Τουρκικές εκλογές: Πόσο πιθανό είναι να αναβληθούν; – Τι προβλέπει το τουρκικό Σύνταγμα για την κατάσταση εκτάκτου ανάγκης

Ο διπλός φονικός σεισμός των 7,8 και 7,5 Ρίχτερ στην Τουρκία, έπληξε 10 επαρχίες και πάνω από 13 εκατομμύρια ανθρώπων, με αποτέλεσμα ο Τούρκος πρόεδρος Ρ.Τ.Ερντογάν να κηρύξει τις περιοχές που υπέστησαν καταστροφές σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και προκύπτει το ερώτημα αν οι τουρκικές εκλογές πραγματοποιηθούν ή αναβληθούν.

Πάντως για τις 14 Μαΐου (που επισήμως δεν έχει εγκριθεί απλώς το ανακοίνωσε ο Ρ.Τ.Ερντογάν) είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατο να γίνουν.

«Είναι πραγματικά πολύ νωρίς να μιλάμε για τις εκλογές», δήλωσε ο Τούρκος αξιωματούχος, ο οποίος μιλούσε υπό τον όρο της ανωνυμίας. «Υπάρχει κατάσταση έκτακτης ανάγκης ήδη για τρεις μήνες. Το 15% του πληθυσμού ζει σε εκείνη την περιοχή, μια περιοχή που παράγει σχεδόν το 10% του ΑΕΠ», σημείωσε.

Διατηρώντας την ανωνυμία του, «φαίνεται πως έχουμε βγει από την προεκλογική περίοδο στην οποία μπαίναμε. Θα εξετάσουμε τις εξελίξεις, αλλά αυτή τη στιγμή υπάρχουν σοβαρές δυσκολίες στη διεξαγωγή εκλογών στις 14 Μαΐου» κατέληξε ο ίδιος αξιωματούχος

Αμέσως μετά την ανακοίνωση του Ερντογάν για κήρυξη έκτακτης ανάγκης, η Γενική Συνέλευση της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης συνήλθε εκτάκτως, όπου επικυρώθηκε με την υπογραφή του Προέδρου του Κοινοβουλίου Μουσταφά Σεντόπ, ενώ οι κοινοβουλευτικές ομάδες των πέντε κομμάτων εξέδωσαν κοινή δήλωση σχετικά με τους σεισμούς με επίκεντρο το Καχραμανμαράς, δηλώνοντας ότι «ως εκπρόσωποι των πέντε πολιτικών κομμάτων, βρισκόμαστε στο πλευρό και στην υπηρεσία των πολιτών μας.»

Τι ισχύει για το καθεστώς έκτακτης ανάγκης

Η κήρυξη των περιοχών σε ειδικό καθεστώς έκτακτης ανάγκης, άνοιξε τη συζήτηση, περισσότερο στο εξωτερικό, ότι υπάρχει περίπτωση αναβολής των εκλογών που ανακοίνωσε ο Ερντογάν για τις 14 Μαΐου.

Όμως η κατάσταση έκτακτης ανάγκης δεν σημαίνει αναβολή των εκλογών. Οι εκλογές μπορούν να αναβληθούν μόνο λόγω πολέμου και με απόφαση της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης.

Το άρθρο 78 του Συντάγματος της Τουρκίας ορίζει: «Εάν δεν είναι δυνατή η διεξαγωγή νέων εκλογών λόγω πολέμου, η Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας μπορεί να αποφασίσει την αναβολή των εκλογών για ένα έτος. Εάν ο λόγος της αναβολής δεν έχει εκλείψει, η διαδικασία αυτή μπορεί να επαναληφθεί σύμφωνα με τη διαδικασία της απόφασης αναβολής».

Ο Ερντογάν, αποφασίζοντας για την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, κατέστησε σαφές το σκεπτικό του λέγοντας πως «σκοπεύουμε να κινητοποιήσουμε όλα τα μέσα της χώρας και του έθνους με προγραμματισμένο τρόπο».

Να θυμίσουμε εδώ ότι οι εκλογές για τις 14 Μαΐου δεν έχουν ακόμα οριστεί είτε από τη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση είτε από τον Πρόεδρο σε περίπτωση που δεν περάσει από τη Βουλή.

Η προκήρυξη των εκλογών για τις 14 Μαΐου θα πρέπει να ανακοινωθεί στις 10 Μαρτίου το αργότερο κι αυτό θα πρέπει να το αποφασίσει η κυβέρνηση. Δηλαδή σε ένα μήνα περίπου.

Υπό κανονικές συνθήκες οι εκλογές θα έπρεπε να διεξαχθούν στις 18 Ιουνίου, όμως διάφοροι λόγοι, πρώτιστα για το αν θα μπορούσε να κατέβει ο Ερντογάν σε εκείνη την ημερομηνία ως υποψήφιος, οδήγησαν στον σχεδιασμό για πρόωρες εκλογές.

Εξάλλου αν οι εκλογές γίνουν στις 18 Ιουνίου αντί για τις 14 Μαΐου, η διαφορά χρονικά είναι ελάχιστη, καθώς έτσι κι αλλιώς η κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα έχει λήξει πριν την 14η Μαΐου.

Βέβαια, ο Ερντογάν, θα σταθμίσει και τις αντιδράσεις των πολιτών, σε μια περιοχή όπου κυριαρχεί εκλογικά και δεν θα ήθελε για κανένα λόγο να χάσει την υποστήριξη τους καθώς το τελευταίο πράγμα που τους ενδιαφέρει τώρα είναι να πάνε να ψηφίσουν καθώς έχουν σοβαρά θέματα επιβίωσης.

Άλλωστε και ο Ερντογάν θα ήθελε να περάσει λίγος καιρός ακόμα για να ξεχαστεί λίγο περισσότερο η καταστροφή και οι όποιες αστοχίες του τουρκικού κρατικού μηχανισμού.

Του δίνει περισσότερο χρόνο για να προσφέρει στήριξη και αποκατάσταση τους πληγέντες.

Ξέρει ότι αυτό θα μετρήσει πάνω απ΄όλα στις συνειδήσεις των ψηφοφόρων.

Το να φτιαχτούν σπίτια για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους μέσα σε τρεις μήνες είναι δύσκολο αλλά το να τα δουν να θεμελιώνονται είναι κάτι που θα παίξει ρόλο στο πως θα ψηφίσουν.

Εξάλλου οι μεγάλες φυσικές καταστροφές, όπως αυτές των σεισμών, συσπειρώνουν συνήθως τον κόσμο γύρω από την Κυβέρνηση, ενώ η σε σύντομο χρονικό διάστημα διεξαγωγή των εκλογών (είτε Μάιος είτε Ιούνιος δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά) δεν θα δώσει το περιθώριο ανάπτυξης αντικυβερνητικών εκδηλώσεων.

Ακόμα και η πολιτική ατζέντα στην πραγματικότητα βολεύει πλέον τον Ερντογάν αφού αυτή η καταστροφή θα μονοπωλήσει την επικαιρότητα για μήνες και κανείς πολιτικός αντίπαλος δεν θα μπορεί να ισχυριστεί ότι θα… αντιμετώπιζε τα 7,8 και τα 7, 5 Ρίχτερ καλύτερα.

Όσον αφορά την κατάσταση έκτακτης ανάγκης σύμφωνα με το άρθρο 119 του Συντάγματος, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης για περίοδο που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες σε μία ή περισσότερες περιοχές ή σε ολόκληρη τη χώρα σε περίπτωση μιας ή περισσότερων φυσικών καταστροφών, επικίνδυνων επιδημιών ή σοβαρής οικονομικής ύφεσης.

Εάν οι λόγοι που επιβάλλουν την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης δεν έχουν εκλείψει στο τέλος της περιόδου που έχει κηρυχθεί, η περίοδος μπορεί να παραταθεί.

Η εξουσία παράτασης της κατάστασης έκτακτης ανάγκης ανήκει στο Κοινοβούλιο κατόπιν αιτήματος του Προέδρου. Ο Πρόεδρος δεν μπορεί να παρατείνει την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, μπορεί μόνο να ζητήσει την παράτασή της.

Το διάταγμα για την κατάσταση έκτακτης ανάγκης υποβάλλεται προς έγκριση στο Κοινοβούλιο την ημέρα της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας από τον Πρόεδρο.

Η Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση μπορεί να απορρίψει το παρόν διάταγμα κατάστασης έκτακτης ανάγκης ή να το εγκρίνει με την ίδια μορφή ή με τροποποιήσεις. Έτσι, η κήρυξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, η οποία είναι προεδρική απόφαση, μετατρέπεται σε κοινοβουλευτική απόφαση.

Σκοπός της κατάστασης έκτακτης ανάγκης είναι η αποκατάσταση της δημόσιας τάξης που έχει διαταραχθεί για διάφορους λόγους.