Τουρκία
Σκηνές από «Αποκάλυψης» θυμίζουν οι εικόνες που έρχονται στο φως της δημοοσιότητας από τον διπλό φονικό σεισμό που χτύπησε την Τουρκία.
Μέσα στο σκοτάδι, μετά τα μεσάνυχτα, ακούγονται ανατριχιαστικοί ήχοι, καθώς ο άνεμος «χτυπά» τα τσιμέντα της πόλης, και μετά ξεκινά η πανίσχυρη δόνηση.
Την ώρα του σεισμού, έχουν καταγραφεί σε βίντεο παράξενα φώτα στον ουρανό, μπλε χρώματος, τα οποία έχουν πυροδοτήσει διάφορες θεωρίες: από βραχυκυκλώματα και αστραπές μέχρι UFO. Τι είναι, όμως, αυτές οι αλλόκοτες μπλε λάμψεις;
Τι είναι τα «φώτα σεισμού»
Αρκετοί ειδικοί μιλούν για τα «φώτα σεισμού», ένα σπάνιο φαινόμενο που σημειώνεται κατά τη διάρκεια ισχυρών σεισμικών δονήσεων.
Δεν είναι εύκολο, πάντως, να αποδειχθεί η συσχέτιση της λάμψης με σεισμούς, ούτε όμως να αποκλειστεί κάποια άλλη αιτία εμφάνισης των φώτων στον ουρανό -είτε πρόκειται για αποτέλεσμα του σεισμού, όπως η καταστροφή σταθμών παραγωγής ηλεκτρισμού είτε όχι, όπως ένα καιρικό φαινόμενο, μια αστραπή.
Τα φώτα μπορούν να πάρουν «πολλά διαφορετικά σχήματα, μορφές και χρώματα», δήλωσε ο Friedemann Freund, επίκουρος καθηγητής Φυσικής στο San Jose State University και ανώτερος ερευνητής στο ερευνητικό κέντρο Ames της NASA, σε συνέντευξή του στο National Geographic το 2014.
Το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ είναι επιφυλακτικό σχετικά με το αν τα φώτα των σεισμών, ή EQL, υπάρχουν πραγματικά.
«Οι γεωφυσικοί διαφέρουν ως προς το βαθμό στον οποίο πιστεύουν ότι οι μεμονωμένες αναφορές ασυνήθιστου φωτισμού κοντά στον χρόνο και το επίκεντρο ενός σεισμού αντιπροσωπεύουν πραγματικά EQL», αναφέρει η υπηρεσία στην ιστοσελίδα της. «Κάποιοι αμφιβάλλουν ότι οποιαδήποτε από τις αναφορές αποτελεί αδιάσειστη απόδειξη για EQL, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι τουλάχιστον ορισμένες αναφορές αντιστοιχούν εύλογα σε EQL».
Βίντεο με «φώτα σεισμού» στην Ιαπωνία, σε παλιότερο σεισμό:
Τι θα μπορούσε να προκαλέσει σεισμικά φώτα;
Αναλύοντας 65 περιστατικά σεισμικών φώτων στη μελέτη του 2014, ο Freund και οι συνεργάτες του διατύπωσαν τη θεωρία ότι τα φώτα προκαλούνται από ηλεκτρικά φορτία που ενεργοποιούνται σε ορισμένους τύπους πετρωμάτων κατά τη διάρκεια της σεισμικής δραστηριότητας, «σαν να ενεργοποιούσατε μια μπαταρία στον φλοιό της Γης».
Τα πετρώματα βασάλτης και γάββρος, για παράδειγμα, έχουν μικροσκοπικούς σχηματισμούς στους κρυστάλλους τους που θα μπορούσαν να απελευθερώσουν ηλεκτρικά φορτία στον αέρα. Οι συνθήκες που προσφέρονται για τα φώτα υπάρχουν σε λιγότερο από το 0,5% των σεισμών παγκοσμίως, εκτιμούν οι επιστήμονες, γεγονός που εξηγεί γιατί είναι σχετικά σπάνιο φαινόμενο. Σημείωσαν, επίσης, ότι τα σεισμικά φώτα εμφανίζονται συχνότερα πριν ή κατά τη διάρκεια των σεισμών, όχι τόσο μετά.
Μια προηγούμενη μελέτη ανέφερε ότι η τεκτονική πίεση δημιουργεί το λεγόμενο πιεζοηλεκτρικό φαινόμενο, κατά το οποίο τα πετρώματα που περιέχουν χαλαζία παράγουν ισχυρά ηλεκτρικά πεδία όταν συμπιέζονται με συγκεκριμένο τρόπο. Αλλά μία από τις επιπλοκές στη μελέτη των σεισμικών φώτων είναι, φυσικά, ότι είναι απρόβλεπτα και βραχύβια.
Σε μια προσπάθεια να το παρακάμψουν αυτό, ορισμένοι επιστήμονες επιχείρησαν να αναπαραστήσουν το φαινόμενο στο εργαστήριο, με κάποιες μελέτες να βγάζουν συμπεράσματα αντίθετα με τις θεωρίες για τα σεισμικά φώτα.
