Τουρκία
Οι ελπίδες πως η εκεχειρία για ανθρωπιστικούς λόγους θα έδινε τέλος στις συγκρούσεις στο Ναγκόρνο Καραμπάχ εξανεμίζονται. Ο αριθμός των νεκρών αυξάνεται με την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν να αλληλοκατηγορούνταν για νέες επιθέσεις.
Λίγες ώρες μετά τη νέα συμφωνία για εκεχειρία, η Αρμενία κατηγόρησε το Αζερμπαϊτζάν ότι παραβίασε τη συμφωνία «κατάπαυσης του πυρός για ανθρωπιστικούς λόγους» μόλις τέθηκε σε ισχύ στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, βομβαρδίζοντας τον θύλακα.
Η Αρμενία κατηγόρησε την Τουρκία, σύμμαχο του Αζερμπαϊτζάν, πως δεν επιτρέπει σε αεροσκάφη με ανθρωπιστική βοήθεια να εισέλθουν στον εναέριο χώρο της, παρά τους φόβους για ανθρωπιστική καταστροφή. Η κατάπαυση πυρός που επετεύχθη με τη διαμεσολάβηση της Ρωσίας είχε ως στόχο να επιτρέψει στις δύο πλευρές να ανταλλάξουν αιχμαλώτους και σορούς νεκρών.
Ωστόσο οι μάχες συνεχίστηκαν με τον Αζέρο πρόεδρο Αλίγιεφ να θέτει εμμέσως πλην σαφώς όρο για την συνέχιση των ειρηνευτικών συνομιλιών να συμπεριληφθεί η Τουρκία στις συνομιλίες, που καθοδηγούνται από τη Ρωσία, τη Γαλλία και τις ΗΠΑ.
«Η Τουρκία παίζει ρόλο εδώ και αυτό είναι δικαίωμά της. Έτσι ήταν, ιστορικά» είπε ο Αλίγιεφ στο τουρκικό NTV. Όπως είπε, δεν υποστηρίζει στρατιωτική λύση, μα οι αζερικές δυνάμεις θα μπορούσαν να καταλάβουν και τις πέντε κύριες περιοχές του Ναγκόρνο Καραμπάχ εάν η Αρμενία δεν θέσει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα απόσυρσης από την περιοχή. Περίπου 40 οικισμοί είχαν ήδη «απελευθερωθεί», πρόσθεσε ο ίδιος.
Ο Αζέρος πρόεδρος είπε αυτό που είναι ήδη γνωστό: ότι ο υπονομευτής της κρίσης στο Ναγκόρνο Καραμπάν είναι η Τουρκία. Παρά την τουρκική ανάμιξη στον Ναγκόρνο Καραμπάχ, κάτι που ανησυχεί ιδιαίτερα αρκετές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όπως το Παρίσι για παράδειγμα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξακολουθεί να τηρεί την τακτική των συστάσεων απέναντι στην Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ ΅Ερντογάν. Αυτό φάνηκε τόσο στα συμπεράσματα της Συνόδου της 2ας Οκτωβρίου όσο και σε αυτά της διήμερης συνόδου αυτής της εβδομάδας.
Οι «27» εκφράζουν την έντονη αποδοκιμασία για τις νέες μονομερείς και προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και την καλούν να απέχει από ενέργειες που υπονομεύουν την ειρήνη στην περιοχή του Ναγκόσμο Καραμπάχ. Με άλλα λόγια, νουθεσίες. Είναι επίσης ενδεικτικό ότι αν και στο αρχικό προσχέδιο συμπερασμάτων υπήρχε αναφορά σε πιθανό εμπάργκο εξαγωγών όπλων προς την Τουρκία αυτή τελικώς απαλείφθηκε στο τελικό κείμενο.
Πιο σαφές μήνυμα στην Αγκυρα στέλνουν οι ΗΠΑ. Η Τουρκία εντείνει τους κινδύνους της σύγκρουσης Ναγκόρνο-Καραμπάχ προμηθεύοντας όπλα στο Αζερμπαϊτζάν, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο.
«Είναι επικίνδυνο. Τώρα έχουμε τους Τούρκους, οι οποίοι επεμβαίνουν και παρέχουν πόρους στο Αζερμπαϊτζάν, αυξάνοντας τον κίνδυνο, κλιμακώνοντας την ανάφλεξη που λαμβάνει χώρα σε αυτήν τη μακροχρόνια σύγκρουση γι’ αυτό το μέρος που ονομάζεται Ναγκόρνο Καραμπάχ, ένα μικρό έδαφος με περίπου 150.000 κατοίκους», δήλωσε ο Πομπέο.
«Ελπίζουμε ότι οι Αρμένιοι θα μπορέσουν να αμυνθούν απέναντι σε αυτά που κάνουν οι Αζέροι», είπε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας. Κι αυτό… ενώ η Αγκυρα προκαλεί εκ νέου την Ουάσιγκτον προχωρώντας σε δοκιμές των πυραύλων S-400.
Το γεγονός ότι παρέχει όπλα και εξοπλισμό στο Αζερμπαϊτζάν, αρνούμενη ταυτόχρονα να συμμετάσχει στις εκκλήσεις για εκεχειρία δείχνει την ετοιμότητα της Άγκυρας να χρησιμοποιήσει τον στρατιωτικό μυ για να επιτύχει αυτό που δεν μπορεί μέσω του διπλωματικού σχολιάζει στην ανάλυσή του το Politico.
Μέσα σε έναν μόλις χρόνο η Τουρκία έχει καταφέρει να εξοργίσει τους γείτονές της -και συχνά αψηφά Ρωσία, Ευρώπη και ΗΠΑ- για να πραγματοποιήσει δύο στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Συρία, να αναπτύξει ειδικές δυνάμεις στο Ιράκ, να αλλάξει την πορεία του πολέμου στη Λιβύη και να αποστείλει πολεμικά πλοία για έρευνες υδρογονανθράκων σε ύδατα που διεκδικούν η Ελλάδα και η Κύπρος.
Οι απειλές κυρώσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση για το παιχνίδι εξουσίας και επιρροής στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Λιβύη έχουν πέσει στο κενό. Η Άγκυρα κατάφερε επίσης να αποφύγει σε μεγάλο βαθμό τις κυρώσεις από τις ΗΠΑ για την αγορά και ενεργοποίηση των S-400.
Αυτές οι εξελίξεις ενίσχυσαν την πεποίθηση της Άγκυρας ότι η Τουρκία αποτελεί μια χώρα ζωτικής σημασίας – είτε λόγω των τουρκικών στρατιωτικών βάσεων που χρησιμοποιεί το ΝΑΤΟ είτε της απειλής του Ερντογάν να “ανοίξει τις πύλες” στην Ευρώπη για τα εκατομμύρια των προσφύγων που φιλοξενεί.
Η υπόσχεση του Ερντογάν να διεκδικήσει τα συμφέροντα της Τουρκίας ως μια σαφώς μουσουλμανική δύναμη χτυπά στο εθνικιστικό συναίσθημα ενός κοινού που θεωρεί συντριπτικά τον εαυτό του ως τον φυσικό ηγέτη του μουσουλμανικού κόσμου.
Τα τουρκικά στρατεύματα είναι τώρα παρόντα σε τουλάχιστον εννέα χώρες και ο Ερντογά έχει πείσει αρκετούς ότι οι οικονομική κατάσταση είναι ένα βάρος που πρέπει να σηκώσουν οι Τούρκοι, καθώς «πολεμούν μόνοι τους εναντίον όλων».
