχώς η γραφή της είναι διαφορετική.
Με την αυριανή έλευση του Τούρκου προέδρου και της πολυμελούς συνοδείας του στην Αθήνα, η κυβέρνηση φρόντισε να στείλει το κατάλληλο «μήνυμα» στην Άγκυρα: Να μην ανησυχεί για το ΠΝ καθώς αυτό θα περιοριστεί σε μια τυπική δύναμη μερικών πλοίων με καθήκοντα αυτοάμυνας και αυστηρά εντός του Αιγαίου.
Διαβάστε ένα εκτεταμένο αφιέρωμα στο ΠΝ για το πώς φτάσαμε στη σημερινή κατάσταση και ποιες θα πρέπει να είναι οι επόμενες κινήσεις για την ενίσχυσή του στο τεύχος 349 της ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ.
