Που να μην την είχαν βάλει «στην γωνία» την Τουρκία! – Το ΔΝΤ «βλέπει» 6% ανάπτυξη

Καλοδεχούμενη χαρακτηρίζει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο την πρόσφατη στροφή της Τουρκίας προς πιο «σφιχτή» νομισματική πολιτική και επιβράδυνση της πιστωτικής επέκτασης, επισημαίνοντας ότι βοηθά να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών και να αμβλυνθούν οι πιέσεις στη λίρα. «Βλέπει» δε δυναμικούς ρυθμούς ανάκαμψης, της τάξης του 6%, για την τουρκική οικονομία φέτος.

Παρόλα αυτά προειδοποιεί για επίμονες αδυναμίες και υψηλούς κινδύνους, που συνδέονται με τα πολύ χαμηλά συναλλαγματικά αποθέματα και τις υψηλές ανάγκες εξωτερικής χρηματοδότησης. Χτυπαέι καμπανάκι και για τα υψηλά εταιρικά χρέη και συνιστά την δημιουργία εξωδικαστικού μηχανισμού αναδιάρθρωσης.

Όπως επισημαίνει το ΔΝΤ στην έκθεση συμπερασμάτων μετά την αποστολή του στην Τουρκία, η χώρα υποδέχθηκε το 2020 με προϋπάρχουσες αδυναμίες. Η ανάπτυξη των τελευταία ετών είχε εν πολλοίς στηριχθεί σε δανεισμό από το εξωτερικό και συνεχείς τονωτικές ενέσεις στην ζήτηση. Το αποτέλεσμα ήταν τα χρέη να αυξάνονται, τα αποθέματα να εξαντλούνται, ο πληθωρισμός να εκτινάσσεται στα ύψη και η εξάρτηση από το δολάριο να μεγαλώνει.

Η πανδημία είχε υψηλό κόστος σε ανθρώπινες ζωές, αλλά και κατέφερε σημαντικό πλήγμα στην οικονομία. Σχεδόν 25.000 Τούρκοι έχασαν τη ζωή τους από Covid-19 και 2,4 εκατ. έχουν μολυνθεί. Τα περιοριστικά μέτρα που ελήφθησαν για να μπει «φρένο» στην εξάπλωση του ιού έφεραν αναπόφευκτα ραγδαία συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας και της απασχόλησης στο δεύτερο τρίμηνο του 2020.

Η αρχική αντίδραση στις οικονομικές επιπτώσεις στηρίχθηκε σε δραστική νομισματική και δημοσιονομική επέκταση, φθηνές και ταχέως αυξανόμενες χορηγήσεις δανείων από τις κρατικά ελεγχόμενες τράπεζες και οδήγησε σε δυναμική ανάκαμψη του ΑΕΠ.

«Αλλά αυτή η αντίδραση όξυνε τις αδυναμίες. Ο πληθωρισμός παραμένει πολύ υψηλότερος του στόχου, ενώ οι σχετικά υψηλές εισαγωγές και χρηματοοικονομικές εισροές με τη στροφή των Τούρκων στο δολάριο πυροδοτούν μεγάλες παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος για τη στήριξη της λίρας» σημειώνει το ΔΝΤ. «Η πρόσφατη αλλαγή ρότας στην πολιτική» προσθέτει «με την πιο αυστηρή νομισματική πολιτική και τη βραδύτερη πιστωτική επέκταση είναι καλοδεχούμενη».

Οι ειδικοί του Ταμείου υπολογίζουν ότι με την διάθεση των εμβολίων και την ανάκαμψη των εμπορικών εταίρων της Τουρκίας η τουρκική οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμούς 6% το 2021, ενώ θα κατεβάσει ταχύτητα κοντά στο 3,5% από το 2022 και έπειτα.

Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών προβλέπεται να συρρικνωθεί στο 3,5% του ΑΕΠ, εν μέρει χάρη στις χαμηλότερες εισαγωγές χρυσού, αλλά και μία «μετριοπαθή» ανάκαμψη του τουρισμού. Η απασχόληση θα συνεχίσει να ενισχύεται καθώς η πανδημία θα υποχωρεί.

Ωστόσο, όπως διαμηνύουν, τα χαμηλά συναλλαγματικά αποθέματα και οι πολύ υψηλές ανάγκες χρηματοδότησης από το εξωτερικό, καθιστούν την τουρκική οικονομία ευάλωτη σε σοκ και αιφνίδιες αλλαγές στο κλίμα τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.

Υπό τις συνθήκες αυτές θα πρέπει να επιμείνει η χώρα σε μία αυστηρή νομισματική πολιτική με πιθανά νέα μέτρα αυστηροποίησης. «Η όποια πρόωρη χαλάρωση θα πρέπει να αποφευχθεί» τονίζουν, τουλάχιστον έως ότου ενισχυθούν σημαντικά η λίρα και τα συναλλαγματικά αποθέματα.

Η προτεινόμενη συνταγή

Για να αντιμετωπιστούν οι άμεσες ανάγκες που συνδέονται με την πανδημία απαιτούνται νέα μέτρα δημοσιονομική στήριξης φέτος, τα οποία όμως θα πρέπει να είναι στοχευμένο. Η Τουρκία διαθέτει τον δημοσιονομικό χώρο να επεκτείνει το πακέτο στήριξης κατά 1% του ΑΕΠ φέτος, όπως υπολογίζει το ΔΝΤ.

Η στήριξη θα πρέπει να κατευθυνθεί στα πιο ευάλωτα νοιοκυριά και στους αδήλωτους εργαζομένους, που πλήττονται περισσότερο από κάθε άλλον από την κρίση. Μετά την πανδημία θα πρέπει να είναι έτοιμο για να τεθεί σε εφαρμογή ένα αξιόπιστο σχέδιο δημοσιονομικής προσαρμογής.

Αναγκαίες είναι και οι διαθρωτικές μεταρρυθμίσεις με έμφαση σε αυτές που που θα επιτρέπουν ευελιξία στην αγορά εργασίας και θα ενισχύουν τη διαφάνεια και την αξιοπιστία της δημοσιονομικής πολιτικής.

«Η τουρκική οικονομία είναι ευέλικτη και στηρίχει την επιχειρηματικότητα, γεγονός που τη βοηθά να προσαρμοστεί στην μετά- πανδημίας εποχή. Παρόλα αυτά πολιτικές που προωθούν την ευελιξία στην αγορά εργασίας, ενώ παρέχουν ένα επαρκές δίχτυ ασφαλείας, θα βοηθούσαν στην αναδιανομή των πόρων και την δημιουργία θέσεων εργασίας» αναφέρει το ΔΝΤ στα συμπεράσματά του. «Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας, την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων και την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας» τονίζει.

Σημειώνει επίσης ότι οι πιέσεις στο εταιρικό χρέος προβλέπεται να αυξηθούν ως αποτέλεσμα της πανδημίας. Βιώσιμες αλλά προσωρινά αφερέγγυες εταιρείες θα πρέπει να αναδιαρθρωθούν άμεσα, ενώ οι μη βιώσιμες θα πρέπει να διαλυθούν. Το κλειδί, όπως λέει, βρίσκεται σε έναν εξωδικαστικό μηχανισμό αναδιάθρωσης.