Πώς ένα πλήγμα του Ισραήλ στο Ιράν μπορεί να φέρει κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ και παγκόσμια οικονομική κατάρρευση

Οι τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να εκτοξευθούν ακόμα και στα 250 δολάρια ανά βαρέλι, αν η ιρανική παραγωγή δεχθεί πλήγμα από τα ισραηλινά αντίποινα και στη συνέχεια κλείσουν τα Στενά του Ορμούζ, εκτιμούν οι αναλυτές.

Το πρόβλημα είναι διπλό: Ένα πλήγμα στην πετρελαιοβιομηχανία του Ιράν δεν θα σταματούσε μόνο την ιρανική παραγωγή πετρελαίου αλλά θα προκαλούσε και αλυσιδωτές αντιδράσεις που θα επέφεραν το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ από όπου διέρχεται και το πετρέλαιο των υπολοίπων χωρών του Κόλπου.

Ο φόβος είναι αν το Ιράν θα επιχειρήσει να κλείσει τα Στενά του Ορμούζ, την σημαντικότερη πετρελαϊκή αρτηρία στον κόσμο, σε περίπτωση μιας μεγάλης ισραηλινής αεροπορικής επιχείρησης στα διϋλιστήρια του Ισφαχάν ή στις πλατφόρμες μεταφοράς πετρελαίου στον Κόλπο.

Γιατί να μην το κάνει; Το Ισραήλ επιχειρεί την κρίση στη Μέση Ανατολή να την μεταδώσει παγκοσμίως και το ίδιο ακριβώς θα κάνει και το Ιράν.

Εάν αναγκαστούν να εμπλακούν όλοι τότε το πρόβλημα τους γίνεται και δικό τους και θα πρέπει να βρουν μία λύση.

Η Bank of America προειδοποίησε το 2023, σε προηγούμενη κρίση, ότι η τιμή του αργού πετρελαίου θα μπορούσε να εκτοξευθεί στα ύψη «αν οι ροές μέσω των Στενών σταματήσουν για μια σημαντική περίοδο».

Ποια είναι η εκτίμηση των ειδικών της Τράπεζας σε μια τέτοια περίπτωση;  «Το αργό πετρέλαιο θα μπορούσε να εκτιναχθεί πάνω από τα 250 δολάρια το βαρέλι».

Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του αμερικανικού αργού σημείωσαν ράλι 5% την Πέμπτη, λόγω των ανησυχιών ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να πλήξει την πετρελαϊκή βιομηχανία του Ιράν σε αντίποινα για την πυραυλική επίθεση της Τεχεράνης αυτή την εβδομάδα.

Σήμερα οι τιμές του πετρελαίου καταγράφουν οριακές μεταβολές, με το αργό στα 73,66 δολ. το βαρέλι και το brent στα 77,58 δολ. το βαρέλι.

Ο ρόλος του OPEC+

Εκτιμάται ότι «αν βλέπαμε μια διαρκή πτώση της ιρανικής παραγωγής κατά 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα, θα βλέπαμε μια μέγιστη ώθηση στις τιμές του πετρελαίου το επόμενο έτος της τάξης των 20 δολαρίων ανά βαρέλι», δήλωσε ο Daan Struyven, συν-επικεφαλής της παγκόσμιας έρευνας εμπορευμάτων της Goldman Sachs, στην εκπομπή «Squawk Box Asia» του CNBC την Παρασκευή.

Αυτό γίνεται υπό την προϋπόθεση ότι το πετρελαϊκό καρτέλ OPEC+ θα απέχει από το να αντιδράσει αυξάνοντας την παραγωγή, δήλωσε ο Struyven.

Σε περίπτωση που βασικά μέλη του OPEC+, όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αντισταθμίσουν μέρος των απωλειών στην παραγωγή, οι αγορές πετρελαίου θα μπορούσαν να δουν μια μικρότερη ώθηση λίγο μικρότερη από 10 δολάρια βαρέλι, πρόσθεσε.

Από την έναρξη της ένοπλης σύγκρουσης Ισραήλ-Hamas στις 7 Οκτωβρίου 2023, υπήρξαν περιορισμένες διαταραχές στην αγορά πετρελαίου, με τις τιμές να παραμένουν υπό πίεση λόγω της αυξημένης παραγωγής από τις ΗΠΑ και της υποτονικής ζήτησης από την Κίνα.

Ωστόσο, το κλίμα θα μπορούσε να αλλάξει αυτή την εβδομάδα.
Οι τιμές του αμερικανικού αργού πετρελαίου σημείωσαν κέρδη για τρίτη συνεχόμενη συνεδρίαση, αφού το Ιράν εξαπέλυσε επίθεση με βαλλιστικούς πυραύλους κατά του Ισραήλ, αυξάνοντας τις εντάσεις στην περιοχή.

Το Ιράν, το οποίο είναι μέλος του OPEC, είναι βασικός παίκτης στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου.

Παράγει σχεδόν τέσσερα εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου ημερησίως και εκτιμάται ότι το 4% της παγκόσμιας προσφοράς θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο, εάν οι πετρελαϊκές υποδομές του Ιράν γίνουν στόχος του Ισραήλ, καθώς το τελευταίο εξετάζει μια αντεπίθεση.

Ο Saul Kavonic, ανώτερος ενεργειακός αναλυτής της MST Marquee, έθεσε το ενδεχόμενο το νησί Kharg του Ιράν, το οποίο είναι υπεύθυνο για το 90% των εξαγωγών αργού της χώρας, να γίνει στόχος.

Η μεγαλύτερη ανησυχία, «είναι αυτό το είδος μιας πολύ πιο άμεσης έναρξης μιας ευρύτερης ανάφλεξης της σύγκρουσης, η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει τη διέλευση μέσω των Στενών του Ορμούζ», πρόσθεσε.

Το Ιράν έχει απειλήσει στο παρελθόν ότι θα διακόψει τις ροές μέσω των Στενών του Ορμούζ εάν επηρεαστεί ο πετρελαϊκός του τομέας.

Το στενό μεταξύ του Ομάν και του Ιράν είναι ένα κρίσιμο κανάλι μέσω του οποίου διέρχεται περίπου το ένα πέμπτο της παγκόσμιας ημερήσιας παραγωγής πετρελαίου, σύμφωνα με την αμερικανική Υπηρεσία Πληροφοριών Ενέργειας.

Κατά άλλους από εκεί διέρχεται το 30% του παγκόσμιου πετρελαίου.

Αυτή η στρατηγικής σημασίας υδάτινη οδός συνδέει τους παραγωγούς αργού πετρελαίου στη Μέση Ανατολή με τις μεγάλες παγκόσμιες αγορές.

Ενώ η πιθανότητα ενός πολέμου πλήρους κλίμακας παραμένει «σχετικά χαμηλή», οι κίνδυνοι ενός λάθους από οποιαδήποτε πλευρά είναι πλέον αυξημένοι, ανέφεραν αναλυτές της BMI.

Αν και ορισμένοι αναλυτές του κλάδου πιστεύουν ότι ο OPEC+,έχει αρκετή εφεδρική δυναμικότητα για να αντισταθμίσει μια διακοπή των ιρανικών εξαγωγών εάν το Ισραήλ στοχεύσει τις πετρελαϊκές υποδομές του, η παγκόσμια εφεδρική δυναμικότητα πετρελαίου παραμένει σε μεγάλο βαθμό συγκεντρωμένη στη Μέση Ανατολή, ιδίως μεταξύ των κρατών του Κόλπου, τα οποία θα μπορούσαν να κινδυνεύσουν εάν επιδεινωθεί μια μεγαλύτερη σύγκρουση.