Δύο καρέκλες και μία μπάλα… ποδοσφαίρου – Ετσι έγινε ο πρώτος αγώνας μπάσκετ στην Ελλάδα

Όταν εμφανίστηκε για πρώτη φορά το μπάσκετ στην Ελλάδα δεν υπήρχαν ούτε υποδομές, ούτε ο απαραίτητος εξοπλισμός. Υπήρχε μόνο η διάθεση για το παιχνίδι.

Ο πρώτος αγώνας καταγράφηκε το 1918 στο γήπεδο της Χριστιανικής Αδελφότητας Αθηνών (ΧΑΝ). Για καλάθια επιλέχθηκαν δύο καρέκλες που στερεώθηκαν ανάποδα σε στήλους του εξωτερικού χώρου. Χρησιμοποιήθηκε μια μπάλα ποδοσφαίρου, όπως ακριβώς είχε γίνει το 1891 στη Μασαχουσέτη όταν επινοήθηκε το μπάσκετ.

Ο εμπνευστής του αθλήματος Tζέιμς Νέισμιθ θεώρησε τη μπάλα ποδοσφαίρου, ασφαλής λύση που δεν θα προκαλούσε τραυματισμούς. Ο καθηγητής γυμναστικής προσπάθησε να βρει έναν τρόπο να απασχολούνται τα παιδιά όταν έχει κακοκαιρία και να παίζουν σε κλειστό χώρο. Η έμπνευση προέκυψε από ένα παιχνίδι που έπαιζε όταν ήταν παιδί («Duck on a Rock»), το οποίο υπήρχε από τα μεσαιωνικά χρόνια.

Το άθλημα ήρθε στην Ελλάδα αρκετά χρόνια αργότερα. Στον πρώτο αγώνα μάλιστα ανάμεσα στους παίκτες ήταν και ο Μάικ Στεργιάδης, ο οποίος υπήρξε μαθητής του Νέισμιθ στο κολέγιο του Σπρίνγκφιλντ.

Η ΧΑΝ μετακινούταν στην Αθήνα και πήγαινε όπου υπήρχαν στρατόπεδα για να εμψυχώνει τους στρατιώτες. Ανάμεσα στις δραστηριότητές της ήταν να βάζει τους στρατιώτες να παίζουν για να εκτονώνονται. Μετά τον πρώτο αγώνα φρόντισε να διαδοθεί το άθλημα στα σχολεία και στους συλλόγους.
Γρήγορα συγκεντρώθηκαν πολλά παιδιά που έβλεπαν το άθλημα με περιέργεια και θέλησαν έτσι να ασχοληθούν με την καλαθοσφαίριση. Η ΧΑΝ διοργάνωσε αγώνες και τουρνουά και το άθλημα γινόταν όλο και πιο γνωστό. Δύο χρόνια μετά τον πρώτο καταγεγραμμένο αγώνα, το 1920 έγινε στη Ν. Σμύρνη και το πρώτο τουρνουά, με τη συμμετοχή πέντε ομάδων και νικητή τον Πανιώνιο. Αυτά τα τουρνουά συνεχίστηκαν έως το 1924, με τη συμμετοχή φοιτητών και μαθητών.

Οι μπάλες που «έσκαγαν»

Το κοινωφελές μη κερδοσκοπικό σωματείο ιδρύθηκε και στη Θεσσαλονίκη, όπου εκεί υπήρχε οργανωμένο γήπεδο στο οποίο έγιναν πολλές επιδείξεις του αθλήματος. Με πρωτοβουλία των Αμερικανών στελεχών της ΧΑΝΘ, Amoss και Samb, στον ακάλυπτο χώρο του Πεδίου του Άρεως στήθηκαν καλάθια και πραγματοποιήθηκαν οι πρώτοι αγώνες μεταξύ μελών της ΧΑΝΘ. Για τις ανάγκες των αγώνων χρησιμοποιήθηκαν εξώραφες μπάλες, οι οποίες ήταν βαριές και καθόλου ιδανικές για το άθλημα. Μπορούσαν μάλιστα να σκάσουν εύκολα και να καταστραφούν. Οι μπάλες αυτές διατηρήθηκαν σε όλη την προπολεμική περίοδο.

Η επίσημη περίοδος για το ελληνικό μπάσκετ άρχισε το 1927, όταν ο ΣΕΓΑΣ συγκρότησε την πρώτη Τεχνική Επιτροπή του μπάσκετ, δύο χρόνια αργότερα διοργανώθηκε το πρώτο πρωτάθλημα μεταξύ αθηναϊκών ομάδων, το οποίο κατέκτησε ο Πανελλήνιος. Το 1930 διοργανώθηκε το πρώτο πανελλήνιο πρωτάθλημα στη Θεσσαλονίκη, με νικητή τον Άρη. Από την πλευρά του κέντρου μετείχαν η Νήαρ Ηστ και ο Πανιώνιος. Τη Θεσσαλονίκη εκπροσωπούσαν ο Άρης, ο οποίος κατέλαβε και την πρώτη θέση, και η ΧΑΝΘ. Ήταν ένα πρωτάθλημα με λίγες συμμετοχές, αλλά ήταν η αρχή και την μεγαλειώδη συνέχεια για την καλαθοσφαίριση στην Ελλάδα, την γνωρίζετε όλοι.