Τουρκία
Ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τα τελευταία χρόνια έχει καταφέρει να αλλάξει την εικόνα της «Τουρκίας του Δυτικού κόσμου» και να φέρει στη θέση της μία Τουρκία στην οποία θέση έχουν ο σκοταδισμός και τα όπλα. Σύμφωνα με το Bloomberg ο λόγος που γίνεται αυτό είναι… γιατί μπορεί.
Πριν από μία δεκαετία το δόγμα εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας αποτελούσε παράγοντα σταθερότητας σε Μεσόγειο και Μέση Ανατολή. Υπό την ηγεσία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η χώρα χρησιμοποίησε τη διπλωματία και το εμπόριο για να αναπτύξει ισχυρές οικονομικές σχέσεις, όχι μόνο στη γειτονιά της αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο ίδιος ο Ερντογάν αποτελούσε μέρος μίας διεθνούς ελίτ ηγετών. Το 2020 όλα αυτά αποτελούν ανάμνηση.
Σε μία περίοδο που οι ηγέτες δείχνουν να μην συμφωνούν σε τίποτα, ο Ερντογάν κατάφερε το ακατόρθωτο: συσπείρωσε τη διεθνή κοινότητα εναντίον του. Ελλάδα, Συρία, Ισραήλ, Κύπρος, Ιράκ, Αρμενία και Αίγυπτος, Γαλλία, Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, μπορούν να κάτσουν στο ίδιο τραπέζι όσο ο Ερντογάν δεν βρίσκεται σε αυτό. Η ανάγκη αντιμετώπισης της «κοινής απειλής» δημιούργησε πρόσφορο έδαφος για συμμαχίες που δεν θα ήταν ποτέ εφικτές.
Ακόμη και οι ΗΠΑ, ο παραδοσιακός «ισαποστάκιας» της περιοχής, πήραν ξεκάθαρη θέση καταδικάζοντας τις τουρκικές ενέργειες.
Προσφέροντας υποστήριξη στο Αζερμπαϊτζάν ο Τούρκος πρόεδρος έχει βάλει σε δοκιμασία τη σχέση του και με την Ρωσία. Εάν ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει κάνει ένα πράγμα σαφές με το πέρασμα των χρόνων, αυτό είναι ότι καμιά άλλη δύναμη εκτός απ’ την Ρωσία – ούτε οι ΗΠΑ, ούτε η Ευρωπαϊκή Ενωση, ούτε ακόμη κι η Κίνα – δεν επιτρέπεται να αναμιχθεί σε θέματα ασφαλείας στο έδαφος της πρώην Σοβιετικής Ενωσης. Φαίνεται πως ο Ταγίπ Ερντογάν δεν το έχει λάβει αυτό το μήνυμα
Σαν να μην έφτανε όλη αυτή η κριτική, η καταδίκη ήρθε και εξ ανατολών, με την Ινδία να επικρίνει τα σχόλια του Ερντογάν για το Κασμίρ στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών. «Η Τουρκία πρέπει να μάθει να σέβεται την κυριαρχία άλλων εθνών και να σκέφτεται βαθύτερα τις δικές της πολιτικές», δήλωσε ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος του Νέου Δελχί στον ΟΗΕ.
Οι «εχθροί» της Τουρκίας αποτελούν ξεκάθαρες επιλογές του Ερντογάν, αυτός επέλεξε την αντιπαράθεση -μερικές φορές την ίδια τη σύγκρουση-. Όσους αναζητούν δογματικές εξηγήσεις μπορεί να τους ικανοποιήσουν δικαιολογίες όπως η νεο-οθωμανική αυτοκρατορία, ο τουρκικός εθνικισμός και το Ισλάμ. Άλλοι επισημαίνουν ότι η Τουρκία, λένε, η πλέον αναθεωρητική δύναμη της εποχής παίζει τον ρόλο που της έχει ανατεθεί. Υπό το πρίσμα αυτό, η επιθετική εξωτερική πολιτική είναι ένας ισχυρισμός δικαιωμάτων.
Άλλοι επικεντρώνονται στις οικονομικές αιτίες, όπως ο αγώνας για πόρους υδρογονανθράκων και η αναζήτηση νέων αγορών. Υπάρχει και το επιχείρημα της εσωτερικής πολιτικής, το οποίο υποστηρίζει ότι ο Ερντογάν κυματίζει την τουρκική σημαία στο εξωτερικό για να αποσπάσει τον λαό τού από την εσωτερική τραγωδία.
Υπάρχει αλήθεια σε όλα τα παραπάνω, αλλά αν ψάχνεται μία και μόνο αιτία, ο Ερντογάν κάνει ο,τι κάνει γιατί μπορεί! Τόσο απλά.
Το οικονομικό κόστος του πολέμου είναι ελάχιστο σε σχέση με αυτά που κερδίζει. Νεκροί μισθοφόροι και μερικά χαμένα drones δεν θα τον σταματήσουν. Ο Ερντογάν επιλέγει τις μάχες του πολύ προσεκτικά. Δεν έχει βρεθεί ενάντια σε οργανωμένο στρατό. Πολεμά «φθηνά» γιατί τον βολεύει. Σε καθαρά εμπορικούς όρους, το πιθανό κέρδος από αυτές τις εισβολές αντισταθμίζει κατά πολύ την απώλεια ευκαιριών, για παράδειγμα, με την Ελλάδα, την Αρμενία ή την Αίγυπτο, κανένας εκ των οποίων δεν αποτελούσε ποτέ για την Τουρκία σημαντικό οικονομικό εταίρο.
Οσο η Ε.Ε. θα κάνει τα στραβά μάτια και η αντίδραση των ΗΠΑ θα είναι μερικές «εχθρικές» δηλώσεις και ένα εμφατικό «No» στα F-35, τότε, να είστε σίγουροι, η Τουρκία θα συνεχίζει να πιέζει.
