Jerusalem Post: «Η ΕΕ πρέπει να αντιμετωπίσει το τουρκικό πρόβλημα – Η επεκτατική πολιτική του Ρ.Τ.Ερντογάν»

Η Jerusalem Post φιλοξενεί άρθρο της με τίτλο «Η ΕΕ πρέπει να αντιμετωπίσει το τουρκικό πρόβλημα».

Το άρθρο το γράφουν ο Τούρκος καθηγητής Mehmet Efe Caman και ο Έλληνας συνάδελφός του Νίκος Μιχαηλίδης και υποστηρίζουν ότι δεν είναι μυστικό ότι το καθεστώς του Ερντογάν εξασκεί μια επεκτατική, εξαιρετικά αποσταθεροποιητική πολιτική στο εξωτερικό και μία αυταρχική και βίαιη στο εσωτερικό.

Ο κατάλογος -αναφέρουν οι δύο καθηγητές- είναι μακρύς: Η Άγκυρα διεξάγει στρατιωτικές επιχειρήσεις και καταλαμβάνει εδάφη σε γειτονικές χώρες, υποστηρίζει τον εξτρεμισμό και την τρομοκρατία (Χαμάς, ISIS), καταστέλλει τη θρησκευτική ελευθερία στο εσωτερικό (κοινότητα Alevi και ορισμένες σουνιτικές ομάδες), φυλακίζει πολιτικούς αντιπάλους, ενώ απολύει επίσης χιλιάδες εργαζόμενους από τη δουλειά τους στη δημόσια γραφειοκρατία, διεξάγει «δημογραφική μηχανική» σε κουρδικές περιοχές, ενώ στρατιωτικά προσπαθεί να συντρίψει τον κουρδικό δημοκρατικό αγώνα, κάνει γεωτρήσεις παράνομα στα χωρικά ύδατα της Κυπριακής Δημοκρατίας, αμφισβητεί την κυριαρχία της Ελλάδας στη θάλασσα, ασχολείται με την εμπορία ανθρώπων και χρησιμοποιεί ως όπλο τα μεταναστευτικά ρεύματα από την Ασία, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή για να εκβιάσει την Ευρώπη.

Η Τουρκία έχει γίνει απειλή για την ασφάλεια πολλών χωρών και περιοχών. Επιπλέον, οι αυξανόμενοι δεσμοί της Άγκυρας με τη Ρωσία, την Κίνα και το Ιράν σε πολλά επίπεδα αποτελούν μια σαφή ένδειξη της πορείας που επέλεξε το καθεστώς.

Η Τουρκία -αναφέρουν στο άρθρο τους οι δύο καθηγητές- διοικείται επί του παρόντος από μια συμμαχία άκρως αντιδυτικών, αντιδημοκρατικών δυνάμεων, ενός συνδυασμού πολιτικού Ισλάμ και τουρκικού υπερεθνικισμού.

Αναμφίβολα είναι μια αυταρχικά διοικούμενη χώρα που είναι απολύτως αποσπασμένη από τα δυτικά ή ευρωπαϊκά πρότυπα: χωρίς ανεξάρτητο Δικαστικό σώμα, χωρίς ελεύθερο Τύπο και χωρίς ελεύθερη κοινωνία των πολιτών.

Το τουρκικό λεγόμενο προεδρικό σύστημα, το οποίο δεν έχει ελέγχους και ισορροπίες, είναι εντελώς ασυμβίβαστο με τις βασικές αξίες της ΕΕ.

Το ιδεολογικό αμάλγαμα του ισλαμισμού και του τουρκικού εθνικισμού είναι εξαιρετικά αντι-Δυτικό και απέναντι στην ΕΕ. Ο Ερντογάν χρησιμοποιεί αυτήν την ιδεολογία σε κάθε ευκαιρία και δηλώνει την ΕΕ (και τη Δύση) ως υπεύθυνη για τις όποιες αποτυχίες. Η προπαγάνδα του καθεστώτος που στοχεύει στο εσωτερικό κοινό του απεικονίζει την Ευρώπη ως φρούριο του ναζισμού που είναι αντι-τουρκικό και αντι-μουσουλμανικό και θέλει να αποδυναμώσει την Τουρκία.

Οι σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε χαμηλό σημείο λόγω των αποφάσεων της Τουρκίας να ξεπλύνει ιρανικά χρήματα και να υποστηρίξει το αμφίβολο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, να αγοράσει το πυραυλικό σύστημα S-400 από τη Ρωσία (θέμα μεγάλης σύγκρουσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ) και να χρησιμοποιεί αλλοδαπούς κρατούμενους ως διαπραγματευτικό χαρτί υπό την κάλυψη ενός δορυφορικού δικαστικού σώματος στην τροχιά του καθεστώτος.

Ορισμένοι αξιωματούχοι της ΕΕ πιστεύουν ότι η λήψη ουσιαστικών μέτρων κατά της Τουρκίας θα τροφοδοτούσε το ισλαμιστικό-εθνικιστικό αφήγημα, κάτι που είναι λάθος. Αντιθέτως, η συνεχιζόμενη «βλέποντας και κάνοντας πολιτική» της ΕΕ ενισχύει μόνο το καθεστώς.

Πρέπει να σημειωθεί ότι η τρέχουσα οικονομική κρίση της Τουρκίας προκλήθηκε κυρίως από την κακή διαχείριση του καθεστώτος – μη διατηρήσιμος δανεισμός, νεποτισμός και τεράστια δημόσια έργα κατασκευής με μικρή οικονομική απόδοση. Η υποτίμηση του τουρκικού νομίσματος δεν μπορεί να σταματήσει, αυξάνοντας συνεχώς υψηλότερα τις τιμές στη χώρα.

Η ΕΕ εξακολουθεί να είναι ζωτικός εταίρος της Άγκυρας στο εμπόριο, το δανεισμό και τις επενδύσεις και η Τουρκία πρέπει απεγνωσμένα να βελτιώσει την υπάρχουσα τελωνειακή σύνδεση και να εμβαθύνει τον οικονομικό της διάλογο με τις Βρυξέλλες περισσότερο από ποτέ. Η ΕΕ εξακολουθεί να έχει σημαντικό πλεονέκτημα έναντι της Τουρκίας.

Για αυτόν τον λόγο, αντί να ακολουθεί μια μη παραγωγική πολιτική χαλάρωσης, η ΕΕ θα πρέπει να επικεντρωθεί περισσότερο στο να θέσει τέρμα στην παράνομη και επικίνδυνη συμπεριφορά του τουρκικού καθεστώτος. Οι Βρυξέλλες δεν πρέπει να θεωρούν την Ανατολία ως ένα είδος «προστατευτικής ζώνης» και του λαού της ως φθηνού εργατικού δυναμικού και καταναλωτών για ευρωπαϊκά προϊόντα. Πρόκειται για μια κοντόφθαλμη και κακή στρατηγική που υπονομεύει την ασφάλεια της Ευρώπης και την αξιοπιστία της ΕΕ ως κοινότητας που βασίζεται σε αξίες και κανόνες, με δημοκρατία και κράτος δικαίου στον πυρήνα της.

Αντ ‘αυτού, οι Βρυξέλλες πρέπει να αναπτύξουν μια μακροπρόθεσμη πολιτική για τον πραγματικό εκδημοκρατισμό της Τουρκίας χρησιμοποιώντας πολλαπλά εργαλεία.

Επομένως, η ΕΕ πρέπει να λάβει μέτρα που θα στοχεύουν στο αυταρχικό καθεστώς. Αυτά μπορεί να κυμαίνονται από οικονομικά έως πολιτικά μέτρα, όπως πάγωμα της τελωνειακής ένωσης με την Τουρκία, αποκλεισμός του χρηματοοικονομικού συστήματος της Άγκυρας και άλλων θεσμικών οργάνων από ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, δέσμευση όλων των λογαριασμών Τούρκων αξιωματούχων στην Ευρώπη, ακύρωση των θεωρήσεων Σένγκεν όλων των Τούρκων γραφειοκρατών και αξιωματούχων, απαιτώντας την απελευθέρωση όλων των πολιτικών κρατουμένων στην Τουρκία, ζητώντας δημοκρατικές συνταγματικές τροποποιήσεις και ειρηνική λύση στο κουρδικό ζήτημα μέσω διαλόγου και λαμβάνοντας συγκεκριμένα βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση.

Επιπλέον, η Γερμανία πρέπει να αναστείλει την παράδοση υποβρυχίων στο τουρκικό ναυτικό, προκειμένου να αποφευχθεί η ανάφλεξη πολέμου στην Ανατολική Μεσόγειο. Και η ΕΕ ως σύνολο πρέπει να θεσμοθετήσει εμπάργκο όπλων εναντίον χωρών που δεν σέβονται το κράτος δικαίου και απειλούν τα κράτη μέλη της.

Ως δύο μελετητές από την Ελλάδα και την Τουρκία που παρακολουθούν στενά και μελετούν τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ανησυχούμε πολύ για το μέλλον της ειρήνης σε αυτήν την περιοχή.

Πιστεύουμε ότι η ΕΕ μπορεί να κάνει περισσότερα για να βοηθήσει τις πραγματικές δημοκρατικές δυνάμεις της Τουρκίας, οι οποίες ζουν είτε στη χώρα είτε στο εξωτερικό, δημιουργώντας συγκεκριμένη χρηματοδότηση, εκπαιδευτικά, διπλωματικά και δημοσιογραφικά εργαλεία. Αυτό θα είναι καλό τόσο για την ΕΕ όσο και για τους πολίτες της Τουρκίας, των οποίων τα παιδιά αξίζουν να ζουν σε μια περιοχή με ειρήνη και δημοκρατία.

• Ο Δρ Mehmet Efe Caman διδάσκει πολιτική επιστήμη στο Memorial University of Newfoundland, Canada.
• Ο Δρ Νίκος Μιχαηλίδης διδάσκει ανθρωπολογικές και μεσογειακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Μιζούρι, St. Louis.